स्याओ बाजाको अर्को नाउँ तोंग स्याओ पनि हो। त्यो चीनको प्राचीन सासको सहायताले बजाइने बाजा हो। कैयन हजार वर्षअघि स्याओ बाजा चीनमा प्रचलित थियो। स्याओ बाजाको मूलबारे चर्चा गर्ने हो भने फे स्याओको कुरा उठाउनु पर्दछ। कैयन् हजार वर्षअघि फे स्याओको उत्पत्ति हुँदा त्यसलाई स्याओ भनिन्थ्यो। पछि मानिसहरुले फे स्याओ बजाउने क्रममा यौटै नलीमा भिन्नाभिन्नै दूरीको प्वाल पारेपछि पनि उच्च र तल्लो जस्ता भिन्ना-भिन्नै स्वर निकाल्न सकिने कुरा पत्ता लगाए। यसैले स्याओ बाजा बढी नलीका आधारमा निर्मित फे स्याओबाट परिवर्तित भएर धेरै प्वाल भएको एउटा नली बाजा— तोंग स्याओ बाजाका रुपमा देखापरेको हो।
आजको स्याओ बाजा हान् राज्य कालमा देखापरेको थियो। तर त्यस बेला स्याओ बाजालाई छिआंग दि बाजा भनिन्थ्यो। छिआंग दि बाजा स व्छवान्, कान् सु प्रान्तमा बसोबास गर्ने छिआंग जातिका जन-जातिहरुको बाजा थियो। इसा पूर्व पहिलो शताव्दीमा त्यो व्हांग ह नदी क्षेत्रमा फैलिंदैआएको थियो अनि विकसित भएर छ प्वाल भएको बाजा बन्नपुगेको थियो र आजको स्याओ बाजासँग निकै नजिक थियो।
स्याओ बाजाको बनौट निकै सरल छ। त्यसको आकार दि च बाजा जस्तै छ। साधारणतया त्यो सेतो वा पहेंलो बाँसबाट बनेको हुन्छ। त्यो दि च बाजाभन्दा अलि लामो छ। पाइपको टुप्पामा बन्द गरिएको हुन्छ। फुकेर बजाउनका लागि बन्द हुने ठाउँमा यौटा सानो प्वाल पारिएको हुन्छ। अनि नलीमा पाँचवटा प्वाल पारिएको हुन्छन।
स्याओ बाजाको स्वर नरम, कुलीन हुन्छ, त्यसको आफ्नै विशेषता छ। त्यसको मध्यम स्वर मिठो र सुमधुर छ। स्याओ बाजा बजाउने तरिका र दि च बाजा बजाउने तरीका जस्तै छ । तर स्याओ बाजाभन्दा दि च बाजा झन् लचिलो छ। स्याओ बाजा विस्तारै, शान्त स्वभावको धून बजाउनका लागि उपयुक्त छ। धेरैजसो रमणीय प्राकृतिक दृश्यको प्रदर्शन गर्ने वा मानिसहरुको भित्री भावना अभिव्यक्त गर्ने बेलामा त्यसको उपयोग गरिन्छ। त्यसलाई एक्लो वा सामूहिक रुपमा बजाउन सकिन्छ। दक्षिणी चीनको स चु संगीत, फू चेनको नान् यीन संगीत र क्वांग तोंग संगीतमा त्यसको उपयोग गरिन्छ। यसका अतिरिक्त, केही स्थानीय ओपेराका लागि साथ दिने बाजाका रुपमा यसको उपयोग गरिन्छ।
स्याओ बाजाका प्रकार धेरै छन। सधैं देख्न पाइने त च जु तोंग स्याओ, यु फिंग स्याओ र च्यु जि स्याओ बाजा यसको प्रकार भित्र पर्दछन।
संगीत:《भूइमा ओर्लिरहेका गर्याङ् गुरुङ्》
|