CRI
ईसा पूर्व 206मा चीनको इतिहासमा
पहिलो एकीकृत शक्तिशाली सामन्त
देश मानिएको छिन साम्राज्यको
पतन भयो। त्यसबाट चीनको इतिहास
एउटा नयाँ अध्यायको शुरुवात भयो।
त्यसबेला सि छु पा राजा स्याङ
यू तथा हान राजा लिउ पाङको
छुट्टा-छुट्टै नेतृत्वमा दुईवटा
नयाँ सैनिक गूट बन्नपुगे। ती
दुइ पक्षले सम्पूर्ण देशको शासन
अधिकार आफ्नो हातमा लिनका लागि
चीनको इतिहासमा चर्चित "छु--हान
युद्ध" शुरु गरे। पाँच वर्षसम्म
जारीरहेको त्यस युद्धमा हान
राजाका समर्थक महारथी हान सिङले
सैनिक सञ्चालनको कुशलता देखाएका
थिए। "चिङ सिङमा भएको लडाइँ"
भनेको उनले युद्धमा विजय हासिल
गरेको एक ज्वलन्त उदाहरण हो।
ईसा पूर्व 204 को अक्टोबरमा हान सिङले हान पक्षका
नयाँ भर्ना भएका दश हजार जति
सैनिकहरु लिएर थाइ हाङ पहाड पार
गरी स्याङ यूको अधीनमा रहेको
चाओ राज्यमाथि आक्रमण गरे। चाओ
राज्यका राजा से तथा चाओ राज्यको
सेनाका कमाण्डर छन यूले हान
सिङसित निर्णायक संघर्ष गर्नका
लागि थाइ हाङ पहाडको साँगुरो
खोंच अर्थात् चिङ सिङ (आजको ह
पै प्रान्तको चिङ सिङदेखि पूर्व)
मा दुइ लाख सैनिक तैनाथ गरेका
थिए।
हान पक्षका सेनाले चाओ पक्षका सेनामाथि धावा बोल्नका
लागि चिङ सिङ खोंच पार गरेर
जानुपर्छ। त्यहाँको भौगोलिक
स्थिति अति विकट थियो।
त्यहाँबाट पार गर्नका लागि 50
किलोमिटर जति लामो साँगुरो
गोरेटो मात्र थियो। रक्षाका लागि
अनुकुल र आक्रमणका लागि
प्रतिकुल त्यस ठाउँमा ठूलो
सैनिक कार्बाही चलाउनु उपयुक्त
थिएन। त्यस बेला चाओ राज्यका
सेना पहिले नै त्यहाँका अग्लो
ठाउँमा कब्जा जमाएर आरामसँग
कुरिरहेको थियो। त्यसका
जवानहरुको संख्या पनि अधिक
भएकाले त्यो पूर्णतः हात माथि
पर्ने अवस्थामा थियो। उता हाँक
दिन आइरहेको हान सिङको सेनामा
करिब दश हजार जवानहरु मात्र थिए,
साथै टाढाबाट आएको र सैनिक तथा
घोडा पनि साह्रै थकित भएको
हुनाले त्यो प्रतिकूल अवस्थामा
थियो।
चाओ सेनाका सल्लाहकार लि चुओ च्यूले कमाण्डर छन
यूलाई एकातिर सेनाका मूल
शक्तिद्बारा अगाडिबाट छेक्ने गरी
हान सेनासित जुझ्ने र अर्कातिर
केही सैनिकहरु शत्रुका पछाडि
पठाएर खाद्यान्न जस्ता आवश्यक
वस्तु उपलब्ध गराउने त्यसको
जरुरी आपूर्ति व्यवस्थालाई भंग
गरिदिने सुझाव दिए जसबाट अगाडि
र पछाडि दुबैतिरबाट शत्रुलाई
च्यापेर सखाप पार्न र हान
सिङलाई समात्न सकियोस्। तर छन
यू खुला रुपमा अगाडिबाट मुखामुख
हुने गरी लड्न चाहने रुढीबादी
सैनिक भएकाले आफ्ना सैनिकहरु बढी
भएको आड-भरोसा लिएर उनले लि चुओ
च्यूको सुझाउलाई अस्वीकार
गरिदिए।
दुबै सेनाको संख्यामा ठूलो अन्तर रहेकाले यदि
अगाडिबाट जबर्जस्ती हमला गर्ने
हो भने अवश्य हार खाने कुरा हान
सिङलाई राम्ररी थाहा छ। उनले
शुरुमा त चिङ सिङ खोंचदेखि निकै
टाढा रहेको ठाउँमा आफ्नो सेनाको
छाउनी बनाए र यस क्रममा भू-रचना
तथा भौगोलिक स्थितिका साथै चाओ
सेनाको बन्दोबस्त बारे बारम्बार
अनुसन्धान गरे। चाओ सेनाका
कमाण्डर छन यूद्बारा विपक्षी
सेनालाई नगण्य दृष्टिले हेरेर
चाँडै लड्न र चाँडै टुंगो लगाउन
चाहने आशा गरिएको जानकारी
पाउनासाथ हान सिङले तत्कालै
सेनालाई चिङ सिङदेखि 15
किलोमीटर पर रहेको ठाउँमा तैनाथ
रहन निर्देशन दिए।
मध्य रातपछि हान सिङको योजना अनुसार राम्ररी छनौट
गरेर खटाइएका दुइ हजार शक्तिशाली
लडाकु योद्धाहरु हान सेनाको
ध्वजा आ-आफ्नो साथमा लिई
अँध्यारोमा पहाडी गोरेटोबाट चाओ
सेनाको शिविरको पछाडि पुगी
चूपचाप लुकेर बसे।
त्यसपछि हान सिङले आफ्नो सेनालाई खुल्लमखुल्ला चाओ
सेनासित जुझ्न “अघि बढ” भन्ने
आज्ञा दिए। उनको सेना चिङ सिङ
खोंचनिर पुग्दाखेरि उज्यालो
भइसकेको थियो। चाओ सेनाका
कमाण्डर छन यूले पनि संग्राममा
लाग्न भनी सम्पूर्ण सैनिकहरुलाई
जम्मा पारे। उनले हान सिङपट्टिका
सैनिकहरु थोरै भएको र आफ्नो सेना
अनुकूल भौगोलिक स्थितिमा परेको
देखेर अबिलम्ब भए जति सैनिक
पठाई हान सेनामाथि धावा बोल्न
अह्राए। दुबै पक्ष बीच झण्डै आधा
दिनसम्म हानाहान भए तापनि चाओ
सेनाले जित्न सकेन।
त्यस बेला चाओ सेनाको शिविरमा थोरै कुरुवाहरु मात्र थिए।
यस अघि नै पछाडि लुकेर बसिरहेका
हान सिङका दुइ हजार योद्धाहरुले
चाओ सेनाको शिविरमा आक्रमण गरी
चारैतिर हान सेनाका ध्वजा फहराए
अनि त्यसपछि नगरा बजाउँदै कराउन
थाले। घमासान युद्धमा लडिरहेको
चाओ सेनाले एक्कासी पछिल्तिरको
आफ्नो शिविरमा जताततै हान सेनाका
ध्वजा फरफराइरहेको देखेपछि
क्षणभरमै त्यसको जंगी ब्यूह
लथालिंग हुन थाल्यो। हान सिङले
मौका छोपेर प्रत्याक्रण गरी चाओ
सेनाका दुइ लाख सैनिकहरुलाई
आच्छु आच्छु पारिदिए। चाओ सेनाक
कमाण्डर छन यू मारिए र चाओ
राज्यका राजा सेलाई पनि पक्राउ
गरियो।
चिङ सिङमा भएको उक्त लडाईंमा हान सिङले प्रतिकूल स्थितिमा
परेका दश हजार चानचुन सैनिकहरु
लिएर लचिलो ढंगबाट जुधेर एकैसाथ
चाओ राज्यका दुइ लाख जवानलाई
पराजित गरेका थिए। यस घटनालाई
चीनको सैनिक मामिला सम्बन्धी
इतिहासमा महत्वपूर्ण अध्यायको
रुपमा उल्लेख गरियो।
|