CRI
तिब्बती भाषामा तिब्बती ओपेरालाई
आजिराम भनिन्छ र यसको अर्थ होः
अप्सरा दिदी। यसलाई छोटकरीमा राम
भनिन्छ। तिब्बती ओपेराको इतिहास
निकै पूरानो हुनुका साथै त्यस
ओपेराका विभिन्न शाखा पनि छन्।
तीनको प्रदर्शनमा तिब्बती जातिको
विशेषता प्रतिबिम्बित गरिएको छ। [वन्
चन् राजकुमारी], [लो साङ राजकुमार]
भन्ने आठवटा ओपेरा शास्त्रका रुपमा
स्थापित भैसकेका छन्। ती अपेरा
गाउँदा स्वरमाधूर्य सुनिन्छ साथै
कलाकारहरुले रंगीचगी लुगा-कपडा र
मुकुण्डो लगाएका हुन्छन। तिनबाट
तिब्बती ओपेराको अगाध सांस्कृतिक
आधार देखाइएको छ
तिब्बती ओपेरा लोक नाच-गानको
तरिकाद्बारा कथानक विषय-वस्तुको
वर्णन गरिएको संयुक्त अभिनय कला
हो। पन्ध्रौं शदाब्दिदेखि ग च्यु
भन्ने धार्मिक सम्प्रदायका थाङ
तुङ चे पु नामक एकजना लामाले
बौद्ध धर्मका कथालाई विषय-वस्तु
बनाएर आफै सम्पादन र निर्देशन
गरेर सरल कथानक गीति-नाटकको रचना
गरेका थिए। उनले ती
गीति-नाटकलाई विभिन्न ठाउँहरुमा
प्रदर्शन गरेका थिए। यो नै
तिब्बती ओपेराको प्रारम्भिक रुप
थियो। धेरै लोक कलाकारहरुले ती
गीति-नाटकमा केही परिवर्तन गरी
तीनलाई पूर्णता दिई तिब्बती
ओपेराको वास्तविक रुपमा निकै
परिवर्तन गरेका छन्। आधुनिक
तिब्बती ओपेरा प्रदर्शन गर्नुअघि
पहिले नै ओपेरा पुस्तिका तयार
गर्नुपर्छ। तिनमा नाच हुनुका
साथै गीत गायक र गायिकाको स्वर
अनुसार लय र ताल मिलाउने गरिन्छ
भने विभिन्न पात्र अनुसार
लुगा-कपडा र मुकुण्टो लगाउने
गरिन्छ। यसका अतिरिक्त,
वाद्य-मण्डलीले बाजा बजाउने र
अरु गायक-गायिकाहरुले साथ दिएर
गाउने गर्छन्। तिब्बती ओपेरा एक
किसिमको मिश्रित कला हो।
|