इसा पूर्वा सातौं शताव्दी चीनमा वसन्त राज्यकाल थियो। त्यस बेला चीनमा धेरै राज्य थिए। छु राज्यका सम्राट छु चुआङ एकजना निकै बुद्धिमान तथा दृढ स्वभावका शासक थिए। उनको शासनकालमा छु राज्य एउटा भर्खरै स्थापित सानो राज्यबाट बलियो राज्यमा परिणत हुँदैगएको थियो।
एक दिन सम्राट छु चुआङले आफ्ना उच्च पदाधिरीहरुका लागि भोजको आयोजना गरे। भोजमा रानीहरुको पनि उपस्थिति थियो। सबैले खुशी भएर भोज खाए तथा नाच-गान गरे। त्यो भोज रातिसम्म जारी रह्यो। अँध्यारो भए तापनि खुशीका कारण कसैलाई पनि त्यहाँबाट फर्कने मन मन थिएन। सम्राट छु चुआङले हलमा मैनबत्ती बालेर निरन्तर रुपमा रमिता गर्ने आदेश दिए। सम्राट छु चुआङले सबैजना संगीतमा मुग्ध भएको र रमाइरहेको देखे र उनि पनि अत्यन्तै खुशी भए। उनले आफ्ना दुइवटी रानी माइ ची तथा स्यु चीलाई पाहुनाहरुलाई अझ बढी रक्सी दिन अनुरोध गरे।
त्यति बेला अकस्मात् हावा चल्नथाल्यो। भोज-कक्षमा बलिरहेका सबै मैनबत्ती निभे। सबैना चकमन्न अँध्यारोमा परे। त्यति बेला कसैले सम्राट छु चुआङकी रानी स्यु चीको हात समात्यो। स्यु चीलाई निकै रिस उठ्यो। उनले त्यस मानिसको टोपीमा भएको सिंगार झिकिदिइन। स्यु चीले सम्राट छु चुआङ नजिक गएर सानो आवाजमा भनिन: "भर्खरै कसैले मेरो हात छोयो। मैलै उसको टोपीको सिंगार झिकिदिएँ। एक छिनपछि फेरि मैनबत्ती बालेर कसको टोपीको सिंगार छैन उसलाई दण्ड दिनुहोला।" स्यु चीको कुरा सुनेर सम्राट छु चुआङले ठूलो स्वरमा भनेः "मैनबत्ती बाल्नुपर्दैन। अँध्यारोमा रक्सी खान कति रमाइलो!" त्यसपछि सबैले अँध्यारोमै रमिता गर्नथाले। केही समयपछि सम्राट छु चुआङले भनेः "आज मसँग रक्सी खान मैले तपाईंलाई बोलाएँ। तपाईंहरु खुशीसाथ रक्सी खाइराख्नुभएको छ कि छैन?" सबै पदाधिकारीहरुले "हामी निकै खुशीयालीका साथ रक्सी खाइरहेका छौं।" भनेर जवाफ दिए। सम्राट छु चुआङले अगाडी भनेः "साँच्चै? यसो गरौं न। हामी आ-आफ्ना टोपीमा भएका सिंगारलाई झिकेर झन् रमाइलो पारौं है त।" सबै पदाधिरीहरुले लगातार आ-आफ्ना टोपीका सिंगार झिके। त्यस बेलासम्म सम्राट छु चुआङले बत्ति बाल्ने आदेश दिए। सबैले एक-अर्कालाई हेरे, त्यति बेला उनिहरुले सबैका टोपीका सजावटहरु हराइसकेका वा फुटिसकेका पाए। टोपीका आकार पनि निकै हाँसोउठ्दा भएका थिए। यसै खुशीमा सबैले हाँस्दै-रमाउँदै अझ बढी रक्सी खाए। विहानपख मात्र सबैजना पदाधिकारीहरु सन्तुष्टिका साथ घर फर्कनथाले।
दरबार फर्केपछि स्यु ची निकै रिसाइन। उनले सम्राट छु चुआङले खराब आचरण भएका पदाधिकारीलाई लुकाउनुभएको शंका व्यक्त गरिन। तत्कालीन कानून वमोजिम सम्राटकी श्रीमतीलाई जिस्क्याएको खण्डमा मृत्यु दण्डको सजाय दिइन्थ्यो। स्यु चीले सम्राट छु चुआङलाई भनिन: "तपाईंले यसो गर्नथाल्नु भयो भने उनीहरुले पछि गएर अझ ठूलो अपराध गर्ने सम्भावना हुन्छ।" सम्राट छु चुआङले मुसुक्क हाँसेर भनेः "मैलै मसँग रक्सी खान पदाधिकारीहरुलाई बोलाएँ। यसको उद्देश्य सबैजना सकेसम्म रमाउन सकुन भन्ने हो। एक दम धेरै रक्सी खाएर आफैंले आफूलाई नियन्त्रण गर्ननसक्नु भनेको असामान्य कुरा होइन। यस्तो सानो कुराका लागि मैले कुनै पदाधिकारीलाई दण्ड दिएँ भने भोजको मज्जा नै ध्वस्त हुन्छ, अनि सबै पदाधिकारी लज्जित पनि हुनसक्छन्। त्यो मेरो इच्छा विपरित कुरा हो।"
त्यसपछि, सम्राट छु चुआङले तङ राज्यमाथि आक्रमण गर्दा एकजना थाङ च्याउ नाम भएका जनरलले निकै बहादुरी देखाए र ठूलो उपलव्धि हासिल गरे। उनको उपलव्धिले सेनाको साहस बढायो। अन्त्यमा छु राज्यका सेना तङ राज्यको राजधानीसम्म पुगे। यस कारण सम्राट छु चुआङ प्रसिद्ध भए। थाङ च्याउ नै भोजमा स्यु चीलाई छुने पदाधिकारी थिए। उनले युद्धमा निकै बहादुरी देखाएर राष्ट्रका लागि धेरै उपलव्धि हासिल गरेका कारण सम्राट छु चुआङले उनका सम्बन्धमा सहनशीलता देखाएका हुन।
सम्राट छु चुआङले गल्ती गर्ने पदाधिकारीलाई दण्ड दिनुको सट्टा सबैलाई आफ्ना टोपीको सिंगार झिक्ने आदेश दिएको त्यस भोजलाई चीनको इतिहासमा "च्ये यीङ भोज" भनिन्छ र " छु चुआङ च्ये यीङ" भन्ने लोकोक्ति यसै घटनाबाट उत्पन्न भएको हो।
|