चिनियाँ पत्रकारिताको अवस्था
2017-05-20 16:02:15CRI
Share with:

नेपालको अशल छिमेकी मुलुक चीनसँग युगौँ पुरानो मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध स्थापित छ। नेपालकी सीमा दुई ठूला अर्थतन्त्र भएका मुलुकहरु चीन र भारतसँग जोडिए पनि नेपाली संचार माध्यममा चिनियाँ संचार जगतका बारेमा अत्यन्त थोरै जानकारी पाइन्छ। चिनियाँ संचारको विकासले नेपाली संचार जगतलाई पनि अतुलनीय फाइदा पुर्‍याउन सक्छ। विशेष गरी चिनियाँ प्रविधि र अनुभव नेपाली संचार उद्योगका लागि निकै फलदायी हुनेछ। उत्तिकै दुई छिमेकी मुलुक मध्ये एउटा मुलुकका गीतहरु नेपाली रेडियोमा घन्किरहने चलचित्रहरु प्रदर्शन भइरहने र पत्रपत्रिकाहरु बजारमा छ्यासछ्यास्ती पाउने अवस्था छ भने अर्को छिमेकी मुलुकका बारेमा चाहिँ केही पनि जानकारी रहने अवस्था छैन। तर अब बिस्तारै अवस्था उल्टो हुने अवस्था छ। विश्व अर्थतन्त्रमा चिनियाँ प्रभावको विस्तारसँगै नेपाली संचार क्षेत्रमा पनि चिनियाँ अनुभव र शिक्षा विस्तार हुँदैछ। विशेष गरी पछिल्लो समय नेपाल र चीनबीचका संचारगृहहरुमा आदानप्रदान वृद्धि हुँदै आएको छ भने नेपालको टेलिभिजन विकासमा चीनले महत्वपूर्ण सहयोग गरेको छ। बिस्तारै नेपालमा चिनियाँ चलचित्रहरु प्रदर्शन हुन थालेका छन्। नेपाली भाषामा अनुदित चिनियाँ सिरियलहरु नेपालका टेलिभिजनबाट प्रसारण हुन थालेका छन्। फलतः नेपाली नागरिकले अब अर्को छिमेकी मुलुकको संचार क्षेत्रका बारेमा पनि जानकारी राख्न थालेका छन्। यस आलेखमा चिनियाँ संचार क्षेत्रको छोटकरीमा जानकारी समेटिएको छ।

कागज र छापाखानको आविस्कार गरेको चीनले संचार जगतमा पनि विश्वलाई आश्चर्य बनाउने गरी विकास गरको छ। छापा संचारसँगै विद्युतीय संचारमा पनि चीनको उपलब्धिले विश्वलाई लाभ प्रदान गर्दै आएको छ।

चीनमा पत्रकारिताको विकास धेरै अगाडिदेखि भएको पाइन्छ। सन् 1949 अक्टोबर 1 मा नयाँ चीन स्थापना भएपछि संचारमाध्यम र पत्रकारिताको विकासमा केही फरकपन आयो। कम्युनिष्ट पार्टीले सत्ता लिएपछि चिनियाँ संचारमाध्यमबाट चीन सरकार र चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको प्रत्यक्ष निगरानी रहन थाल्यो।

सन् 1978 मा चीनमा सुधार र खुलापन सुरु भयो। आधुनिक चीनका महान नेता तङ स्यावोफिङले चीनलाई अन्तर्राष्ट्रिय समाजसमक्ष खुला गर्दै चिनियाँ चरित्रको बजारमुखी अर्थतन्त्रको नीति अंगीकार गरेपछि चिनियाँ संचारजगत पनि अभूतपूर्व रुपमा फस्टाउन सुरु गर्‍यो। फलतः सन् 1980 देखि चीनमा संचारको बाढी आएको मानिन्छ।

तङ स्यावो फिङले आर्थिक उदारीकरण र खुलापनको सिद्धान्त अँगालेपछि चीनमा राजनीतिक सुधारसँगसँगै नयाँ नयाँ संचारको थालनी हुन थाल्यो। त्योभन्दा अगाडि सिन्ह्वा समाचार समिति सीसीटीभी र पिपुल्स डेलीको मुख्य बर्चश्व थियो। यी तीनवटा मुख्य संचारगृहले चिनियाँ संचार जगतको प्रतिनिधित्व गरिरहेका थिए। यद्यपि अहिले पनि चिनियाँ बजारमा यी नै संचारमाध्यमले प्रभाव जमाएका छन्।

चीनमा मुख्य गरेर तीनवटा निकायले संचारमाध्यममाथि अनुगमन गर्ने गर्छन्। प्रेस तथा प्रकाशनसम्बन्धी प्रशासन कार्यालय, रेडियो चलचित्र तथा टेलिभिजनसम्बन्धी राष्ट्रिय प्रशासन कार्यालय उद्योग तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालय र सार्वजनिक सुरक्षा ब्युरोले आआफ्नो क्षेत्राधिकार अनुसार संचारजगतको अनुगमन गर्दछन्।

चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको नेतृत्वमा चीनमा शासन व्यवस्था भएकाले अन्य मुलुकको भन्दा फरक ढाँचाको पत्रकारिता प्रचलित छ। विशेष गरी चिनियाँ संचार माध्यमले चिनियाँ कम्यनिष्ट पार्टीको विरुद्धमा गएर समाचार सम्प्रेषण गर्न पाउँदैन। त्यसैगरी मातृभूमि चीनलाई आघात पुग्ने गरी कुनै पनि सामग्री संचार माध्यममा उपयुक्त हुँदैन। अश्लील सामग्रीलाई पनि उत्तिकै रुपमा बन्देज लगाइएको छ। देशको संविधान कानुन र नीति अनुसार संवेदनशील मानिएका विषयमा समाचार सम्प्रेषण गर्न पाइन्न।

यसको मतलव यो होइन कि चिनियाँ संचार माध्यममा कुनै पनि टिप्पणी र आलोचनाका विषय संप्रेषण हुँदैनन्। चिनियाँ संचार माध्यममा सामाजिक राजनीतिक तथा आर्थिक विषयमा थुप्रै आलोचनाहरु आउने गर्छन्। चीनमा ब्याप्त भ्रष्टाचारदेखि चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीभित्रका विचलनलाई लिएर आलोचना हुने गरेका छन्। पछिल्लो समय विभिन्न सामाजिक सन्जाल र माइक्रो ब्लगहरुमा त्यस्ता असन्तुष्टि पोखिन थालेका हुन्। चिनियाँ प्रशासनले पनि जनताका आवाज सुन्ने र आलोचन राख्ने दिने नीति अवलम्बन गर्दै आएको छ।

चिनियाँ समाचार पत्रहरुमा चीन सरकारको आलोचना गरेर सामाजिक विषयमा प्रश्वस्त सम्पादकलाई चिठीहरु छापिएका हुन्छन्। चीनमा संचार माध्यमको वृद्धिसँगै प्रतिस्पर्धा पनि बढेको छ। श्रोता पाठक र दर्शकसामु कसरी लोकप्रिय बन्ने र बजार ओगट्ने विषयमा तीब्र प्रस्तिपर्धा देखिनु स्वाभाविक हो। विज्ञापनमा पनि उस्तै प्रतिस्पर्धा रहेको छ।

चिनियाँ छापा पत्रकारिता

चीनमा छापा पत्रकारितको इतिहास धेरै पुरानो छ। कागज र छापाखानाको आविष्कार गर्ने मुलुकमा छापा पत्रकारिताको इतिहास पुरानो हुनु स्भाविक पनि हो। यहाँ छापा पत्रकारिताको इतिहास खोतल्ने भन्दा पनि वर्तमान अवस्था कस्तो छ भन्ने बारेमा सानो जानकारी राखिएको छ।

सन् 1968 मा चीनमा दैनिक समाचार पत्रको संख्या 42 वटा थियो। सन् 1980 मा यो संख्या बढेर 382 पुग्यो भने अहिले चीनमा 2 हजार 2 सयभन्दा बढी दैनिक समाचारपत्रहरु रहेका छन्। त्यसैगरी चीनमा 7 हजार म्यागेजिनहरु प्रकाशित भइरहेका छन्। चीनमा दैनिक पत्रपत्रिकाहरुको प्रकाशन संख्या 1960 देखि 1980 को बीचमा साढे सात करोड जति हुन्थ्यो। यो संख्या सन् 1987 मा आएर 31 करोडभन्दा बढि भएको थियो।

रिफेरेन्स समाचार, पिपुल्स डेली, ग्लोबल टाइम्स, साउथन साप्ताहिक, साउथन मेट्रोपोलिटन दैनिक, चाइना युथ डेली, छिलु सन्ध्या समाचार, सिनिमन सन्ध्या समाचार, याङत्से सन्ध्या समाचार, पश्चिम चीन सिटी समाचार र चाइना डेली चीनका मुख्य समाचारपत्रहरु हुन्।

विश्वमा अत्यधिक पढिने 100 समाचार पत्रहरुमध्ये 26 वटा चिनियाँ रेहेको सन् 2008 मा प्रकाशित एउटा रिपोर्टमा उल्लेख छ। समाचार पत्र र समाचारपत्र प्रकाशकहरुको विश्व संस्थाले सो रिपोर्ट सार्वजनिक गरेको थियो।

सिन्ह्वा समाचार समितिका अनुसार चीनमा सन् 2010 मा 50 अर्ब पत्रपत्रिकाहरुको वितरण भएको थियो। यो तथ्याङ्क अनुसार वर्षभरिमा सबैभन्दा धेरै पत्रपत्रिका बितरण हुनेमा चीन विश्वको पहिलो नम्बरमा छ। सन् 2009 को तुलनामा सन् 2010 मा 13 दसमलव 9 प्रतिशतले चीनमा समाचारपत्रको वितरण बढेको थियो।

चिनियाँ पत्रकारिताको अवस्थासिन्ह्वा समाचार समिति

सिन्ह्वा समाचार समिति र चिनियाँ समाचार समिति गरी चीनमा मुख्य रुपमा दुईवटा समाचार समितिहरु रहेका छन्। यी दुई समाचार समिति बाहेक प्रान्तीय रुपमा केही समाचार समितिहरु पनि छन्। तर राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा सिन्ह्वा समाचार समिति सबैभन्दा लोकप्रिय छ।

विश्वमा चीनको बारेमा आधिकारिक समाचार वितरण गर्ने र सबैभन्दा चाँडो समाचार वितरण गर्ने संस्थामा सिन्ह्वा चिनिन्छ। सिन्ह्वा समाचार समितिले अत्याधुनिक प्रविधि प्रयोग गर्दै समाचारमा विश्वका अग्रणी मानिएका अन्य ख्यातिप्राप्त एजेन्सीहरुसँग प्रतिस्पर्धा गरिरहेको छ। सिन्ह्वामा काम गर्ने युवा जनशक्तिको क्षमता अभिवृद्धिका लागि विभिन्न व्यावसायिक तालिम तथा उच्च अध्ययनको व्यवस्था पनि गर्ने गर्छ।

सिन्ह्वा सन् 1931 मा स्थापना भएको हो। सुरुमा यसको नाम रातो चीन भन्ने थियो। सन् 1937 मा यसको नाम परिवर्तन् गरेर सिन्ह्वा राखिएको हो। सिन्ह्वाले अहिले संसारभर 8 वटा भाषामा समाचार वितरण गर्छ।

सिन्ह्वा समाचार समितिका 170 वटा विदेशी ब्युरोहरु छन्। चीनभित्रै पनि सबै 31 वटा प्रान्तीय ब्युरो छन्। चिनियाँ समाचारको मुख्य श्रोत नै सिन्ह्वा हो। पिपुल्स डेलीले 25 प्रतिशत समाचारहरु सिन्ह्वाबाट लिने गर्छ। सिन्ह्वा आफैँले पनि 20 भन्दा बढी समाचारपत्रहरु र एक दर्जनजति म्यागेजिनहरु विभिन्न भाषामा प्रकाशन गर्छ। सिन्ह्वामा 10 हजारभन्दा बढीले काम गर्छन्। सिन्ह्वा जत्तिकै विश्वमा चर्चामा रहेको रोयटर्स समाचार एजेन्सीमा जम्मा 1 हजार 3 सयले मात्र काम गर्छन्।

चिनियाँ पत्रकारिताको अवस्थासात दशसकमा चिनियाँ रेडियोको

चीनमा सन् 1941 डिसेम्बर 3 तारिख रेडियो स्थापना भएको हो। सो समय चीन गृहयुद्धको चपेटमा थियो। एकातिर चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीले जनयुद्ध गरिरहेको थियो भने अर्कोतिर जापानले चीनबिद्धरु युद्ध छेडेको वर्षौँ भइसकेको थियो। यस्तो अवस्थामा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको अगुवाइमा पल्लो शान्षी प्रान्तको एउटा गुफाबाट रेडियो प्रसारण सुरु गरियो। यही रेडियो विकास हुँदै हालको चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो सीआरआई बनेको छ।

सीआरआई दैनिक प्रसारण अवधि र भाषाका हिसाबले संसारको सबैभन्दा ठूलो रेडियो हो। हाल यो रेडियोले विश्वका विभिन्न भाषामा दैनिक 3 हजार घन्टा प्रसारण गर्छ। बेइजिङस्थित यो रेडियोको मुख्यालयमा विश्वका 121 मुलुकका 200 भन्दा बढी विदेशी विशेषज्ञले काम गर्दै आएका छन्। एउटै संस्थामा यति धेरै देशका व्यक्तिले काम गर्ने यो विश्वकै एकमात्र व्यावसायिक संस्था पनि हो।

सीआरआई स्थापना हुँदा सुरुको प्रसारण चिनियाँ भाषाबाट नभएर जापानी भाषाबाट भएको थियो। जापानी विस्तारवादी शाषकले चीनमा क्रुर आक्रमण गरिरहेका थिए। नान्चिङमा मात्र सन् 1937 मा लाखौँ चिनियाँ नागरिकलाई जिउँदै जलाउने र जिउँदै गाड्ने गरिरहेका जापानी आततायीहरुलाई चीनबाट फर्केर जाऊ भन्ने सन्देश दिनका लागि नै जापानी भाषाबाट यसको प्रारम्भ भएको मानिन्छ। विश्वको सबैभन्दा ठूलो रेडियो प्रसारण भएको देश चीनमा रेडियोको विकास चाहिँ ठूलो संघर्षपूर्ण रहेको छ। अन्य क्षेत्रमा जस्तै चीनमा रेडियोको विकास पनि सन् 1980 पछि फस्टाएको हो। सन् 1991 सम्म दुई करोडभन्दा बढी जनसंख्या भएको सांघाइमा जम्मा एउटा मात्र रेडियो स्टेसन थियो। हाल त्यहाँ 100 भन्दा बढी रेडियो स्टेसनहरु रहेका छन्। यो तथ्यबाट के पुष्टि हुन्छ भने बीसौँ शताब्दीको अन्ततिर चीनमा रेडियोको विकास सय गुणाले विस्तार भयो।

अहिले सीआरआईका विश्वका विभिन्न देशहरुमा रिले एफएम स्टेसनहरु रहेका छन्। चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियोसँगै चीनमा चिनियाँ राष्ट्रिय रेडियो पनि रहेको छ। मूलतः यो चिनियाँ भाषा र चीनका स्थानीय भाषामा प्रसारण हुने गर्छ।

चिनियाँ पत्रकारिताको अवस्थाचीनमा टेलिभिजनको विकास

बेइजिङ टेलिभिजनका नाममा सन् 1958 सेप्टेम्बर 2 मा चीनमा टेलिभिजनको स्थापना भएको हो। सन् 1972 देखि यो टेलिभिजन स्याटलाइटबाट प्रसारण सुरु भयो। यसलाई सन् 1978 मे 1 देखि चिनियाँ केन्द्रीय टेलिभिजन सीसीटीभी भन्न थालियो।

सन् 1978 मा चीनमा एक सय व्यक्ति बराबर एउटा टेलिभिजन रहेको थियो। सो समयमा एक करोड जति मान्छेसँग टेलिभिजन रहेको थियो। विश्व बैंकको तथ्याङ्क अनुसार सन् 2003 मात्र एक सय चिनियाँमा 35 वटा टेलिभिजन रहेको थियो। त्यसैगरी सन् 1965 मा चीनमा जम्मा 12 वटा टेलिभिजन प्रसारण स्टेसन थिए भने 93 वटा रेडियो स्टेसन थिए। अहिले चीनमा सात सयभन्दा बढी टेलिभिजन स्टेसनहरु छन्। तीन हजारभन्दा बढी केबुल च्यानल र एक हजारभन्दा बढी रेडियो स्टेसनहरु रहेका छन्।

टेलिभिजन प्रसारणहरु प्रायजस्तो सीसीटीभीको मातहतमा रहेका हुन्छन्। सीसीटीभीकै 40 वटा जति च्यानलहरु रहेका छन्। सीसीटीभीमा दस हजारभन्दा बढी कर्मचारी कार्यरत छन्। यसको वार्षिक आय एक अर्ब 12 करोड चिनियाँ युआन रहेको छ।

सीसीटीभी हेर्ने दर्शकको संख्या चीनमा मात्र 50 करोड छ। चिनियाँ नयाँ वर्षमा सीसीटीभीबाट प्रसारण हुने सांगितिक कार्यक्रम गाला हेर्ने दर्शकको संख्या 70 करोडभन्दा बढी हुने गर्छ। चीनमा सीसीटीभीले मात्र 30 प्रतिशत दर्शक ओगटेको छ।

चिनियाँ टेलिभिजनहरु च्यानलहरु प्राविधिक र जनशक्तिमा मात्र नभई आर्थिक रुपमा पनि आत्मनिर्भर छन्। सन् 1995 मा चिनियाँ टेलिभिजनले कमाएको आय 2 अर्ब अमेरिकी डलर थियो। यसलाई बढाएर दस वर्ष अर्थात् सन् 2005 सम्ममा 6 अर्ब डलर पुर्‍याउने लक्ष्य राखिएको थियो। सन् 1995 मा सीसीटीभीले विज्ञापनबाट 15 करोड अमेरिकी डलर संकलन गरेको थियो जुन उसको खर्चको 90 प्रतिशत हुन आउँथ्यो।

सीसीटीभीका अहिले 50 वटा च्यानलहरु छन्। चीनभित्र र विश्वभरमा गरेर यसका एक अर्बभन्दा बढी नियमित दर्शकहरु छन्। सीसीटीभीले समाचार डकुमेन्ट्री सामाजिक शिक्षा कमेडी वातावरण नाटक ओपेरा सिरियल मनोरन्जनात्मक सामग्रीहरु प्रसारण गर्दछ। सीसीटीभी बाहेक हरेक प्रान्तमा प्रान्तीय टेलिभिजन च्यानल र अरु थुप्रै स्थानीय च्यानलहरु संचालनमा छन्।

चिनियाँ टेलिभिजनले सामाजिक उत्तरदायित्वको सिद्धान्तलाई महत्वपूर्ण रुपमा अँगालेको पाइन्छ। विशेष गरी विकास पत्रकारिताको नमूनाहरु चिनियाँ टेलिभिजनबाट प्रसारण हुने सामग्रीमा देखिन्छ। कृषि कार्यक्रमको छुट्टै च्यानलबाट देशभरका कृषकका लागि महत्वपूर्ण सामाग्री प्रसारण गरिन्छ। त्यसैगरी चिनियाँ संस्कृतिलाई केन्द्रित गरी चिनियाँ ओपेरा लगायतका चिनियाँ संस्कृतिलाई प्रवर्द्धन गर्ने खालका टेलिसिरियलहरु प्रसारणलाई प्राथमिकता दिइएको छ। समाज कानुन शिक्षा अपराध प्रविधि बजार आदि बारेमा छुट्टाछुट्टै च्यानलहरुबाट सम्बन्धित विषय वस्तुलाई दर्शकको रोजाइ अनुसार प्रस्तुत गरिन्छ। सीसीटीभी चिनियाँ भाषा र स्थानीय चिनियाँ भाषाबाहेक 6 भन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय भाषामा प्रसारण हुन्छ। सन् 2009 डिसेम्बर 28 देखि सीसीटीभीले इन्टरनेट प्रसारण सुरु गरी चाइना नेटवर्क टेलिभिजन सुरु गरेको हो।

चीनमा टेलिभिजनको प्रसारणमा चिनियाँ संस्कृति र चिनियाँ उद्योगधन्दाको संरक्षणलाई प्राथमिकता दिइएको छ। सन् 2006 को सेप्टेम्बरदेखि चीन सरकारले साँझ 5 बजेदेखि 8 बजेसम्मको समयमा विदेशी एनिमेसन उत्पादित टेलिभिजन सामग्रीमाथि प्रतिबन्ध लगायो। चिनियाँ एनिमेसन कम्पनीलाई प्रोत्साहन गर्नका लागि यसरी विदेशी कम्पनीहरुलाई सो समयमा प्रसारण गर्न प्रतिबन्ध लगाएको हो। एनिमेसन गरेर विशेष गरी कार्टुन सिरियलहरु बनाइन्छ। साँझको 5 बजेदेखि 8 बजेसम्मको समय टेलिभिजन प्रसारको व्यवसायमा पिक आवर मानिन्छ।

चिनियाँ संचार उद्योग

एक अर्ब 37 करोडभन्दा बढी जनसंख्या भएको मुलुक चीनमा व्यवसायको रुपमा संचार उद्योग विश्वकै उदाहरणीय रुपमा फस्टाएको छ। अधिकांश संचार संस्थामा चिनियाँ सरकारको लगानी भए पनि ती संचार संस्थाहरुले आफूलाई आत्मनिर्भर बनाउनका लागि विभिन्न बैकल्पिक श्रोतहरु परिचालन गरेका छन्। सामान्यतः संचार संस्थाको आम्दानीको श्रोत विज्ञापन मात्र हो। तर चिनियाँ संचार माध्यमका आम्दानीका श्रोतका बारेमा थाहा पाउँदा अचम्म लाग्दा तथ्यहरु बाहिर आउँछन्।

उदाहरणका रुपमा चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो सीआरआईलाई लिन सकिन्छ। सीआरआईको मुख्यालय वरिपरी थुप्रै आवासगृहहरु सीआरआई आफैँले बनाएको छ। सीआरआईले ती आवास गृहका फ्ल्याटहरु बेच्ने अथवा भाडामा लगाउने गर्छ। त्यतिमात्र होइन सीआरआईले मुख्यालय नजिकै एक सानदार होटल पनि संचालन गरेको छ। यस्तो व्यवसायबाट आएको नियमित आम्दानीले सीआरआईलाई आर्थिक रुपमा कहिल्यै पनि समस्या उत्पन्न हुँदैन।

यही रुपमा सीसीटीभी चाइना डेली पिपुल्स डेली र सिन्ह्वा समाचार एजेन्सीले पनि आर्थिक उपार्जनको मेलो मिलाएका छन्। फलस्वरुप विश्वमा आर्थिक संकट भएर सबै संचार संस्थाले कर्मचारी कटौति गर्दा पनि चिनियाँ संचार संस्थालाई कुनै प्रभाव परेको छैन। कतिपय संचार संस्थाहरुले विश्वका विभिन्न भागबाट आफ्ना ब्युरो अफिसहरु बन्द गर्दै गएको समयमा चिनियाँ संचार माध्यमले आफ्ना ब्युरोहरु विस्तार गर्दै लगेका छन्।

यति भएर पनि चिनियाँ संचार माध्यममा देखिएको मुख्य आम्दानीको श्रोत चाहिँ बिज्ञापन नै हो। किनकी विज्ञापनबाट नियमित रुपमा आम्दानी प्राप्त हुन्छ। चिनियाँ अर्थतन्त्रले छलाङ मारेको पनि सन् 1980 पछि मात्र हो। चीनका हरेक विकासका पछाडि आधुनिक चीनका महान् नेता तङ स्यावोफिङको नाम आउँछ। तङले सुरु गरेको आर्थिक उदारीकरणले नै चीनले अहिले विश्वअर्थतन्त्रलाई आफ्नो नियन्त्रणमा लिन सफल भएको छ।

सन् 1980 को तुलनामा दस वर्षपछि सन् 1990 मा पत्रपत्रिकामा छापिने विज्ञापन 35 गुणाले वृद्धि भएको थियो। विज्ञापनबाट संकलित रकम सन् 1990 मा एक अर्ब 50 करोड चिनियाँ युआन थियो भने पाँच वर्षपछि बढेर 15 अर्ब चिनियाँ युआन पुगेको थियो।

सन् 2009 मा चिनियाँ संचार उद्योगको आम्दानी एक ट्रिलियन युआन अर्थात् एक अर्ब 51 करोड अमेरिकी डलर पुगेको थियो। आम्दानका हिसाबले चिनियाँ संचार उद्योग विश्वको सबैभन्दा अगाडि देखिन्छ।

चिनियाँ पत्रकार महासंघ

अन्य देशमा जस्तै चीनमा पनि पत्रकारहरुको महासंघ रहेको छ। यसको नाम अखिल चीन पत्रकार महासंघ हो। यसमा आवद्ध पत्रकारहरुको संख्या चार लाखभन्दा बढी छ। यो संस्था सन् 1937 नोभेम्बर 8 मा स्थापना भएको हो।

अखिल चीन पत्रकार महासंघमा 2 सय 23 वटा समितिहरु सदस्य रहेका छन्। बेइजिङमा यसको आफ्नै सुविधासम्पन्न कार्यालय भवन छ। यो संस्थाले चिनियाँ पत्रकारहरुको क्षमता अभिवृद्धि गराउने र पत्रकारिताको व्यावसायिक विकास गराउने काम गर्दै आएको छ।

साभारः संहिता त्रैमासिक। नेपाल प्रेस काउन्सिल 2073 चैत्र।