हाल चिनियाँ सिन्च्याङको कपासलक्षित अमेरिका र पश्चिमी मुलुकको प्रहसन जारी छ। केही यूरोपेली तथा अमेरिकी व्यवसायले तथाकथित “जबरजस्ती श्रम” भन्ने झूटको आधारमा सिन्च्याङको कपासको प्रयोग नगर्ने घोषणा गरेका छन्। यी गतिविधि पछाडि अमेरिका तथा पश्चिमाको अफवाह नै पाइपलाइन हो।

सिन्च्याङको कपासको प्रयोग नगर्ने व्यवसायले “स्विट्जर्ल्याण्ड राम्रो कपास पहल अर्थात् बीसीआई”को फैसलाको आधारमा निर्णय गरेका छन्। सतहमा यो संगठन गैरसरकारी संगठन हो। तर त्यसका पछाडिको लगानीकर्ता अमेरिकी अन्तर्राष्ट्रिय विकास एजेन्सी हो। उक्त संगठनअन्तर्गत शाङहाईस्थित प्रतिनिधि विभागले अनुसन्धान गरेर सिन्च्याङको कार्यक्रममा कुनै जबरजस्ती श्रम पनि नभएको नतिजा पेश गरेको थियो। तर यो नतिजाको प्रयोग गरिएको छैन।

सिन्च्याङको कपास र जबरजस्ती श्रमसँग गाँसिनु परिचित अफवाह पाइपलाइनको उत्पादन हो। सर्वप्रथम चीनविरोधी शक्तिबाट समर्थन गरिएका विद्वान र थिंक ट्यांकले निराधार रूपमा सिन्च्याङसम्बन्धी प्रतिवेदन बनाएका थिए। उक्त प्रतिवेदनमा कति बढी गलत भए तापनि बीबीसी लगायत पश्चिमा सञ्चार माध्यमले प्रयोग गर्नुका साथै अझ प्रसार गरेका छन्। त्यसपछि चीनविरोधी संस्थाले अझ अगाडि बढाएर राजनीतिज्ञले त्यसको आधारमा चीनमाथि नाकाबन्दी गरेका छन्।

उनीहरूले यस्तो तथ्यको वेवास्ता गरेका छन्- धेरै समयअघि  सिन्च्याङको कपास उत्पादन अत्याधिक यान्त्रीकृत थियो। सन् २०२० सिन्च्याङमा कपासको यान्त्रिकीकरणबाट टिप्ने दर ७०प्रतिशत पुगेको थियो। कपास किसानले मोबाइलको एप्पद्वारा टिप्नका लागि अर्डर लिन सक्छन्।

कपास युगुर जातीय बसोबास क्षेत्रका बासिन्दाहरूको मुख्य आम्दानी हो। पश्चिमा राजनीतिज्ञले एकातिर सिन्च्याङवासीको मानवअधिकारमाथि नक्कली ख्याल विचार गरेका छन्, अर्कातिर सक्दो प्रयासमा सिन्च्याङ कपासलाई अन्तर्राष्ट्रिय आपूर्ति श्रृंखलाबाट विभाजन गर्न र सिन्च्याङका अल्पसंख्यक जातीय कर्मचारीलाई रोजगार दिने चिनियाँ तथा विदेशी व्यवसायमाथि दवाव दिन खोजेका छन्। यो मानवअधिकारका लागि कति ठूलो विडम्बना हो?

सिन्च्याङसम्बन्धी मामिलाको मुल मानवअधिकारसँग सम्बन्धित छैन। यो पृथकता र हिंसा तथा आतंकवादसँग सम्बन्धित छ। सिन्च्याङको कपासमाथि केन्द्रित अमेरिकी तथा पश्चिमा राजनीतिज्ञको नजर मानव अधिकारमाथि होइन, आफ्नो प्रभुत्वमाथि हो।