पहेंलो धर्मको गुम्बा- युंग ह कुं अर्थात लामा मन्दिर-2
2020-09-23 10:11:15CRI
Share with:

पहेंलो धर्मको गुम्बा- युंग ह कुं अर्थात लामा मन्दिर-2

मूर्तिको अठार मिटर भाग भुइँमाथि देखिन्छ जसको व्यास आठ मिटर छ र वजन एक सय टन छ। मैत्रेय वुद्धको यस मूर्तिलाई विश्वमा सबैभन्दा ठूलो सिंगो काष्ठको मूर्ति मानिएको छ। सन् 1979 मा त्यस मूर्तिको जीर्णोद्धार गर्दा भुइँमुनि गाडिएको भाग 200 वर्षको अवधिबाट पार भएर जस्ताको त्यस्तै रहेको छ र यसमा श्रीखण्डको उच्च गुणस्तर प्रदर्शित भएको छ। यसबाट प्राचीनकालको चिनियाँ काष्ठ कला र पूरातात्विक वस्तुको संरक्षण क्षेत्रमा हासिल गरिएको ज्ञान उच्च स्तरमा रहेको कुरा प्रष्ट भएको छ।

यसको तेस्रो अतुलनीय वस्तु होः चाउ फो लौ अर्थात वुद्ध महलमा अवस्थित चन्दन वुद्ध। शाक्यमुनि वुद्धको यो ताम्र मूर्तिको पछाडी पृष्ठभूमिमा गोलाकार पर्दा जस्तो प्रकाश-मण्डल देखिन्छ। यो प्रकाश-मण्डल र वुद्ध मूर्ति राखिएका खोपाहरु मूल्यवान देवदारका काठद्बारा सूक्ष्म तरिकाले कुशलताका साथ कुदिएका छन र यो एक अद्‍भूत सिर्जना हो। जमीनदेखि भवनको छानासम्म तीन तलामा विभाजित यस वुद्ध मूर्तिको खोपाको उचाइ दुइवटा घर जति छ। उभिएको अवस्थामा रहेको त्यो वुद्धको मूर्ति सूर्य अस्ताउने बेलामा निकै सानदार देखिन्छ। त्यसको पृष्ठभूमिमा रहेको गोलाकार पर्दाजस्तो प्रकाश-मण्डलमा ताम्रे ऐना जडान गरिएको छ। यस प्रकाश-मण्डलले ताम्रे ऐनालाई केन्द्र बनाई चारैतीर फैलिएर एक वृत्त बनाएको छ। यो प्रकाश-मण्डलले त्यहाँको बत्तिको प्रकाशसित मिलेर वौद्ध देवालयलाई झनै उज्यालो पारेको छ। स्वर्ण ड्रागन कुँदिएका दुइवटा खम्बाले वुद्ध मूर्ति भएका ती खोपालाई अड्याएका छन। सुनको मुलम्मा लगाइएको दलिनमा बेह्रिरहेका 99 वटा ड्रागनहरु शिर उठाउँदै नंग्रा चलाउँदै मानौं आकाशमा उडिरहेका जीवित ड्रागन जस्ता देखिन्छन।

ती तीनवटा अतुलनीय र अद्‍भुत वस्तु बाहेक युंग ह कुं दरबारका भवनको निर्माण कला र सजावटका वस्तुहरु पनि विशेषखालका छन। उदाहरणका लागि धर्मचक्र भवनको निर्माण शैली अनुप्रस्थ आकारको छ भने तिब्बती शैलीको नक्कल गरेर त्यसको छानामा सुनको मुलम्मा लगाइएका पाँचवटा स्तूप बनाइएको छ। त्यस धर्मचक्र भवनबाट तिब्बती वास्तुकलाको शैली झल्किएको छ भने त्यो भवन हान् जाति र तिब्बती जातिको साँस्कृतिक कलाको सम्मिश्रण हो। त्यस भवनभित्र चारवटा भाषाका अक्षर कुंदिएका एउटा स्तम्भ राखिएको छ। त्यसमा छिंग राजवंशका राजाले लेख्नुभएको [लामा धर्म सम्बन्धी विवरण] नामक शिलालेख छ। त्यस शिलालेखमा लामा धर्मको उत्पत्ति तथा लामा धर्मका सम्बन्धमा छिंग राजवंशको नीति बारे बर्णन गरिएको छ। हान, मंजु, मंगोलिया र तिब्बती गरी चारवटा जातिका भाषामा लेखिएको यस शिलालेखबाट जातीय मेलमिलाप र एकता प्रतिबिम्बित गरिएको छ। सन् 1981मा युं ह कुं दरबार सर्वसाधारणका लागि खुला गरिएपछि हरेक वर्ष चिनियाँ र विदेशी गरी दशौं लाख यात्रु र भक्तजनहरु वुद्धको पूजाआजा गर्न र यस पवित्र स्थलको अवलोकन गर्नआउने गरेका छन। आज आएर युंग ह कुं दरबार वौद्ध धर्मको पत्रित्र थलो मात्र नभई अझ हान, मंजु, मंगोलिया र तिब्बती जातीको साँस्कृतिक कलाको ढुकुटी पनि हो।