CRI
इसा पूर्वा सातौं शताब्दीमा
चीनमा वसन्त काल थियो। क्वान
चुङ तथा पाउ शु या तत्कालीन
राजनीतिज्ञ थिए। उनीहरु राम्रा
साथी थिए। क्वान चुङ गरिब तथा
पाउ शु या धनी थिए तापनि उनीहरु
एक-अर्काप्रति विश्वास गर्थे र
उनिहरुमा गहिरो माया थियो।
शुरुमा क्वान चुङ र पाउ शु याले संयुक्त रुपमा
व्यापार गरे। क्वान चुङले निकै
थोरै पैसा राखे तापनि धेरै पैसा
लिन्थे। यसमा पाउ शु या ध्यान
दिंदैनथे। क्वान चुङमाथि
परीवारको निकै ठूलो बोझ भएको
कुरा पाउ शु याले बुझेका थिए।
साथै उनी घरमा पैसा पुग्छ कि
पुग्दैन भन्ने कुरा क्वान
चुङसँग सोधिरहन्थे। क्वान चुङले
धेरै पटक पाउ शु या समक्ष आफ्नो
विचार प्रस्तुत गरेर कुरा बिगारे
तापनि पाउ शु यालाई रिस उठ्दैनथे।
उनी क्वान चुङलाई सम्झाएर भन्थे:
“काम पूरा नसकिए तापनि तिम्रो
विचार भने नराम्रो होइन। हामीले
ठीक मौका पारेका थिएनौं। यस
कुरालाई मनमा राखिनराख है त।”
तीन पटक उनी तल्लो दर्जाका
पदाधिकारी बने तर क्वान चुङलाई
तीनै पटक पदबाट हटाइयो। पाउ शु
याले “तिम्रो क्षमता नभएको होइन।
तिम्रो क्षमता देख्ने मान्छे
भेटिएको छैन” भनेर क्वान चुङलाई
सम्झाएका थिए। क्वान चुङ सेनामा
भर्ना भए तर काम गर्न नसकेर उनी
युद्धस्थलबाट भागे। पाउ शु याले
उनलाई हेला गरेनन। बरु उनले
क्वान चुङले बुढी भैसकेकी
आमालाई सम्झेर त्यसो गरेको हो
भन्ने कुरा गरे।
त्यसपछि उनीहरुले राजनैतिक क्षेत्रमा सँगै मिलेर
काम गर्न शुरु गरे। त्यति बेला
छी राज्यमा निकै गोलमाल थियो।
कुनै दुर्घटना नहोस् भनेर
राजकुमारहरु अन्य मुलुकहरुमा
गएर बस्नथाले, मौका पर्खेर।
क्वान चुङले लु राज्यमा बसिरहेका
राजकुमार च्यौको समर्थन गरे भने
पाउ शु याले ल्यु राज्यमा बस्ने
राजकुमार स्याउ पाइको सेवा गरे।
केही समयपछि छी राज्यमा विद्रोह
भयो र सम्राटलाई मारियो। राज्यमा
शासक नभएको समाचार सुनेर सो पद
आफ्नो हातमा पार्नका लागि
राजकुमार च्यौ र स्याउ पाइ
तुरुन्तै छी राज्य फर्के। यी
दुइवटा पक्षको बाटैमा भेट भयो।
राजकुमार च्यौलाई निर्बाध
सम्राट बनाउनका लागि क्वान चुङले
राजकुमार स्याउ पाइलाई तीर हाने।
तर त्यो तीर स्याउ पाइको कमरमा
झुन्डिइरहेको अड्कुसेमा लाग्यो।
स्याउ पाइलाई केही भएन। पछि
राजकुमार स्याउ पाइ सम्राट बने।
चीनको इतिहासमा स्याउ पाइलाई
“छी ह्वान कोङ” भनिन्छ।
छी ह्वान कोङले राज्यारोहण गरेपछि उनले राजकुमार
च्यौलाई मार्ने सन्देश लु
राज्यमा पठाइहाले र क्वान
चुङलाई थुने। छी ह्वान कोङले
पाउ शु यालाई प्रधानमन्त्रीको
पदमा आसीन गराउने विचार गरे। तर
पाउ शु याले यसका लागि आफ्नो
क्षमता नभएको ठहर व्यक्त गरे।
यसका लागि उनले लु राज्यमा
थुनिएका क्वान चुङलाई सिफारिस
गरे। पाउ शु याले भनेः “देशमा
असल शासन-व्यवस्था कायम
गर्नचाहने हो भने क्वान चुङ
मभन्दा धेरै राम्रा छन। उनी
इमान्दार, विश्वासिला तथा
निष्ठावादी छन। उनी देशमा
शासन-व्यवस्था सञ्चालन गर्न
मात्र नभई सैनिक मामिलामा पनि
कुशल छन। यस्तो क्षमता ममा छैन।
तसर्थ मुलुकमा शासन-व्यवस्था
राम्रोसँग सञ्चालन गर्नका लागि
सम्राटले क्वान चुलाई
प्रधानमन्त्रीको पदमा नियुक्त
गर्नैपर्छ” उनले भने।
छी ह्वान कोङले असहमति दिएर भनेः “क्वान चुले ममाथि
तीर चलाएको थियो। उ अझैसम्म पनि
मारिएको छैन भने त्यो उसको
सौभाग्य हो। उसलाई प्रधानमन्त्री
नियुक्त गर्नु हुँदैन।”
पाउ शु याले तुरुन्तै जवाफ दिएः “चतुर सम्राटको मनमा
घृणा रहदैन भन्ने कुरा मैले
सुनेको थिएँ। त्यस बेला क्वान
चुङ राजकुमार च्यौको सेवा गर्थे।
आफ्ना मालिकका लागि
निष्ठापूर्वक काम गर्नसक्ने
मान्छेले सम्राटका लागि पनि
त्यस्तै आत्मीयताका साथ काम
गर्न सक्नुपर्छ। अन्य राज्यमाथि
पनि शासन गर्ने सम्राटको विचार
छ भने क्वान चुङ विना त्यो
उद्धेश्य सफल हुनसक्दैन।” छी
ह्वान कोङले पाउ शु याको कुरा
सुनेर क्वान चुङलाई लु राज्यबाट
फिर्ता बोलाए।
क्वान चुङ छी राज्य फर्केर प्रधानमन्त्री बने। पाउ
शु यालाई उनका सहायक भएर काम
गर्नुमा केही हिचकिचाहट थिएन।
उनीहरुको संयुक्त प्रयासमा छी
राज्य अन्य राज्यहरुको तुलनामा
बलियो राज्य बन्यो र अन्तमा छी
ह्वान कोङले अन्य राज्यमाथि पनि
शासन गर्नपाए।
पाउ शु याको मृत्युपछि क्वान चुङ उनको समाधि अगाडि
बसेर धेरै रोए। पाउ शु याबाट
प्राप्त समझदारी तथा समर्थनको
स्मरण गर्दै उनले भनेः “पहिले
मैले समर्थन गरेका राजकुमार च्यौ
असफल भएपछि अन्य पदाधिकारीले
आत्महत्या गरे भने मैले
झ्यालखानामा थुनिने कुरालाई
स्वीकार गरें। पाउ शु याले मलाई
हेला गरेका थिएनन। किनभने मैले
महाकार्य पूरा गर्नका लागि आफ्नो
नाम बदनाम गर्नुहुँदैन भन्ने
कुरा उनले बुझेका थिए। मेरा
आमा-बाबुले मलाई जन्म दिएका हुन,
तर मलाई साँच्ची नै बुझेको
मानिस पाउ शु या नै हो।”
क्वान चुङ र पाउ शु या बीचको गहिरो मित्रता विषयक
यो कथा चीनमा साह्रै लोकप्रिय
छ। मानिसहरुले “क्वान र पाउ
बीचको मित्रता”लाई आफू र आफ्ना
साथीहरु बीचको घनिष्ट र
विश्वासिलो नमूनायुक्त सम्बन्ध
भन्नेगरेछन।
|