गत डिसेम्बरमा एउटा कार्यत्रmममा भाग लिने सिलसिलामा पैचिङ पुग्दा सीआरआई दक्षिण एसिया सेन्टरकी उप(निर्देशक चाङ युए (वष्रा) जीले यस वर्ष (2015) सीआरआई नेपाली सेवाको 40औँ वाषिक उत्सव र नेपाल(चीन कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापनाको 60औँ वाषिक उत्सव परेको र यिनै दुई महत्वपूर्ण अवसरमा सीआरआई नेपाली विभागले नेपाली तथा चिनियाँ लेखक तथा विद्बानहरूका संस्मरण लेखहरू संकलन गरी एउटा पुस्तक प्रकाशित गर्न लागेको खबर सुनाउँदै भन्नुभयो, 'सीआरआई नेपाली सेवासँग तपार्इं लामो समयदेखि सहकार्य गर्दै आउनुभएको छ र हामीलाई राम्रोसँग बुझ्ने नेपाली मित्रहरूमा तपार्इं पनि पर्नुहुन्छ । त्यसैले तपार्इंको संस्मरण लेखको लागि अनुरोध गर्दछौं ।'नेपाल फर्केपछि सीआरआई नेपाली विभागले दिएको त्यो उत्तरदायित्वलाई पूरा गर्नका लागि केही शब्दहरू लेख्ने जमर्को गरिरहेको छु । हामी नेपालीहरूको आफ्ना यात्रा संस्मरणहरूलाई डायरीमा लेख्ने चलन कम छ । मेरो आफ्नै कुरा गर्दा पनि यस विषयमा अत्यन्त कमजोर छु । यदाकदा यात्रामा नोटहरू लेख्छु तर ती नोटहरू जोगाएर राख्न सक्दिनँ । त्यसैले एउटा लामो कालखण्डलाई सम्झदा कैयान स्थान, विषय रनामहरू हराउने गर्छन् । समय बितेको थाहै नहुने रहेछ । मैले सन् 1980 देखि सीआरआई नेपाली सेवा सुन्दै आएको छु । सन् 1983 मा तत्कालीन रेडियो पेकिङबाट पहिलो पत्र प्राप्त गरेको थिएँ । त्यस दिनको सम्भmना मेरो मानसपटलमा एकदम ताजै छ । हाम्रो परिवार चितवन जिल्लाको पश्चिम रामपुर गाउँमा बसोवास गथ्र्यो र म 9 कक्षाको विद्यार्थी थिएँ । पेकिङबाट पठाइएको एउटा ठुलै पुलिन्दा रामपुर हुलाकमा आइपुग्दा कसरी एउटा सानो केटाको नाममा यो पुलिन्दा आइपुग्यो भन्ने चासो भएछ र हुलाकका कर्मचारीहरूले भूलबस अरु कसैको पुलिन्दा यो केटाको नाममा आएको हो कि भनेर पुलिन्दा खोलेर हेरेछन् । भित्र पत्र मेरै नाममा देखिएको पाएपछि उनीहरू मलाई खोज्दै मेरो घरमा आए र सोधे, 'तपार्इंको चीनमा कुनै चिनेको मान्छे छ ?'मैले जवाफ दिएको थिएँ, 'चिनेको मान्छे होइन, रेडियो पेकिङ नेपाली सेवा म सुन्दछु र मलाई त्यहाँका साथीहरूले चिन्नुहुन्छ ।'अनि उनीहरूले भने, 'भाइलाई बधाई छ, चीनबाट तपार्इंको नाममा पत्र आएको छ । लौ बुझ्नुहोस्।'त्यसपछि उनीहरूले रेडियो पेकिङ नेपाली सेवाबाट प्रेषित पुलिन्दा मेरो हातमा थमाइदिए । मेरो हर्षको सीमा नै रहेन । मैले सबैको अगाडि त्यसलाई खोलें । पत्र सहित केही ब्याच,झण्डा र पत्रिकाहरू थिए । त्यसपछि दोहोरो पत्राचारको सिलसिला सुरु भयो । म हरेक दिन नेपाली कार्यक्रमहरू सुन्थें र आफ्ना प्रतिक्रियाहरू र राय सुझावहरू पठाउँथें । मसँगै रेडियो सुन्न मेरा थुप्रै साथीहरू मेरो घरमा जम्मा हुन्थे । त्यस बखत हरेक सोमबार प्रसारण हुने 'चिठीको डालो'' कार्यक्रम हामी व्यग्रताका साथ प्रतीक्षा गथ्र्यौं । प्राय: जसो हरेक हप्ता मेरो चिठी त्यस कार्यत्रmममा पढिन्थ्यो । हामीहरू खुसीले उफ्रन्थ्यौं । यो क्रम अगाडि बढ्दै जाँदा मेरो दिमागमा 'श्रोता क्लब' को सोचाइ आयो र सन् 1984 को अन्त्यतिर 'रेडियो पैचिङ मैत्री क्लब नेपाल' स्थापना गरें । त्यसलाई 1985 मा रेडियो पैचिङले स्वीकृत गरेको थियो । श्रोता क्लबको सक्रियता बढ्दै गयो । बैठकहरू बस्थे, कार्यक्रमहरू बारे समीक्षा गरिन्थ्यो र सुझाव पठाइन्थ्यो । हामी सबै उत्साही विद्यार्थीहरू थियौं । नेपालभरबाट श्रोता क्लब कसरी गठन गर्न सकिन्छ भनेर पत्रहरू ओइरिन थाले । मेरा सयौं पत्रमित्रहरू थिए । कतिपयसँगको मैत्री पछि भेटघाटमा परिणत भयो र हालसम्म पनि त्यो मैत्री कायमै छ । मेरो सत्रिmयता र रेडियो पैचिङ मैत्री क्लब नेपालका गतिविधिहरूको उच्च मूल्यांकन गर्दै रेडियो पैचिङले सन् 1989 मा 10 दिने भ्रमणको लागि चीनमा आमन्त्रण गर्यो । त्यस बखत नेपालमा पञ्चायती शासन व्यवस्था थियो र नेपालीहरूलाई कम्युनिष्ट (समाजवादी) मुलुकहरूमा जान प्रतिबन्ध लगाइएको थियो । मैले रेडियो पैचिङको औपचारिक निम्तोपत्र सहित आवेदन दिंदा पनि पासपोर्ट दिइएन । सरकारबाट पासपोर्ट प्राप्त गर्न नसकेकै कारण मैले चीनको यात्रा गर्न सकिनँ । सन्1990 मा नेपालमा राजनीतिक परिवर्तन भयो । पासपोर्ट र विदेश भ्रमण गर्ने व्यवस्था सहज बनाइएकोले मैले पासपोर्ट लिएँ र पुन: रेडियो पैचिङले मेरो यात्रा व्यवस्था सन्1990 को मे महिनामा मिलाउन सक्यो । त्यो मेरो चीनको र जीवनकै पहिलो विदेश यात्रा थियो । मलाई अझै राम्रो सम्झना छ, रेडियो पैचिङमा पुगेपछि नेपाली विभागका साथीहरूले मेरो सानो परीक्षा लिने विचार गर्नुभएछ । मलाई एउटा कुर्सीमा राख्नुभयो र एकपछि अर्को गर्दै नेपाली विभागका कार्यक्रम प्रस्तोताहरूले मसँग हात मिलाउँदै सोध्नुभयो, 'प्रकाशजी, नमस्कार । म को हुँ ?'म साँच्चै रेडियो पैचिङको एउटा गम्भीर श्रोता थिएँ । सबैको स्वर र नाम कण्ठै थियो( यु फङ, छाङ हो, शु हाओ, ल्यु होङ शन, च्या ए आदि । मैले स्वरको आधारमा मसँग बोल्न आउनुभएका सबैलाई चिनें । त्यसले रेडियो पैचिङ नेपाली विभागलाई पनि एउटा वास्तविक श्रोतालाई बोलाइएछ भन्ने पर्यो होला भन्ने ठान्दछु । मलाई उहाँहरूले ठूलो सम्मान गर्नुभयो । नेपालबाट त्यसरी भ्रमण गर्ने म पहिलो व्यक्ति भएको मलाई जानकारी दिइएको थियो । मैले पैचिङ, शाङहाए, शुची र शु चौ शहरको भ्रमण गरें । ग्रेटवालको चढाइदेखि शाङहाएको सामुदि्रक यात्रा अत्यन्तै रोचक रह्यो । त्यसपछि सीआरआई र चीनसँगको मेरो सामिप्यता अझ प्रगाढ बन्दै गयो ।
