चीनको प्राचीन कालको सभ्यता खास गरी कृषि-सभ्यता नै थियो। यसैले चिनियाँ कहानीमा कृषि सम्बन्धी धेरै कथाहरु छन्।

           शुरुमा मानिसहरु जनावरको शिकार गर्ने र माछा मार्ने अनि जंगली फलफूल संकलन गर्नेगर्थे र यसैका आधारमा जीवन निर्वाह गर्दथे। यिनीहरुले बाँच्नका लागि खाने कुरा खोज्न यता-उता धाउनुपर्थ्यो र धेरै थकाइ लाग्दथ्यो। तथापि यिनीहरुले खाने कुरा नभेट्टाएर कहिलेकाहीं भोकै पनि बस्नुपर्थ्यो। त्यस वेला एकजना जवान केटी थिइन। उनको नाम चिआन युआन थियो र उनी थै नामको ठाउँमा बस्थिन।

            एक दिन चिआन युआन बाहिर घुम्न गइन। घर फर्कंदा बाटामा उनले भिजेको जमीनमा मानिसको एउटा अति ठूलो पाइला देखिन्। यत्रो ठूलो पाइला देखेर उसलाई अचम्म लाग्यो। उनले आफ्नो खुट्टा उक्त ठूलो पाइलामा राखिन। उनले आफ्नो खुट्टा त्यो पाइलामा राख्ने बित्तिकै उनको शरिरमा कम्पन भयो। चिआन युआन घर फर्केपछि केही समयपछि उनि गर्भवती भइन। नौ महिनापछि उनले छोरी पाइन। छिमेकीहरुको विचारमा वुबा नभएकाले त्यो बच्चा अभागी हुन्छ। ती छिमेकीहरुले बलजफ्ती चिआन युआनका हातबाट बच्चालाई खोसेर धेरै टाढा लगेर छोडिदिए। त्यस बच्चाले दूध खान नपाएपछि छिटै मर्ने ठहर ती छिमेकीहरुले गरेका थिए। तर बच्चालाई प्याँकिएको स्थानमा आउने-जाने जनावरहरुले त्यस बच्चाको सुरक्षा गर्थे। अनि कुनै पोथी जनावरले त्यस बच्चालाई दूध पनि खुवाउने गर्थे। त्यसैले त्यो बच्चा जीवित रह्यो। ती छिमेकीहरुले अझै पनि बाँचिरहेको त्यस बच्चालाई लगेर वनमा फ्याक्ने तयारी गरे। त्यस बेला वनमा दाउरा खोज्ने एउटा मानिस भएका कारण बच्चालाई फाँक्ने काम सफल भएन। अन्तमा रिसाएका मानिसहरुले त्यस बच्चालाई चिसो हिउँमा फ्याँकिदिए। तर आकाशमा उडिरहेका चराहरुले तत्कालै जमीनमा ओर्लेर आफ्ना पखेटाका सहाराले त्यस बच्चालाई न्यानो पारे।

           उपरोक्त कुरा देखेका मानिसहरुलाई बल्ल थाहा भयो कि त्यो बच्चा साधारण मान्छे होइन। यसैले तिनीहरुले त्यो बच्चा उसकी आमा चिआन युआनलाई फर्काए। छिमेकीहरुले त्यस बच्चालाई धेरै पटक फ्याँकेका कारण आमा चिआन युआनले त्यस केटालाई "छी"नाम राखिन।"छी"को अर्थ नेपाली भाषामा दुत्कार्नु वा हेला गर्नु हो।

             "छी"को सानै उमेरदेखी ठूलो मान्छे बन्ने विचार थियो। त्यति बेलाका मानिसहरु जीवन विताउनका लागि जनावरको शिकार गर्थे र माछा मार्थे अनि फलफूल तथा कन्दमूल संकलन गर्थे। यो देखेर उनले विचार गरे：मानिसहरुको जीवनमा शान्ति छैन। यदि मानिसहरुलाई खाने कुराको आपूर्ति गर्ने एउटा स्थायी ठाउँ भएमा कति राम्रो हुन्थ्यो। छीले जंगली गहुँ, धान, भटमास, कोदो र विभिन्न किसिमका फलफूलका बियाँ बटुलेर आफैले सानो जग्गामा खेती गरे। उनी बेलैमा पानी हाल्ने र घाँस काट्ने काम गर्थे। उनले आफ्नै बारीमा उत्पादन गरेको कृषि वस्तु जंगली कृषि वस्तुको तुलनामा बढी मीठो लाग्यो।

           जंगली धान, गहुँ जस्ता खाद्यान्नहरुलाई प्रभावकारी रुपमा हुर्काउनका लागि छीले काठ र ढुंगाको प्रयोग गरी सरल कृषि साधन बनाएका थिए। छी ठूला भएपछि उनले कृषिमा धेरै अनुभव हासिल गरिसकेका थिए। उनी आफू साचेका कृषि सम्बन्धी सबै अनुभव अरुलाई सिकाउँथे जसबाट मानिसहरुले क्रमशः शिकार गर्ने र जंगली फलफूल तथा कन्दमूल संकलन गर्ने अवस्थाबाट मुक्ति पाउनसकुन। त्यसो भएपछि मानिसहरुले छीलाई सम्मानस्वरुप"हौ ची"भन्नथाले।"हौ"को अर्थ राजा हो， अनि "ची"को अर्थ खाद्यान्न हो।

               "हौ ची"को मृत्युपछि मानिसहरुले उनको योगदानलाई जीवन्त राख्नका लागि उनलाई निकै रमणीय दृश्य भएको एउटा स्थानमा गाडे। स्वर्गका देवताहरु आउने-जाने सिंढी उनको समाधिको नजिकै थियो। त्यहाँको जग्गा ज्यादै उब्जाउशील थियो। त्यस बेला त्यहाँ फीनिक्सले थरि-थरिका चराहरु लिएर नाच्ने चमत्कारी दृश्य पनि देख्न पाइन्थ्यो।