उपन्यासमा चिनियाँ समाज

       चिनियाँ साहित्य विशाल र धनी छ। हजारौँ वर्षको इतिहास बोकेको चिनियाँ साहित्यलाई विश्वमा परिचित गराउनका लागि थुप्रै चिनियाँ साहित्यकारले परिश्रम गरेका छन्। फलत：थुप्रै चिनियाँ साहित्यकारका कृतिहरु विश्वका विभिन्न भाषामा अनुदित भएर संसारभरका पाठकले पढ्न पाएका छन्। सन् 1949 को क्रान्तिपछि स्थापित नयाँ चीनमा देखिएका साहित्यकारहरुमध्ये लु सुन सर्वाधिक लोकप्रिय बने। अहिले चिनियाँ साहित्यमा आफूलाई लु सुनको उत्तराधिकारी ठान्ने मो यान बहुचर्चित छन्। उनका कृतिहरु चीनमा मात्र नभएर विश्वमा धेरै पढिने कृतिको सूचिमा अंकित भइसकेका छन्। त्यसो त पाठक，समालोचक र साहित्यकारहरुबीचमा मो यान लोकप्रिय मात्र होइन आलोचित पनि बनेका छन्। सन् 2012 मा विश्वको सबैभन्दा प्रतिष्ठित र उच्च साहित्यिक सम्मान नोबेल पुरस्कारले मो यानलाई विभूषित गरेपछि मो यानका पाठक र प्रशंसकहरु ह्वात्तै वृद्धि भएका छन्। इन्टरनेट प्रयोग गरेर उनका बारेमा सोधखोज गर्ने अन्वेषक र समीक्षकहरु लाखौँको संख्यामा थपिएका छन्।

        साहित्यमा नोबेल पुरस्कार प्राप्त गर्ने मो यान पहिलो चिनियाँ व्यक्ति हुन्। उनले लेखेका दर्जनभन्दा बढी कृतिहरु विभिन्न भाषामा अनुदित भएका छन् भने कतिपय कृतिबाट चलचित्र बनेर महत्वपूर्ण पुरस्कारहरु पनि हात पारिसकेका छन्। मूलत：सर्जकका आँखा सत्ता र शक्तिको विपरीत हुनुपर्छ भन्ने मान्यता मो यानको लेखन शैलीबाट पनि पुष्टि भएको छ। उनले चिनियाँ समाज，संस्कृति र राजनीतिभित्र रहेका नकारात्मक प्रवृत्तिलाई आफ्ना सिर्जनामार्फत उजागर गरेका छन्।

        सन् 1955 मा चीनको सान्तोङ प्रान्तको काउमी गाउँमा जन्मिएका मो यानको खास नाम क्वान मोए हो । उनी सानैदेखि चतुर र बोलक्कड थिए। उनी कथा वाचनमा विशेष रुचि राख्थे। सांस्कृतिक क्रान्तिको समयमा धेरै बोल्नु हुँदै भनेर उनका बुबाले उनलाई मो यान भन्दथे। चिनियाँ भाषामा मो यान भनेको 'नबोल'भन्ने हो। पछि उनले साहित्यमा आफ्नो बुबाले दिएको नामलाई नै प्रयोग गरे र विश्वमै चर्चित बने। मो यान बाह्र वर्षको हुँदै सांस्कृतिक क्रान्तिको समयमा पढाइ छोडेर आफ्ना बुबासँगै कृषि पेशामा लागे। आर्थिक अवस्था कमजोर भएको हुनाले उनी पछि कारखानाका मजदुर बने र सन् 1976 मा चिनियाँ जनमुक्ति सेनामा भर्ना भए। जागिरसँगै सेनाको आन्तरिक अध्ययनबाट उनले स्नातक गरे। सेनामा कार्यरत भएकै समयमा उनी साहित्यिक लेखनमा लागेका थिए। उनले जनमुक्ति सेनामा सिपाहीको रूपमा कार्यरत रहँदा सन् 1987 मा रातो जुनेलोघारी अर्थात्'रेड सोर्घम'उपन्यास लेखे। जापानले चीनमाथि गरेको आक्रमणको विषयमा लेखिएको यो उपन्यासबाट चलचित्र बनेर चर्चित बनिसकेको छ। उनले सेनाबाट अवकाश लिएपछि पैचिङ विश्वविद्यालयबाट स्नातकोत्तर गरे। मो यानका बहुचर्चित अन्य उपन्यासहरुमा लसुनको सवाइ，तेर्‍ह पाइला，शाकाहारी परिवार，ठूला स्तन र चौडा नितम्ब，रक्सीको गणतन्त्र，रातो जङ्गल，रक्तचन्दनको मृत्यु आदि रहेका छन्।

'जीवन र मृत्युको दोसाँधमा'（Life and Death wearing me out）

       मो यानद्वारा लिखित 'जीवन र मृत्युको दोसाँधमा' उपन्यास सन् 1950 देखि सन् 2000 सम्मको समग्र चिनियाँ समाजको कलात्मक सजावट हो। सन् 1949 अक्टोबर 1 मा नयाँ चीन स्थापना भएपछिको चिनियाँ समाज，संस्कृति，विकास र आरोहअवरोहको शूक्ष्म विश्लेषणका साथै चिनियाँ समाजमा विकसित सकारात्मक र नकारात्मक प्रवृत्तिको साङ्गो पाङ्गो लेखाजोखा पनि हो यो उपन्यास। लेखकले यो उपन्यासमार्फत लुकेका कुरालाई दर्पण छायाजस्तै छर्लङ्ग बनाइदिएका छन्। पाँस सय चालीस पृष्ठको यो उपन्यास उनले 42 दिनमा लेखेका हुन्।

      चीनको सान्तोङ प्रान्तमा पर्ने उत्तर काउमी नगरबाट उपन्यास शुरु भएको छ। यो सहर नै उपन्यासकार मो यानको जन्मस्थान हो। काउमी क्षेत्रको सिमन गाउँबाट फक्रिएको उपन्यास सान्तोङ प्रान्त हुँदै चीनको राजधानी पैचिङ अनि सिआनसम्म ढकमक्क हुन्छ। चिनियाँ क्रान्तिपछि ग्रामीण क्षेत्रमा भएको विकास, कम्युन र सहकारी मार्फत जग्गाको अधिग्रहण र सार्वजनिक खेतीपातीको व्यवस्थाबाट समाजवादको व्यावहारिक प्रयोगसँगसँगै देखिएका नकारात्मक पक्षलाई समेत उपन्यासले समेटेको छ। उपन्यासले काउमी गाउँ कसरी सहरी क्षेत्रमा रुपान्तर भयो भन्ने कुरालाई रौँचिरा केलाएको छ। तर, पाठकले उपन्यास पढिसकेपछिमात्र त्यस क्षेत्रको समाज, संस्कृति, राजनीति र आर्थिक व्यवस्थाका बारेमा अध्ययन गरेको भेउ पाउँछन्।

      उपन्यास मूलत：पाँचभागमा वर्गीकृत छ। काउमीमा जन्मिएका एकजना जमिन्दार सिमन नाओलाई क्रान्तिको सयममा मृत्युदण्ड दिइन्छ। आफू अनाहकमा मारिएको भन्दै उनले भगवानसमक्ष पुनर्जन्मका लागि फिराद गर्छन् र भगवानले उनलाई पहिले गधा त्यसपछि गोरु हुँदै सुँगुर, कुकुर र बाँदरको रुपमा पुनर्जन्म गराइदिन्छन्। उपन्यासको सुरुमा गधाले भोगेको जीवनलाई राखिएको छ जहाँ गधा आफैँले घटनालाई वाचन गर्छ। तत्कालीन अवस्थामा कम्युन र सहकारी निर्माण गरेर विकास निर्माण तीब्र गतिमा बढाइएको कुरासँगै युवा पुस्तामा जनमुक्ति सेनमा लाग्न पाउनु गौरव मान्दै विना सोचका कारण कतिपय दुर्घटना निम्तिएको विषय स्वस्फूर्त रुपमा उपन्यासले समेटेको छ।

       उपन्यासमा काउमीको सिमन गाउँका जमिनदार सिमन नाओ सुरुदेखि अन्तसम्म देखा पर्छन्। तर उनले मानव शरीरमा नभएर विभिन्न जनावरको शरीरमा जन्म लिएकाले उनी सबैलाई चिन्छन् तर उनलाई कसैले पनि चिन्दैन। आफ्नी रखौटीले घरकै नोकरसँग बिहे गरेर बसेको देख्ता उनलाई सारै रिस उठ्छ। तर एउटा जनावरको धर्म निर्वाह गर्दै टुलुटुलु हेर्नु बाहेक उनीसँग कुनै विकल्प रहँदैन। सिमन नाओकी श्रीमती सिमन पाईबाट सिमन नाओका सन्तान हुँदैनन्। उनका यिङ छुन र ऊ छयौस्याङ नामका दुईजना रखौटी हुन्छन्। सिमन नाओकी रखौटी यिङ छुनबाट एउटा छोरा सिमन चिङ्लोङ र एउटी छोरी सिमन पाओफेङ जन्मन्छन्। सिमन नाओले मन्दिरमा भेटेर ल्याएको केटाको अनुहार निलो हुन्छ। चिनियाँ भाषामा निलो रङलाई लान भनिन्छ र अनुहारलाई लियान भनिन्छ। निलो अनुहार भएकै कारणले भेटिएको केटाको नाम पनि लान लियान राखिन्छ। सन् 1949 को क्रान्तिमा सिमन नाओ मारिएपछि उनकै घरमा रहेको नोकर लान लियानले उनकी रखौटी युन छुनसँग बिहे गर्छन्। अनि त्यही रखौटी र नोकरको घरमा गधाको रुपमा सिमन नाओको पहिलो पुनर्जन्म हुन्छ।

       चीनमा सांस्कृतिक क्रान्ति सुरु हुनुभन्दा अगाडि गधाले भोगेको दु:खको वर्णन गधा आफैँले गर्छ। गधाको जीवनी उपन्यासको पहिलो खण्ड हो। तत्कालीन चीनका जनताले भोगेको दु:ख, गर्नु परेको संघर्ष र समाजवादी चीनको पहिलो चरणको कारुणिक अवस्था उपन्यासमा गधाले आफ्नो कथाको रुपमा छर्लङ्ग बनाउँछ। खुट्टा भाँचिएर घाइते गधालाई स्थानीय व्यक्तिले काटेर खाएपछि सिमन नाओको पुनर्जन्म गोरुका रुपमा हुन्छ। गोरुको जीवनी उपन्यासको दोस्रो खण्ड हो। गोरुको जीवनी पनि सांस्कृतिक क्रान्ति सुरु हुनुभन्दा पहिले सकिन्छ। गधा र गोरुको जीवन सबैभन्दा पीडादायी रुपमा उपन्यासमा व्याख्या हुनु नै त्यो समयमा नयाँ चीन निर्माण गर्नका लागि भएको दु:खको दस्तावेज हो भन्ने कुरा पुष्टि हुन्छ।

        उपन्यासको चौथो भागमा सिमन नाओ सुँगुरको रुपमा जन्मन्छन्। सांस्कृतिक क्रान्तिताका चीनमा उत्पादन ब्रिगेड सुरु भएको र जनमिलिसियाले कृषि तथा पशुपालनमा सहकारी मार्फत राम्रो प्रगति हासिल गरेको कुरा उपन्यासले व्यक्त गरेको छ। सुँगुरपछि कुकुरको रुपमा पुनर्जन्म भएको भाग उपन्यासको चौथो भाग हो, जतिबेला चीनमा सुधार र खुलापनले प्रवेश पाएको हुन्छ। निजी क्षेत्रको भूमिकालाई स्वीकार्दै अधिग्रहण गरिएका जग्गाजमिन चाहेमा कृषकले फिर्ता लान सक्ने नीति अवलम्बन हुँदै चीनले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको विकास अँगाल्छ। कुकुरपछि बाँदरको पुनर्जन्म पुस्तकको पाँचौ तथा अन्तिम खण्ड हो। यस खण्डलाई लेखकले उपन्यासको थालनी भनेर उल्लेख गरेका छन्। बाँदरको मृत्यसँगै सिमन नाओ ठूलो टाउको भएको बालकको रुपमा सन् 2000 जनवरी 1 तारिखमा शताब्दी पुरुषको रुपमा जन्मन्छन्। एक्काईसौँ शताब्दीमा चीनले गरेको आर्थिक विकास नै ठूलो टाउको भएको बालक हो जुन दिनदिनै बढ्दै गएको प्रतीकको रुपमा उपन्यासमा प्रयोग भएको छ।

       उपन्यासमा पात्रहरुले अनौठो ढङ्गबाट कथा वाचन गरेका छन्। सिमन नाओले पुनर्जन्म लिएको गधा，सुँगुर र कुकुरले आफैँ कथा सुनाउँछन्। उनीहरुले आफूले भोगिरहेको कुरा वाचन गरेर पाठकलाई तत्कालीन चिनियाँ समाजको समाजशास्त्रीय संरचनाको ऐना देखाएका छन्। त्यसैगरी उपन्यासमा घटनाक्रमलाई वर्णन गर्न ‌लान चाइफाङ उपस्थित भएका छन्। उपन्यासका विभिन्न भागमा एउटा लेखक र साहित्यकारको प्रसङ्ग उल्लेख गरिएको छ，त्यो साहित्यकार तथा लेखकको नाम पनि मो यान नै हुन्छ। उपन्यासकारले आफूलाई पनि एउटा पात्रका रुपमा उपन्यासमा उभ्याएका छन्। फरक के छ भने मो यानको खास उमेरभन्दा र उपन्यासमा देखिएको पात्र मो यानको उमेर पाँच वर्ष जेठो छ।

       उपन्यासमा सिमन नाओले बारम्बार पुनर्जन्म लिए पनि मुख्य पात्र उनी होइनन्। उपन्यासका मुख्य पात्र उनकै धर्मपुत्र लान लियान हुन् जो नयाँ चीन स्थापना भएको आधा शताब्दीसम्म कम्युन र सहकारीमा सहभागी नभइकन स्वतन्त्र किसानका रुपमा रहन्छन्। लान लियानलाई समाजवादी चीनको यात्रामा एउटा अवरोधका रुपमा स्थानीयले लिएका हुन्छन्। उनलाई कम्युन र सहकारीमा आवद्ध हुन बारम्बार दवाव दिइन्छ। यो दवाव उनकै छोराले दिँदा पनि उनी दृढताका साथ स्वतन्त्र किसानको पक्षमा उभिन्छन्। उपन्यासको सुरु र मध्यभागमा उनलाई झण्डै झण्डै खलनायकको रुपमा उभ्याइएको छ। तर पाठकबाट उनले कहिल्यै पनि घृणा पाउँदैनन् र जब उनको मृत्यु हुन्छ तब उनले सबैभन्दा बढी सहानुभूति प्राप्त गर्छन्। उनले आफ्नो मृत्यु हुनुपूर्व नै आफ्नो लासलाई कुनै सार्वजनिक समाधिस्थलमा नभई आफूले कमाउँदै आएको डेढ एक्कड जमिनमा चिहान खनेर गाड्नुपर्ने इच्छा राखेका हुन्छन्। उनको यो अडानले पनि एउटा स्वतन्त्र र निर्भिक किसानको प्रतिनिधि दर्साइएको छ। लान लियानपछिका अर्का प्रमुख पात्र उनकै कान्छा छोरा लान चिफोङ हुन्। लान लियानको निलो अनुहार हुन्छ र उनका छोरामा लान चिफोङको अनुहारमा पनि सोही वंशाणुगत गुण सरेको हुन्छ। उपन्यासमा घटनालाई सबिस्तार वर्णन गर्ने एक मात्र मानव पात्र लान चिफोङ हुन्।

चीनको जिवन्त इतिहास

       मो यानद्वारा सिर्जित जीवन र मृत्युको दोसाँधमा एउटा विशुद्ध साहित्यिक उपन्यास हो। तर सर्जकले उपन्यासको मियोमा चिनियाँ रहनसहन, रीतिरिवाज, संस्कृति, समाज, राजनीति र अर्थ व्यवस्थालाई घुमाएका छन्। चिनियाँ परम्परा अनुसारको चाडपर्व र नयाँ चीन स्थापनापछि चिनियाँ जनताले चिनियाँ चरित्रको समाजवाद निर्माण गर्नका लागि गरेको प्रयास एउटा परिवार तथा गाउँसमाजका पात्र मार्फत उपन्यासमा व्यक्त गरिएको छ। यो उपन्यास हो तसर्थ पाठकले रुचि मानेर पढ्छन्। तर कृति पढिसकेपछि उपन्यासको रसमा चिनियाँ संस्कृति र इतिहासका बारेमा पाठकले राम्रो ज्ञान प्राप्त गर्छन्। उपन्यासमा चिनियाँ समाजलाई जस्ताको तस्तै चित्रण गरिएको छ।

       जनमुक्ति सेनामा जागिर खाएर सेवा निर्वृत्त भएका मो यानले चिनियाँ समाजमा भएका राम्रा मात्र होइन नराम्रा कुरालाई पनि संसारभर उजागर गरेका छन्। फलत：उनले थुप्रै चिनियाँ लेखक，बुद्धिजीवी र पाठकबाट आलोचित हुनु परेको छ। त्यसैगरी समाजमा भएको राजनीतिक，आर्थिक，सांस्कृतिक र पारिवारिक विकासलाई पचासवर्षको लामो अवधिमा सविस्तार वर्णन गरेर विशुद्ध साहित्यिक कृति सिर्जना गर्नु मो यानको अद्वितीय क्षमता हो। मो यानको उपन्यास सितिमिति सबै पाठकले बुझ्न मस्किल छ किनभने उनको उपन्यास बुझ्नका लागि चिनियाँ समाज，चिनियाँ राजनीतिक परिपाटी र चिनियाँ इतिहासको धेरथोर अध्ययन गरेकै हुनुपर्छ। तसर्थ उपन्यासले पाठक छनोट गरेको छ जसलाई सर्जकले एउटा चुनौतिका रुपमा प्रयोग गरेका छन्। उपन्यासमा गधा，सुँगुर र कुकुरले आफ्ना अनुभूतिहरु व्यक्त गर्दा स्वैरकाल्पनिक घटना सिर्जना भएको छ। कुकुरले सभा गरेको，अध्यक्ष छानेको，सुँगुरले पानीमा डुबेका ससाना बालकहरुलाई उतारेको，गोरुले कहिले दुईवटा खुट्टा मात्र टेकेर हिँडेको त कहिले टाउको टेकेर उभिण्डो परेको जस्ता स्वैरकाल्पनिक कुराले उपन्यासलाई केही हदसम्म अस्वभाविक बनाइदिएको छ। पाठकले उपन्यास पढ्नका लागि चिनियाँ भाषाको उच्चारण पद्धति र पारिवारिक परिपाटीका बारेमा पनि जानकारी राख्न आवश्यक छ। एउटा मात्र वर्णको फरकले उपन्यासको पात्र नै फरक पर्छ। अनि सरसर्ती पढ्दै जाँदा कुन पात्र हो भन्ने कुराले पाठकमा दुविधा पैदा गराउन सक्छ।

       मो यानले चीन जस्तो विशाल मुलुकले पचास वर्षको अवधिमा भोगेका सालाखाला कुरालाई कलात्मक रुपमा पस्किएका छन्। पाठकले उपन्यास पढिसकेपछि मात्र उपन्याससँगसँगै इतिहास पनि पढेँछु भन्ने कुरा अनुभव हुन्छ। उपन्यासमा सबै पात्रमाथि सर्जकले समान न्याय गरेका छन्। सबैका दोष र गुणलाई जस्ताको तस्तै राखेर पात्र विशेषप्रति दयाभाव प्रकट गरेका छैनन्। उपन्यास पढिसकेपछि पाठकलाई चिनियाँ समाज，संस्कृति，चिनियाँ अर्थव्यवस्था，राजनीतिक परिपाटी र चिनियाँ भाषाको अध्ययन गर्न मन लाग्छ। अनि यदि त्यो पाठकले मो यानको जीवन र मृत्युको दोसाँधमा उपन्यास पढिसकेपछि चीनका बारेमा थप अध्ययन गर्‍यो भने पक्कै पनि उसले फेरि त्यो उपन्यास दोहोर्‍याएर पढ्छ।

        नयाँ चीन स्थापनापछि सन् 1950 देखि 1965 सम्म चिनियाँले गर्नु परेको परिश्रम，पूँजीवादी परिपाटीबाट समाजवादी परिपाटीमा रुपान्तरण हुँदाको समस्या，जमिनको अधिग्रहण，कम्युन र सहकारीको स्थापना，जनमिलिसियाको सक्रियतालाई सीमित श्रोतबाट गर्नु परेको विकास जनश्रमदानबाट विकासका पूर्वाधार निर्माण लगायतका विषयले पाठकलाई तानेर घटनास्थलमै पुर्‍याउँछ। अनि एउटा मान्छेका पुनर्जन्म विभिन्न जनावरका रुपमा हुनु भनेको नै प्रतीकात्मक रुपमा तत्कालीन अवस्थामा चिनियाँले गरेको परिश्रमलाई उजागर गरेको छ। सन् 1966 देखि 1976 सम्म भएको चिनियाँ सांस्कृतिक क्रान्तिमा भएका उग्र घटनासँगै चिनियाँहरुमा देखा परेको नयाँ शैली र व्यवहारलाई एउटै परिवारमा भएको घटनामार्फत उपन्यासले प्रष्ट्याएको छ। हरेक घटनाका लागि फरक पात्र उभिएका छन् र घटनालाई पुष्टि गरेका छन्। सांस्कृतिक क्रान्तिको समयमा चीनमा ख्याति कमाएका खालीखुट्टे चिकित्सकदेखि जनमिलिसिया हुँदै चिनियाँ जनराजनीतिक परामर्शदातृ सम्मेलन अनि चिनियाँ राष्ट्रिय जनकंग्रेससम्मको वर्णन उपन्यासमा गरिएको छ। सन् 1980 पछि चीनमा देखिएको सुधार र खुलापनको विकाससँग चीनले अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा परिचय कमाएको र अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृतिले चीनमा प्रवेश पाएको कुरा उपन्यास क्रमिक रुपमा आएका छन्। एउटा सानो खोल्सो अन्य खोल्साहरुमा मिसिँदै मिसिँदै ठूलो नदी बन्ने र त्यो ठूलो नदी अन्तत समुन्द्रमा समाहित भएजस्तै उपन्यास एउटा सानो गाउँको एउटा किसान परिवारबाट थालनी भएर विशाल चीनभरि फैलिएको छ। उपन्यासका हरेक अंश, हरेक पृष्ठ र हरेक वाक्य उत्तिकै महत्वपूर्ण छन्। उपन्यास पढिसकेपछि पाठकले चीनको पचास वर्षको इतिहास पढ्नै पर्दैन।

       बीसौँ शताब्दीको अन्ततिर चीनले आर्थिक र सामाजिक क्षेत्रमा ठूलो सफलता प्राप्त गर्न सफल भएसँगै चिनियाँ नयाँ पुस्तामा आएको भड्कावलाई मो यानले आफ्नो उपन्यासमा सविस्तार वर्णन गर्न कन्जुस्याइ गरेका छैनन्। सन् 1985 पछि जन्मिएका व्यक्तिहरुमा देखिएको स्वच्छन्दता，आधुनिता र विश्वमा देखिएको उत्तरआधुनिक छलाङले चिनियाँ नयाँ पुस्तालाई गाँजेको कुरा प्रात्रको चरित्रचित्रण र घटनाद्वारा लेखकले पाठकलाई सूचित गराएका छन्। पछिल्लो समयमा चीनमा छाएको भ्रष्टाचार，पद र पैसाको दुरुपयोग अनि धनी र गरीबबीचको दुरी विस्तारलाई उपन्यासमा सरल र सहज तरिकाले प्रवेश गराइएको छ। अनि धनी व्यापारीका छोराछोरी र कम्युनिष्ट पार्टीको विभिन्न तहका नेताहरुका छोराछोरीमा शक्ति र पैसाको घमण्डले भविष्य वर्वाद बनाएको कुरालाई पनि उनले निर्धक्क प्रस्तुत गरेका छन्। युवा पुस्ताले पैसा र यौनलाई मात्र प्राथमिकता दिँने，मदिरापान तथा धुमपानको कुलतमा लाग्ने र परिवार तथा सांस्कृतिक विखण्डनतिर गएको कुरालाई उनले संकेत गरेका छन्। तसर्थ यो उपन्यासलाई चीनको लुकेको तस्बिर पनि भनिन्छ।

पात्र परिचय

सिमन नाओ：चीनको उत्तरी सान्तोङ प्रान्तको काउमी नगरका एकजना जमिनदार। सन् 1949 को क्रान्तिपछि उनलाई मृत्यदण्ड दिइन्छ। त्यसपछि उनी गधा，गोरु, सुँगुर, कुकुर, बाँदर र अन्तमा ठूलो टाउको गरेको केटाको रुपमा पुनर्जन्म लिन्छन्।

लान च्येफाङ：लान लियान र यिन्छुङका छोरा। काउन्टी सहकारीका आपूर्ति र बजार व्यवस्थापक प्रमुख，काउन्टीका उपप्रमुख र उपन्यासमा एकजना घटनावाचक।

सिमन पाई：सिमन नाओकी श्रीमती।

यिङ छुन：सिमन नाओकी पहिली रखौटी। सन् 1949 पछि लान लियानसँग विवाहित।

ऊ छ्यौस्याङ：सिमन नाओकी दोस्री रखौटी। सन् 1949 पछि हुवाङ थोङसँग विवाहित।

लान लियान （निलो अनुहार）：सिमन नाओको खेतबारीमा काम गर्ने खेताला। सन् 1949 पछि स्वतन्त्र किसानका रुपमा अडिग र चीनकै अन्तिम स्वतन्त्र किसान।

हुआङ थोङ：सिमन गाउँ मिलिसियाका नेता तथा उत्पादन ब्रिगेडका कमाण्डर।

सिमन चिङ्लोङ：सिमन नाओ र यिङ छुनका छोरा। सन् 1949 पछि उसको झड्केलो बाबुको थर लान ग्रहण गरी लान चिङ्लोङ भएको। सांस्कृतिक क्रान्तिको समयमा सिमन गाउँ क्रान्तिकारी कमिटीका अध्यक्ष र पछि सुँगुरपालन फर्मका प्रमुख，पार्टीको स्थानीय युथ लिग शाखाका सचिव र सुधार तथा खुलापनको समयमा सिमन पार्टी कमिटीका सचिव।

सिमन पाओफेङ：सिमन नाओ र यिङ छुनकी छोरी। सिमन गाउँकी'खालीखुट्टे डाक्टर'। पहिले मा लिङ्छाईसँग विवाहित र पछि छाङ थियानहोङसँगै जीवनयापन।

हुआङ हुछु：हुआङ थोङ र ऊ छ्यौस्याङ जुम्याहा छोरीमध्ये एक। पहिले सिमन चिङलोङसँग विवाहित र पछि लान च्येफाङसँगै जीवनयापन।

हुआङ हेइछु：हुआङ थोङ र ऊ छ्यौस्याङकी जुम्याहा छोरीमध्ये एक। लान च्येफाङकी श्रीमती।

फाङ हु：कोरियन युद्धमा चिनियाँ स्वयंसेवी सेनाको एउटा हिरो। एक समयको पाँचौँ रेशम प्रशोधन योजनाको मेनेजर।

वाङ लयुन：फाङ हुकी श्रीमती।

फाङ खानमई：फाङ हु र वाङ लयुनकी जेठी छोरी। एकपटक काउन्टी पार्टी सचिव। छाङ थियानहोङकी श्रीमती र सिमन चिङ्लोङकी प्रेमिका।

फाङ छुन्मियाओ：फाङ हु र वाङ लयुनकी कान्छी छोरी। लान च्येफाङकी प्रेमिका र पछि दोस्री श्रीमती।

छाङ थाइहोङ：प्रान्तीय कला प्रतिष्ठानको संगीत शाखाबाट स्नातक। ग्रामीण सफाइ अभियानको चार सदस्यमध्ये एक। सांस्कृतिक क्रान्तिको समयमा काउन्टी क्रान्तिकारी कमिटीका उपाध्यक्ष र पछि 'काउन्टी क्याट मिओ नाटक' समूहमा सहनिर्देश।

मा लिङछाई：सिमन ग्रामीण प्राथमिक विद्यालयका शिक्षक र प्रिन्सिपल।

chetnath@ymail.com

साभारः हट नेपाल मासिक पत्रिका，वर्ष १ अङ्क ३ पुस माघ २०७०