व्यावसायिक बनौटको मूलभूत अवस्था

CRI


       व्यावसायिक बनौटको मूलभूत अवस्था भनेको व्यावसायिक विभागहरुमा उत्पादनका मुख्य कारकतत्वहरुको अनुपात तथा तिनहरु बीच एक-अर्कामाथि भरपर्ने र एक-अर्कामाथि नियन्त्रण गर्ने परिपाटी हो। यसमा मुख्यतः कृषि, उद्योग र सेवामूलक व्यवसाय यी तीनवटा व्वसायहरु बीचको अनुपातिक सम्बन्ध तथा विभिन्न व्यवसायहरु बीचको अनुपातिक सम्बन्ध समावेश छन्।

       सन् 1949 मा नयाँ चीनको स्थापना भएदेखि यता चीनको व्यावसायिक बनौटले तीन चरण पार गरेर विकसित हुदैआएको छ। जुन यस प्रकार छन: पहिलो चरण गत शताब्दीको पचासको दशकको शुरुदेखि सत्तरीको दशकको अन्तसम्मको अवधिमा पर्दछ। सो अवधिमा चीनले अर्ध-उपनिवेशवादी अर्थतन्त्रको विशेषतामा द्रुत गतिले परिवर्तन ल्याएर प्रारम्भिक रुपमा औद्योगीकिकरणको जग बसालेको थियो। दोश्रो चरण सन् 1979 सालदेखि गत शताब्दीको नब्बेको दशकको अन्तसम्मको अवधिमा पर्दछ। उक्त अवधिमा चीनले सुधार र खुलापनको नीति अवलम्बन गर्दै बारम्बार व्यावसायिक बनौटमा तारतम्य मिलाउने काम गर्नेगरेको थियो। जसले गर्दा चीन औद्योगीकिकरणको मध्यकालमा प्रवेश भएको थियो। तेश्रो चरण गत शताब्दीको नब्बेको दशकको शुरुमा चीनले समाजवादी बजारमुखी अर्थतन्त्रमा आधारित परिपाटीको स्थापनाको प्रकृयालाई अघि बढाएदेखि सन् 2020 सालसम्मको अवधिमा पर्दछ। यस अवधिमा चीनले औद्योगीकिकरणको लक्ष्यलाई साकार तुल्याउनुका साथै प्रारम्भिक रुपमा सूचनाकरण सम्बन्धी कार्यलाई सफलीभूत पार्ने छ।

       विगत 50 वर्षभन्दा बढी समयदेखि यता चीनमा तीन पटक व्यवसायहरु बीचको अनुपातिक सम्बन्धमा पनि अपेक्षाकृत ठूलो परिवर्तन आएको छ। गत शताब्दीको पचासको दशकको थालनीदेखि सन् 2002 सम्ममा चीनमा कृषिको अनुपात 45.4 प्रतिशतबाट झरेर सन् 2002 को 14.5 प्रतिशतमा पुगेको थियो भने औद्योगिक अनुपात 34.4 प्रतिशतबाट बढेर 51.8 प्रतिशतमा पुगेको थियो। उता सेवामूलक व्यवसायले लिएको अनुपात पनि 20.2 प्रतिशतबाट बढेर 33.7 प्रतिशतमा पुगेको पाइयो।