CRI
मिंग वंश (चौधौं शताव्दीदेखि
उन्नाइसौं शताव्दीसम्म) देखियता
चीनमा गहुँको पीठोबाट बनाइने
परम्परागत खाने कुराहरुको किसिम
धेरै छन। त्यसमध्ये काठमा
कुँदिएको बुट्टाको नमूना अनुसार
बनाइने खाने कुराहरु झन बढी
देखिन्छन। यसमध्ये मध्य-शरद
पर्वमा खाइने युए पिंग नामक मुन
केकको नमूना सबैभन्दा आदर्शका
रुपमा रहेको छ। चोंग छ्यौ भनिने
मध्य-शरद पर्व अर्थात चिनियाँ
पात्रो अनुसार आठौं महिनाको
पूर्णिमाको दिन छी, छ्याओ भन्ने
चतुर्याइँ माग्ने पर्व अर्थात
चिनियाँ पात्रो अनुसार सातौं
महिनाको सातौं दिन, युआन श्याओ
नामक दिपाली पर्व अर्थात चिनियाँ
पात्रो अनुसार पहिलो महिनाको
पूर्णिमाको दिन, छुन चे भनिने
वसन्त चाड र तुआन ऊ भनिने
प्राचीन चिनियाँ महान कविलाई
सम्झने पर्व अर्थात चिनियाँ
पात्रो अनुसार पाँचौं महिनाको
पाँचौ दिन आदि चाड-पर्वको बेला
तथा विवाहोत्सव र जन्मोत्सवका
बेलामा प्रायजसो बुट्टा कुँदिएको
काठे नमूनामा राखेर गहुँको
पीठोका खाने कुराहरु बनाउने
गरिन्छ। यसमा "चिनियाँ अक्षर
शौ" अर्थात चिरायु, चिनियाँ
अक्षर "शी" अर्थात हर्ष-खुशी तथा
यससित सम्बन्धित वस्तुहरुलाई
प्रायजसो विषय-वस्तुको रुपमा
प्रयोगमा ल्याइन्छन।
यस चित्रमा देखाइएको काठे नमूनामा
चिनियाँ अक्षर “फु" अर्थात
भाग्यमानी र चिनियाँ अक्षर "शौ"
अर्थात चिरायु भन्ने अक्षर
कुँदिएको छ। चिनियाँ अक्षर “शौ"
अर्थात चिरायु काठमा बनाइएको
नमूनाको बीचमा कुँदिएको छ।
त्यसको बाहिरी रुप एउटा आरुको
दानाकोजस्तो देखिन्छ भने अक्षर
"शौ" को वरिपरि आरुका पातहरु
कुँदिएका छन। "फु" र "शौ" अक्षर
कुँदिएका काठे नमूना पूर्वी
चीनको शान तोंग प्रान्तमा निकै
प्रचलित छ। विशेषगरी येन थाइ
शहर र त्यसको वरिपरिका
क्षेत्रहरुमा प्रायजसो प्रत्येक
घर परीवारमा दुइ-चारवटा नमूना
जगेडा राख्ने गर्दछन। स्थानीय
भाषामा यस्ता खाने कुराहरुलाई "छ्याओ
पो पो, छ्याओ को" अर्थात चतुर
पाउरोटी, दक्ष रोटी भनिन्छ।
विशेष गरी छी छ्याओ भनिने चतुर्याइँ
माग्ने पर्व अर्थात चिनियाँ
पात्रो अनुसार सातौं महिनाको
सातौं दिन यस्तो काठे नमूना
बान्कीमा पीठो हालेर बनाइने
बुट्टेदार रोटी तेलमा पकाएर
खुवाउने चलन निकै प्रचलित छ।
यस्ता खाने कुरा खाएपछि मानिस,
अझ खासगरी केटीहरु निकै चलाख र
बुद्धिमान हुन्छन भन्ने विश्वास
छ।
|