 |
सन 1978 को फेब्रुअरीमा चीनको हु पै प्रान्तको स्वै चौ शहरको एउटा निर्माण स्थलमा सामान्य भूभिका माटोभन्दा फरक देखिने "ह थु" नामको माटो फेला पर्यो। "ह थु"लाई जमिनमुनी गाडिएको मानव जातिका प्राचीन गतिविधि सम्बन्धी पूरातात्विक संकेत मानिएको छ। यसले चीनको पूरातत्व विभागको ध्यान आकर्षित गरेको थियो। त्यहाँ उत्खनन गरिएपछि पूर्वदेखि पश्चिमसम्म एक्काइस मिटर लामो तथा दक्षिणदेखि उत्तर-पश्चिमसम्म सोह्र मिटर चौडा प्राचीन समाधिस्थल फेला परेको थियो। समाधिस्थलको ढोकालाई खोलेर हेर्दा त्यसमा राखिएका ठूलो कफिनमा सत्चालिसवटा निकै ठूला ढुंगाका फल्याकहरु पाइएका थिए। क्रेनको सहाराले ती ढुंगाका फल्याकहरुलाई सारेपछि भूमिगत अमूल्य वस्तुको सट्टामा एउटा फुटेको कफिन तीन मिटर जति गहिरो पानीमा तैरिइरहेको देखिएको थियो। पूरातत्वविदहरुले त्यस पानीलाई बाहिर फाल्नुका साथै फुटेको कफिनलाई सफा गरेका थिए। त्यहाँको पानीको सतह घट्दैजाने क्रममा विश्वलाई आश्चर्यचकित पार्ने खालका पूरातात्त्विक वस्तुहरु फेला परेका थिए। सो प्राचीन समाधिस्थलमा काँसका वस्तु, बाजा, हतियार, गाडी र घोडामा प्रयोग हुने वस्तु, सुनका वस्तु, ढुंगाका वस्तु, बार्निस लगाइएको र काठद्बारा बनाइएको वस्तु, तथा बाँसद्बारा बनाइएको वस्तु आदि आठ किसिमका जम्मा पन्ध्र हजारभन्दा बढी पूरातात्त्विक वस्तुहरु फेला पारिएका थिए। ती मध्येका धेरै वस्तुहरु अनौठा र सुन्दर देखिन्थे। यसमा सबैभन्दा बढी ध्यानाकर्षित गर्नेखालको वस्तुमा क्रमबद्ध रुपमा मिलाएर राखिएका पैसट्ठीवटा काँसका पाटामा ठोकेर बजाइने प्राचीन बाजा— पेन चुँग थियो।
सो पेन चुँग नै हालसम्म फेला पारिएको चीनको सबैभन्दा ठूलो प्राचीन बाजा हो। साथै यसमा काँसको उत्पादन कला र बाजाको पूर्णता पनि उच्च स्तरको रहेको छ। सो पेन चुँगका पैसट्ठीवटा काँसका पाटाहरुलाई तीनको आकार तथा ठोकेपछि निस्कने धूनका आधारमा आठ भागमा बिभाजित गरिएको थियो। तीमध्ये सबैभन्दा ठूलो पाटो एक सय त्रिपन्न दशमलब चार (153.4) सेन्टिमिटर अग्लो छ भने सबैभन्दा सानो पाटाको उचाइ बीस दशमलब चार (20.4) सेन्टिमिटर मात्र छ। सो पेन चुँगको कूल तौल दुइ हजार पाँच सय किलोग्रामभन्दा बढी छ। सो पेन चुँगलाई काँस र काठबाट बनाइएको तीन तलाको तखतामा झुँड्याइएको थियो। त्यस पेन चुँगमा दुइ हजार आठ सयवटा चीनका प्राचीन अक्षरहरु कुँदिएको थियो। सो पेन चुँगमा वास्तविक रुपमा ठोकेपछि के कुरा थाहा पाइएको छ भने यसको हरेक पाटाबाट दुइवटा धून निकाल्न सकिन्छ र त्यसको आवाज निकै कर्णप्रिय छ।
पूरातत्वविदहरुले अध्ययन-अनुसन्धानपछि सो समाधिस्थल नै चीनको युद्धकाल अवधिको चंग राज्यका ठूला व्यक्तित्व— चंग व्हौ यीको समाधिस्थल भएको कुरा निश्चित गर्नुभएको छ। चंग व्हौ यी चंग राज्यमा यी नामको एकजना उच्च अधिकारी थिए। त्यो समाधिस्थलमा फेला परेका केही वस्तुहरुमा पाइएको आलेखको अन्वेषण र कार्बन— चौध भनिने एक किसिमको प्राविधिक उपायमार्फत गरिएको परिक्षणबाट पूरातत्वविदहरुले इशा पूर्व 400 तिर उनलाई समाधिष्ट गरिएको कुरा पत्ता लगाएका छन।
चंग व्हौ यीको समाधिस्थल भूमिगत पानी मूनी थियो। उनलाई समाधिष्ट गरिएको छोटो समयपछि नै सो समाधिस्थलमा भूमिगत पानी रसाएको थियो। यसबाट सो समाधिस्थलमा राखिएका वस्तुहरु दीर्घकालसम्म पानीमा रहेका थिए। तथापि ती वस्तुहरु दुइ हजार वर्षभन्दा बढी समयसम्म पनि ध्वस्त भएका छैनन भने पानीमुनि रहेकाले ती वस्तुहरु चोरिएका छैनन्।
चंग व्हौ यीको समाधिस्थलको सर्भेक्षण कार्य पूरा भएपछि स्थानीय सरकारले यसमा पाइएका पूरातात्त्विक वस्तुहरुको सुरक्षा र प्रदर्शनका लागि एउटा विशेष संग्रहालयको स्थापना गरेको छ। यसका साथै स्थानीय सरकारले चंग व्हौ यीको समाधिस्थलको पुनःनिर्माण गरेको छ। र पेन चुँगको प्रदर्शनी कक्षको पनि निर्माण गरेको छ। त्यहाँ त्यस पेन चुँग बजाउनसक्ने एउटा प्राचीन संगीत टोलीको गठन पनि गरिएको छ, जसले गर्दा हालका मानिसहरुले त्यो संगीत सुन्ने अवसर पाएका छन्।
|
|||||||||||||
