फन्ट डाउनलोड
सि.आर.आइको संक्षिप्त परिचयनेपाली सेवाको संक्षिप्त परिचयसम्पर्कका लागि

पैचिंग अपेराको नयाँ रुप

(GMT+08:00) 2014-01-15 09:17:56

           पैचिंग अपेरालाई नानाथरिका आधुनिक कलाका माझ जोगाइराख्नका लागि वितेका केही वर्षदेखि निरन्तर प्रयास भैरहको छ । चीनका सम्बन्धित विभाग र अपेरा क्षेत्रका व्यवसायिक व्यक्तिहरुले पनि धेरै सिर्जनशील कार्य र प्रयास गर्दै आएका छन। उदाहरणका लागि पैचिंग अपेरालाई नाटकको रुपमा बनाएर देखाउने, पैचिंग अपेरालाई फेशनवाला र अर्थात आधुनिक भावमा देखाउने, पैचिंग अपेरालाई प्राथमिक तथा माध्यमिक विद्यालयमा कक्षाको पाठ्यपुस्तकको रुपमा बनाएर सिकाउने आदि आदि। मगज खियाएर गर्ने गरिएका यस्ता प्रयासले केही न केही मात्रामा दर्शकहरुलाई पैचिंग अपेराबारे बुझ्न सजिलो बनाएको छ । यसले पैचिंग अपेरा हेर्न जाने दर्शकहरुको संख्या पनि बढाएको छ यसबाट पैचिंग अपेरालाई नयाँ जीवन पनि मिलेको छ। चिनियाँ अपेरा क्याम्पसको पैचिंग अपेरा विभागीय प्रमुख चाँग याउले भन्नुभयो

          "तर यसो हुँदाहुँदै पनि युवावर्गले पैचिंग अपेराबारे जानकारी लिन र रुची जगाउनका लागि केही प्रभावकारी माध्यम चाहिएको छ। सरकारी र राज्यपरिषद्‍का सम्बन्धित विभागहरुले निश्चित माध्यम मार्फत् युवावर्ग र विद्यार्थीहरुलाई जानकारी गराउने काम गर्नुपर्छ। त्यसैले सम्बन्धित पक्षका मानिसहरुले केही प्रभावकारी पाइला चाल्नुपर्छ। जस्तो कि पैचिंग अपेरा विद्यार्थीको कक्षामा भित्रिनुको मतलब पैचिंग अपेरा वा अरु स्थानीय अपेरा बारे जानकारी गराउनका लागि हो। त्यसैगरी अड्डा कार्यालयका युवायुवती तथा विश्वविद्यालयमा अध्ययरत विद्यार्थीहरुसंग चिनियाँ अपेरा क्याम्पसले धेरै पटक जानकारी दिलाउनका लागि विद्यालयमै गएर अपेरा देखाएका थियौं। यस क्रममा उनीहरुलाई पैचिंग अपेराबारे जानकारी दिने, अपेराको विषय बुझाउने, अनि अभिनयकोबारे विस्तृत जानकारी दिने, पैचिंग अपेरामा कति जना प्रसिद्ध अभिनेता अभिनेतृले अभिनय गरेका कैंयौं प्रचलित लय-शैलीहरुबारे जानकारी दिएका दिनुपर्छ ।

          यसरी नै रँगमञ्चका अभिनेता अभिनेतृहरु र र रँगमञ्च बाहिरका युवा दर्शकहरुबीच एक अर्कासित वैचारिक आदान प्रदान गरिएको छ। यो कुरा सबैलाई चित्त बुझेको छ र धेरै राम्रो लागेको छ। यदि यस्तो जानकारी नभए टिकट किन्ने त नगरुँ, टिकट सित्तैमा दिएपनि म त थिएटरमा जाँदैनथें। चिनियाँहरुमध्ये प्रायजसो मानिसलाई पाई शेन योंगको नाउँ थाहा छ। यदि खुन अपेराको "मु तान थिंग अर्थात प्यूनिर फूल मण्डप" नामक अपेरा पैचिंग विश्वविद्यालयमा देखाउने हो। युवा विद्यार्थीले परम्परागत संस्कृतिलाई पन्छाउने होइन, बरु हामीले उनीहरुलाई अपेरा बारे जानकारी दिने जस्ता उचित तरीकाको प्रयोग गरी यसको रस आनन्द लिन सिकाउनुपर्छ"।

          परम्परागत अपेराको सुधारले गर्दा युवावर्गमा खुन अपेरा मु तान थिंग जस्ता लोकप्रिय अपेरा हेर्ने लहर उठेको छ। तर उता "मनोरञ्जनमा बढी ध्यान दिइएको पैचिंग अपेरा सहायकको रुपमा मात्र देखिएको" जस्ता आलोचनाको पात्र बनेको नयाँ रचना गरिएको "छ पी" नामक पैचिंग अपेराको संख्या पनि कम छैन। कुनै कुनै विशेषज्ञले के ठहर गर्नुभएको छ भने पैचिंग अपेराको फेशन एक किसिमको खुशामद मात्र हो, पैचिंग अपेराको प्रचार प्रसारका लागि अघि सारिएको तथाकथित सिर्जना गर्दा पनि मन परी गर्नुहुँदैन, पैचिंग अपेराको आफ्नै कलात्मक श्रेणी हुनुपर्छ। युवावर्गले पैचिंग अपेराबाट आनन्द लिने कुरा कठिनाइको सामना गर्दै यसमाथि विजय पाउने क्रम हो। विशेषज्ञले गर्नुपर्ने काम चाहिं इलमीको तर्फबाट पैचिंग अपेरालाई झन व्यापकता र झन बुझ्न सजिलो हुने गरी बनाउनुपर्छ र पैचिंग अपेरालाई जो कोहीले पनि हेरेर बुझ्न सक्ने खालको चीज तुल्याउनुहुँदैन। सुधार र सिर्जना गर्नुका साथसाथै परम्परागत विचारधारालाई सुरक्षित राखिरहनुपर्ने समान विचार धेरै प्रसिद्ध अभिनेता अभिनेतृ र विशेषज्ञहरुमा छ।

           पैचिंग अपेरामध्ये आधुनिक कारकतत्व थप्ने कि नथप्ने भन्ने सम्बन्धमा पैचिंग अपेराका प्रसिद्ध अभिनेता कलाकार ली वै खाँगले भन्नुभयो

           "पैचिंग अपेराको बारेमा तपाईंलाई भन्नुपर्दा यो उदारभाव अभिव्यक्त गर्ने र अमूर्त अर्थ बुझाइने एउटा कला हो। शुरु शरुमा रँगमञ्च खाली थियो। त्यसमा एउटा टेबुल र दुइवटा मेच बाहेक अरु कुनै वस्तु राखिएको थिएन। अभिनेता अभिनेतृले गरेको अभिनयबाट कल्पना गराउन सकिन्थ्यो त्यसैले तपाईंलाई खाली रँगमञ्च पनि वास्तवमा टन्न भरिएको जस्तो महसूस हुने गर्थ्यो । उदाहरणका लागि घरको माथिल्लो तलामा चढ्ने, पानी जहाजमा उत्रने र हजारौं हजार सैनिक र घोडाहरु भएको रणभूमि देखाउने जस्ता सबै कुरा कलात्मक अभिनयबाट बुझ्न सकिन्थ्यो। अहिले कलाको विकास भयो। रँगमञ्चमा अझै पनि एउटा टेबुल र दुइवटा मेच राखिएको भए कसै कसैले बुझ्न सक्दैनन्। अहिले रँगमञ्चको पर्दा र बत्ति निकै आधुनिक किसिमको छ। मैले विदेशको भ्रमणका बेला नाचगान जस्ता केही प्राचीन कलाको रस पनि लिएको थिएँ। तिनले पनि बढीभन्दा बढी दर्शकहरुलाई लोभ्याउनका लागि आधुनिक शैलीको सदुपयोग गरेका छन्। वास्तवमा त्यसको विपक्षमा म पनि उभिंन्नँ। तर मलाई के लागेको छ भने उदार भाव अभिव्यक्त र अमूर्त अर्थ बुझाउने मौलिक विशेषता भने गुम्नुहुँदैन"।

           त्यसैगरी पैचिंग अपेराका अर्का एकजना कलाकार ये शाउ लानले भन्नुभयो

           "अरु कलात्मक कारकतत्व लिन चुस्न नहुने होइन। तर यो पैचिंग अपेराकैं हुनुपर्छ र पैचिंग अपेराको कलात्मक तरीका अपनाउनुपर्छ। पैचिंग अपेराको आफ्नो रच्ने नियम छ। कसै कसैले धेरै पैसा खर्च गरेर पश्चिमी जगतका अथवा पैचिंग अपेराको मूल तत्व नभएका धेरै चीज सिकेका छन। त्यसैले यसको कुनै बजार नभएको स्वाभाविक कुरा हो। भोजन संस्कृति पनि यस्तै छ। जस्तो कि आफ्नो विशेषतायुक्त पैचिंगको छ्युआन च्यु त सेकुवा हाँसको कुरा उठाऔं। हामीले सिर्जना गर्ने कुरा गर्दा यदि सेकुवा हाँसलाई अर्कै स्वाद, खसीको मासुको स्वाद अथवा पश्चिमी खानाको स्वादमा सिर्जना गर्ने हो भने तपाईंको आफ्नै विशेषता गुमिसक्यो। यसको नतीजामा तपाईंको छ्युआन च्यु त सेकुवा हाँस रेष्टुराँमा खाना खान जाने कोही छैन। सेकुवा हाँसको स्वाद पश्चिमी स्वादतर्फ ढल्केको भए किन ग्राहकहरु तपाईंको रेष्टुराँमा गइरहन्छन् त? त्यसैले पैचिंग अपेराको सन्दर्भमा तपाईंले अरु कलाको विशेषता लिन चाहने हो भने पनि पैचिंग अपेराको आवश्यकतासित अनुकूल हुनुपर्छ"।

जानकारी तथा लेखहरु
सुझाउ