|
|
|
|
|
चीनको थांग वंशको चहकिलो कविता
क्षेत्र |
|
CRI
थांग वंशले चीनको इतिहासमा
एउटा महत्वपूर्ण स्थान ओगटेको छ।
सो अवधिमा चीनको अर्थतन्त्र
समृद्धिको अवस्थामा थियो, समाजमा
स्थायीत्व थियो र सँस्कृति तथा
कलाका क्षेत्रमा पनि ठूलो उपलव्धि
हासिल भएको थियो। विशेष गरी, त्यो
अवधि चीनको प्राचीन कविताको
क्षेत्रमा पनि समृद्धिको अवधि थियो।
थांग वंशमा कविताको सिर्जनाले
सामाजिक तथा साँस्कृतिक
कार्यक्रमका मुख्य विषयहरुमध्येको
एक बन्यो। सरकारी नोकरीमा प्रवेशका
लागि लामो परीक्षाको सट्टामा
कविताको सिर्जनाबाट दक्ष
व्यक्तिलाई छान्ने गरिएको थियो।
हाल सुरक्षित साहित्त्यिक संग्रह
“थांग वंशका कविताहरु” मा दुइ
हजार तीन सयभन्दा बढी कविहरुद्बारा
लेखिएका पचास हजारभन्दा बढी
कविताहरु संग्रहित छन।
चीनको थांग वंशमा कविताको विकास
क्रमलाई राज्यको विकासका आधारमा
प्रारम्भिक काल, समृद्धि काल,
मध्य काल र अन्तिम काल गरी चारवटा
अवधिमा विभाजित गरिएको छ।
थांग वंशको प्रारम्भ (618-712)
अवधिमा वांग पो, यांग च्युँ, लु
चाउ लिन र लो पिन वांग चारजना
प्रसिद्ध कविहरुले उच्चारण वमोजिम
कविता लेख्ने चिनियाँ कविताको
ढाँचाको आधार तयार पार्नुभएको थियो।
यसका साथै उहाँहरुको प्रयासमा
कविताको विषय-वस्तुलाई पनि
राज-परीवारको विलासी जीवनबाट
सर्वसाधारणको जीवनमा मोडिएको थियो।
सोही अवधिमा सबैभन्दा प्रसिद्ध
कविता छन च आंगले कवितामार्फत
वास्तविक जीवन प्रतिबिम्बित
हुनसक्ने अडान लिनुका साथै थांग
वंशमा कविताको विकासका लागि मार्ग
प्रशस्त गर्नुभएको थियो।
सन 712 देखि 762 सम्मको अवधिलाई
थांग वंशको समृद्धिको अवधि भनिन्छ।
सोही अवधि नै कविताको सिर्जनाको
सबैभन्दा समृद्ध अवधि पनि थियो।
त्यस अवधिमा लेखिएका कविताका
विषय-वस्तुहरु विविध हुनुका साथै
विभिन्न किसिमका शैलीहरु पनि
देखापरेका थिए। त्यति बेला कसैले
प्रकृतिको प्रशंसा गर्थे, कसैले
सिमा क्षेत्रको जीवनको व्याख्या
गर्दथे, कसैले बीरहरुको प्रशंसा
गर्थे त कसैले आफ्नो असफलता बारे
लेख्थे। कैयौं कविहरुले स्वतन्त्र
र रमाइलो वातावरणमा आफ्नो भावना र
इच्छा वमोजिम कविताको सिर्जना गरी
पछिका पुस्ताका लागि निकै ठूलो
आधार सिर्जना गर्नुभएको थियो।
थांग वंशको समृद्धिको अवधिमा ली
पाई, तु फु, वांग वै, मंग हाउ रान,
काउ श र छन सन आदि प्रसिद्ध कविहरु
थिए। सिमा क्षेत्रको जीवन बारे
लेख्न श्री छन सन सिपालु
हुनुहुन्थ्यो भने श्री काउ शको
कवितामा मुख्यतः सर्वसाधारणहरुको
दु:खी जीवनका बारेमा व्याख्या
गरिएको हुन्थ्यो। थांग वंशको
समृद्धिको अवधिको प्रतिनिधित्व
गर्ने कविहरु “कवि देव” ली पाई तथा
“महाकवि तु फु” ले लेख्नुभएका
कविताहरुले चीनका पछिका पुस्ताका
कविहरुको कविता सिर्जनामा ठूलो र
व्यापक प्रभाव पारेका थिए।
थांग वंशको मध्यकाल (762-827) मा
पाइ च्यु यी, युआन चन र ली ह
सबैभन्दा प्रसिद्ध कविहरु
हुनुहुन्थ्यो। श्री पाइ च्यु यीले
आफ्नो कवितामा युद्धको विरोध
गर्नुका साथै अधिकृत क्षेत्रमाथि
प्रहार पनि गर्नुभएको थियो।
त्यसैले धेरै सर्वसाधारण श्री पाइ
च्यु यीका कविता निकै मन पराउँथे।
श्री ली हको बीस वर्षको कलिलै
उमेरमा स्वर्गबास भयो। उहाँको
जीवन विपन्नता र दु:खले भरिपूर्ण
थियो भने राजनैतिक क्षेत्रमा पनि
उहाँ विफल हुनुभएको थियो। तर
उहाँका कवितामा सुन्दर शब्दहरुको
प्रयोग गरिनुका साथै रोमान्टिकक
रंग पनि भरिएको देखिन्थ्यो।
थांग वंशको पछिल्लो अवधि, सन 827
देखि 859 सम्म, मा प्रसिद्ध कवि
ली शांग यन र तु मुद्बारा लेखिएका
कविताहरु निकै प्रचलित थिए। श्री
तु मुले आफ्ना कवितामा आफ्नो
राजनैतिक संकल्पका कुराहरु
अभिव्यक्त गर्नुहुन्थ्यो भने श्री
ली शान यनको कवितामा राजनैतिक
क्षेत्रमा देखिएका विभिन्न
कठिनाइहरु बारे व्याख्या
गर्नुहुन्थ्यो। उहाँको एउटा
प्रसिद्ध कविता “उ थी” मा प्रेमका
बारेमा लेखिएको छ। तथापि कविले यस
कविता मार्फत अप्रत्यक्ष रुपमा
राजनैतिक क्षेत्रको वर्तमान
अवस्थामाथि प्रहार गर्नखोज्नुभएको
थियो भन्ने केही विद्बानहरुको
भनाइ छ भने केहीले यस भनाइको
विरोध गरेका छन।
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|