ती सी भन्ने भुइँमा अभिनय गरिने ओपेरा

          ती सी भन्ने भुइँमा अभिनय गरिने ओपेरा दक्षिण-पश्चिमी चीनको व्कै चौ प्रान्तका धेरै ठाउँहरुमा व्यापक रुपमा प्रचलित छ। त्यो खासगरी आन शुन भन्ने ठाउँमा केन्द्रित छ। वसन्त चाडपछि युआन श्याओ भन्ने दिपावली चाडसम्मको पन्ध्रौं दिनभित्र आन शुन जिल्लाका गाउँ-घरहरुमा जताततै आफैले रचेको र आफैले अभिनय गरेको युगौंयुगदेखि चलिआएको ती सी अर्थात् भुइँमा अभिनय गरिने ओपेरा देख्नपाइन्छ। ती सी ओपेरामा अभिनय गर्नुको मुख्य उद्देश्य चाशिन भूत-पिसाचलाई भगाउन र प्रकोपबाट जोगाउनका लागि हो। यसका साथै यो मन बहलाउनका लागि पनि हो। ती सी ओपेराले लडाइँ सम्बन्धी विषय मात्र देखाउने गर्दछ। जस्तो कि "तीन अधिराज्यको कल्पित कथा", "सुइ वंश र थाँग वंशका कथा", "चौ वंशका राजाको कथा", "सुंग वंशका देशभक्त याँग थर परीवारका जनरलहरुको कथा" आदि समावेश छन्। अभिनयमा अनेकन् नीलो अनुहार र लामा-लामा दाँत निकालिएका पात्रहरु पनि थपिएका छन। यसको अर्थ भूत-पिसाचलाई पन्छाउने र भगाउने वातावरणलाई अरु सुदृढ पार्नु हो। दर्शकहरुले ओपेराको रस लिंदा अभिनेता-अभिनेत्रीले लगाएको मुकुण्डोबाट पनि आनन्द र मजा लिन पाउँछन्।

          यस चित्रमा देखाइएको पात्र एकजना सशस्त्र जनरल हो। त्यसको टाउको र हेलमेट एकैसाथ कुँदिएको हो। फेरि हेलमेटको दुबैपट्टि सजाउने पखेटा जस्ता पाता हल्लाउन सकिन्छ। त्यसको कुँदाइ अलि बढेचढेको उताउलो हुनुका साथै सूक्ष्म पनि देखिन्छ। विशेष गरी अभिनय गर्नेको आँखीभौं, आँखा र मुखनिर कोरिने बुट्टाहरुबाट त्यहाँको ती सी ओपेराको छुट्टै विशेषता प्रतिबिम्बित भएको छ।

 

      

          लोक कलाकारहरुले ती सी ओपेराका पात्रहरुलाई निजामती जनरल, सशस्त्र जनरल, युवा जनरल, बृद्ध जनरल र महिला जनरलमा विभाजित गरेर फरक-फरक मुकुण्डो दिएका छन जसलाई "पञ्चढाँचे अनुहार " भनिन्छ। ती पात्रहरुले लगाएका हेल्मेट र हेल्मेटका दुबैपट्टि सजाइएका पखेटाजस्ता पाता भनेको त्यही आन शुन क्षेत्रको स्थानीय ती सी ओपेराको छुट्टै विशेषता हो। पुरुष जनरलको हेल्मेटको दुबैतिर प्रायजसो सममीताकारमा रहेका ड्रेगनले सजाइएको छ जुन ओपेरामध्येको पात्रको फरक हैसियत र पद अनुसार चार-पाँच जोडीको वा बढीमा नौ जोडीको हुनसक्छ।

           महिला जनरलको हेल्मेटमा भने प्रायजसो फिनिक्सको बुट्टाले सजाइएको हुन्छ। ती बुट्टाहरुमा "दुइवटा फिनिक्स र एउटा सूर्य"," प्याउनी फूलमाझ उडिरहेको फिनिक्स" आदि छन्। कुनै-कुनैमा माहुरी र पुतली जस्ता विभिन्न बुट्टाहरुले पनि सजाइएका छन्।

           यस चित्रमा प्रदर्शित कालो अनुहारमा रहेको सशस्त्र जनरलको निधार पोटिलो, आँखीभौं भएको ठाउँको हाड उठेको, दुवै आँखा डल्ला र तेजिला र नाक एकदमै ठूलो देखिन्छ। एकदमै ठूलो, गोलो र बाहिर उठेको उनका आँखाका नानीबाट डरलाग्दो र शक्तिशाली, जंगली, साहसी, प्रतिष्ठित र सोझो स्वभाव र चरित्र भएको सशस्त्र जनरलको मापदण्ड प्रष्ट्याइएको छ।