बुद्धजन्मस्थल लुम्बिनीमा पूर्वीय दर्शनको विविधता विषयमा छलफल गर्न शनिबारदेखि अन्तर्राष्ट्रिय सेमिनार शुरु भएको छ। नेपाल र चीनका दुई विश्वविद्यालयको आयोजनामा एशियाली प्राकृतिक दर्शनको विविधिकरण विषय सेमिनार शुरु भएको हो।
लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयको आयोजना र चीनको बेइजिङ नर्मल युनिभर्सिटीको सहकार्यमा शुरु भएको सेमिनारमा नेपाल, चीन र भारतका बौद्ध विद्धानको सहभागिता रहेको छ। विज्ञान सभ्यताअघिको प्राचीन सभ्यताको पुनःउत्थान, खोज अनुसन्धान र प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले यो सेमिनार आयोजना गरिएको हो।
दुई दिनसम्म चल्ने सेमिनारमा तीन देशका विज्ञहरुले २४ कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दैछन्। पूर्वीय दर्शनको प्रभाव विश्वव्यापीकरण भइरहेका बेला यसको अध्ययन पूर्वी क्षेत्रबाटै हुनुपर्ने लक्ष्यसहित आयोजना भएको सेमिनारले आगामी दिनमा खोज अनुसन्धानका लागि कार्यदिशा तय गर्ने गोरखापत्र अनलाइनले जनाएको छ।
सेमिनारको उद्घाटन गर्दै विश्वविद्यालयका निमित्त उपकुलपति तिलक आचार्यले पूर्वीय सभ्यताले विश्वलाई मार्गदर्शन गरेको र यसको थप खोज अनुसन्धानका लागि विश्वविद्यालयले काम थालेको बताउनुभयो।
"पूर्वीय सभ्यताले विश्वलाई नै शान्तितर्फ प्रेरित गरेको छ, त्यसको मुहान नै लुम्बिनी हो", उहाँले भन्नुभयो, "लुम्बिनीबाटै विश्वशान्ति र बौद्धदर्शनको शुरुआत भएको छ।"
कार्यक्रममा बेइजिङ नर्मल युनिर्भसिटीका प्रोफेसर लिउ स्याओ थिङ्गले पूर्वीय दर्शनलाई बहुआयामिक रूपमा अध्ययन गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको बताउनुभयो।
नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयका अनुसन्धान केन्द्र प्रमुख प्रा डा काशीराज न्यौपानेले पूर्वीय दर्शनका करोडौँ हस्तलिखित दस्तावेज अनुसन्धान हुनुपर्ने बताउनुभयो। लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयले प्राचीन हस्तलिखित ग्रन्थमाथि अनुसन्धान, प्रकाशन र अध्ययनमा जोड दिनुपर्ने उहाँले सुझाव दिनुभयो। लुम्बिनी विश्वविद्यालयका डिन डा माणिकरत्न शाक्यले बौद्धशिक्षा र दर्शनको विकास, अध्ययनका लागि खुलेको विश्वविद्यालयले सिक्ने चरणमै महत्वपूर्ण काम थालनी गरेको बताउनुभयो।
