काग्यु गुम्बा तल्लो यातुङ काउन्टीको रनछिङगाङ गाउँमा पर्दछ। घनीभूत जङ्गलमा पर्ने काग्यु गुम्बामा मानिस देखिनु दुर्लभ छ र निकै सुनसान देखिन्छ। भुटानको सीमाभन्दा दश किलोमिटर वर रहेको यस गुम्बामा भुटानी सर्वसाधारण उपासना गर्न आउँछन्।
सन् १७४७ मा काग्यु गुम्बा स्थापना भएको थियो। किम्वदन्तीका अनुसार, पहिला शाङ्गपा काग्यु सम्प्रदायका वरिष्ठ भिक्षु चुवाङछाङपाआदाले यातुङ रनछिङगाङमा पुगेपछि त्यहाँ पहाडको मालिक रनकाङकुङचालाई बज्रबाराहीद्वारा बनाइएको पहाड मागेका थिए अनि पहाडमा छाङचा गुम्बाको निर्माण गरेका थिए। त्यहाँ धेरै जङ्गली जनावर भएकोले रनकाङकुङचाले छाङचा गुम्बाका लामा दानचननिदालाई सहयोग माग्न गएका थिए। दानचननिदाले छाङचा गुम्बाको तल एउटा ठूलो गुम्बाको निर्माण गरी शैतानलाई दमन गर्ने सुझाव दिएका थिए। त्यसपछि सन् १७४७ मा काग्यु गुम्बा निर्माण भएको थियो। चुवाङछाङपाआदा पहिलो काग्यु जीवित बुद्ध बनेका थिए अनि एघारौँ जीवित बुद्ध सिराउदनचनसम्म लोकप्रिय भएको थियो तीमध्ये आठौँ जीवित बुद्ध गेल्साङ छ्युमो ग्याछो कालमा सबैभन्दा लोकप्रिय थियो। तर हाल गुम्बामा केही भिक्षु मात्रै बस्छन् र रमाइलो र भीडभाड देखिने अरु गुम्बाभन्दा निकै सुनसान देखिन्छ।
1 2 
