गोरो वर्ण, बाटुलो अनुहार, चिम्सा आँखा अनि फरासिलो बानी। झट्ट हेर्दा २५ हाराहारीका युवा। कसिलो हात मिलाउँदै अंग्रेजीमा उनले परिचय दिए 'मेरो नाम थाओ दोर्जी शेर्पा।'

    'अरे तपाईँ नेपाली?'

    स्वाभाविक प्रश्न तेर्स्याएँ उनलाई। नेपाली शेर्पा यत्ति कन्चन छन् भन्ने कुरामा संशय साँचेर सोधेको थिएँ।

    मुसुक्क मुस्कुराउँदा मिलेका चम्किला दाँत हिमाल जस्तै देखाउँदै उनले अंग्रेजीमै भने 'हैन म चिनियाँ हुँ। मेरो नेपाली नाम चाहिँ तपाईंलाई भनेको।'

    सन् १९८६ को सेप्टेम्बरमा हुबेइ प्रान्तको इछाङमा जन्मिएका हुन् थाओ हु। आमा बुबाका एक्तो सन्तान थाओ हु अहिले ३६ वर्षका भए। सूचना प्रविधि व्यवसाय गरिरहेका यी चिनियाँ युवाले पाँच वर्षदेखि नेपाललाई खुब माया गर्छन्। तब न उनले आफ्नो नाममा दोर्जी शेर्पा थपेका छन्।

    चीनको मध्यभागमा जन्मिएर बेइजिङलाई कर्मथलो बनाइरहेका यी युवाको नेपाल साइनो निकै रोचक छ। नेपाल जानुभन्दा पहिले कहिल्यै नेपाली नदेखेका र नभेटेका उनले दुईपटक नेपाल भ्रमण गर्नासाथ नामै बदलेर किन दोर्जी शेर्पा थपे भन्ने निकै रोचक कहानी सुनाए।

    हुपेइ प्रान्तको इछाङबाट माध्यमिक तहको अध्ययन पूरा गरेपछि सूचना प्रविधि अध्ययन गर्नका लागि थाओ हु हपेइ प्रान्तको पाउतिङ पुगे। हुपेइ र हपेइ चीनका छुट्टाछुट्टै प्रान्त हुन्। सन् २००९ मा स्नातक सकेपछि उनी सूचना प्रविधिकै क्षेत्रमा काम गर्न बेइजिङ पुगे। सुरुमा उनले अलिबाबा कम्पनीको बेइजिङ सेल्समा काम गरे। एक वर्ष सो कम्पनीमा काम गरेपछि अलिबाबाकै थावोपावोमा काम गर्न हाङचौमा पुगे। त्यहाँ एक वर्ष काम गरेपछि सन् २०११ देखि २०१२ मा अलिपेमा काम गरे।

    तीन  वर्षमा अलिबाबा कम्पनीका फरक फरक तीनवटा कम्पनीमा काम गरेर सन् २०१२ को अन्तमा जागिर छोडिदिए। उनले काम गरेका उल्लिखित तीनवटै कम्पनी अहिले नामी र स्थापित भइसकेका छन्।

    सन् २०१३ मा उनले साथीहरुसँग मिलेर मोबाइल गेम एप्लिकेसन बनाए। लगभग एक वर्ष मोबाइल एप्लिकेसन बनाएपछि उनले साथीसँग मिलेर ट्याक्सी सेयरिङ तीती (अंग्रेजीमा डिडी) कम्पनी खोले। अहिले तीती विश्वमै प्रख्यात छ। उनले उक्त तीती कम्पनी एक वर्षमै बेचे र चिनियाँ इन्टरनेट सर्च इन्जिन 'पाइतू' (अंग्रेजीमा बाइडू) मा काम गर्न थाले।

    पाइतूमा पनि उनले लामो समय काम गरेनन्। लगभग एक वर्ष गरेपछि त्यसलाई छोडेर सूचना प्रविधिकै अर्को कम्पनी आफैँ बनाए। उनले खडा गरेको कम्पनीको नाम 'निउपान' हो। यस कम्पनीले घर जग्गा बिक्री गर्ने तथा भाडामा लगाउने काम गर्छ। यो सन् २०१७ मा स्थापित भएको कम्पनी हो।

    सूचना प्रविधिमा चासो राख्ने र त्यही क्षेत्रमा काम गर्दा गर्दै उनले नामी कम्पनी चहारी सकेका छन्। उनले काम गरेका कम्पनी र उनी आफैँले स्थापना गरेका कम्पनीको प्रोफाइलले पनि उनी सूचना प्रविधिमा निपुण छन् भन्ने कुराको पुष्टि गर्छ।

    सूचना प्रविधिमा काम गर्दा गर्दै उनलाई चुनौतिपूर्ण काम गर्न मन लाग्यो। अनि उनले रोजे विश्वको सर्वोच्च सगरमाथा आरोहणको चुनौति।

    सन् २०१७ को अप्रिलमा उनी सगरमाथा आरोहण गर्नका लागि नेपाल पुगे। सगरमाथा आरोहण गर्नुभन्दा अगाडि ६ महिनासम्म उनले तालिम लिए। बिहान, दिउँसो र बेलुका तीनपटक जिम जाने, पौडी खेल्ने, दौडिने तथा अन्य कसरत गर्ने जस्ता शारीरिक कडा अभ्यास गर्नु पर्ने भएकाले काम गर्न छोडेर सगरमाथा चुम्ने सपनामा रम्न थाले। खानामा नियन्त्रण गर्दै उनले प्रशिक्षकको निगरानीमा रहेर शारीरिक तालिम लिए।

    नेपाल जानुभन्दा अगाडि उनी सिचुवान प्रान्तको छन्दूमा गए र त्यहाँ पर्वतारोहणको केही प्रयोगात्मक तालिम पनि लिए। एक पटकमा दुई महिना गरी उनले दुई पटक उक्त तालिम लिए।

    सगरमाथाको आरोहण गर्ने तयारीमा जाँदा उनको समूहमा ६ जना सबै चिनियाँ आरोही थिए। उनको समूहमा चिनियाँ प्रख्यात महिला आरोही लउ चिङ पनि थिइन्। लउ चिङ ८ हजारभन्दा अग्ला सबै शिखर आरोहण गर्ने पहिलो चिनियाँ महिला आरोही हुन्।

    'हिमाल आरोहण निकै महङ्गो काम हो' थावो हु भन्छन् 'हिमाल चढ्दा लगाउने लुगा, जुत्ता, पञ्जा, ज्याकेट महङ्गा हुन्छन्। तर एकपटक किनेपछि धेरैपटक आरोहणमा काम लाग्छन्। त्यसैले पहिलोपटक निकै महङ्गो पर्ने भए पनि दोस्रोपटकदेखि सस्तो पर्छ।'

    काठमाडौँमा ३ दिन बसेपछि उनी सगरमाथा आधार शिविरमा पुगे। आधार शिविरमा उनीहरुले अभ्यास गर्दै एक महिना बिताए। सन् २०१७ मे २१ तारिख बिहान ६ बजे उनको टोली सगरमाथा आरोहण गर्न सफल भयो। ६ जनाको समूहमा चारजनाले सगरमाथा आरोहण गर्‍यो भने २ जनाले ल्होत्से हिमाल आरोहरण गरे। सरगमाथा र ल्होत्से आरोहीहरु बेसक्याम्प ३ सम्म एउटै बाटोबाट जान्छन्।

    सरगमाथाको आरोहण प्राय मे महिनाको मध्यतिर हुने गर्छ। थाओ हुले आरोहण गर्नुभन्दा दुई दिन अगाडि मे १९ तारिख सगरमाथामा विशाल आँधी हुरी चलेको थियो। ती दिनमा आरोहरणमा गएकामध्ये केहीको मृत्यु भयो र सबैले आरोहरण त्यागेर फर्किएका थिए। आफूले पनि बाटोमा केही भारतीयको शव देखको उनले बताए।

    आरोहणमा शव देखेपछि एकदमै डर लागेको र एकजना सहयात्री चिप्लिएर खोँचतिर झरेको कुराले नर्भस भएको उनले बताए। चिप्लिएर खसेका उनका साथीलाई नेपाली शेर्पाले जोगाएको बताउँदै भने 'हिमाल आरोहीका लागि सम्पूर्ण जिन्दगी नै नेपाली शेर्पा हुन्। यदि उनीहरु नभएमा कोही पनि हिमाल आरोहण गर्न सक्दैन।'

    थाओ हुभन्दा अगाडि लगभग २ सय चिनियाँले सगरमाथा आरोहरण गरिसकेका थिए। सरगमाथा आरोहीहरुलाई समेटेर उनीहरुले वीच्याट ग्रुप बनाएका छन्। सो ग्रुपमा २६९ जना रहेको थाओ हुले बताए। उनले भने 'यो समूहमा सबैजना अटाएका छैनन्। यस बाहेक पनि लगभग एक सय अरु चिनियाँले सगरमाथाको आरोहण गरिसकेका छन्।'

   सरगमाथाको चुचुरोमा ५० मिनेट रहँदाको स्मरण पनि निकै रमाइलो छ उनीसँग। अरुले जस्तो स्याटलाइट फोन उनीसँग थिएन। कसैलाई फोन गर्ने रहर पनि थिएन। उनी त सगरमाथाको चुचुरोबाट चारैतिर फर्किएर भिडियो र फोटो खिच्न चाहन्थे। तर त्यहाँको मौसमले त्यो काम पनि चुनौतिपूर्ण रहेको उनले सुनाए।

    विश्वको सर्वोच्च शिखरमा पुगेर क्यामरा चलाउँदाको क्षणलाई उनले यसरी सुनाए 'मैले क्यामरामा हाल्नका लागि छुट्टै ६ सेट ब्याट्री लिएर गएको थिएँ। तर त्यहाँको चिसोले गर्दा ब्याट्री तुरुन्तै डाउन भइहाल्थ्यो। म ब्याट्रीलाई ज्याकेटभित्र काखीमा राखेर केहीबेर तताउँथेँ र केही फोटो खिच्न सक्थेँ। बल्लतल्ल केही फोटो र भिडियो खिच्न सकेँ।'

    सगरमाथाको चुचुरोमा पुग्दा आफूलाई शान्त, उत्साह र खुशी एकैचोटि प्राप्त भएको उनले सुनाए। सगरमाथा आरोहरणबाट फर्किएपछि एक हप्ता काठमाडौँ बसेर उनी चीन फर्किए।

    उनले स्कुल पढ्दा नै नेपालको नाम सुनेका थिए तर कुनै पनि नेपालीलाई प्रत्यक्ष भेट गरेको भने नेपाल पुगेर मात्र हो। नेपाल जानुभन्दा अगाडि कुनै पनि नेपालीसँग उनको जम्काभेट भएको थिएन। पहिलो नेपाल भ्रमणसँगै सरगमाथाको सफल आरोहणले उनलाई नेपालप्रति नजानिदो भावनाले तान्न थाल्यो। चीन फर्किएपछि उनले नेपाललाई धेरै मिस गरे। आरोहण समूहमा सबै चिनियाँ सदस्य भएकाले उनले आकलझुक्कल मात्र नेपाली खाना चाखेका थिए। उनीहरुका लागि सधैँ चिनियाँ खाना नै तयार बनाइएको हुन्थ्यो।

    फेरि नेपाल जाने, अर्को कुनै हिमाल आरोहण गर्ने भन्ने योजना बनाउँदा बनाउँदै कोरोना महामारी फैलिन थाल्यो। उनको इच्छालाई कोरोनाले पनि रोक्न सकेन। उनी सन् २०२१ को मार्चमा फेरि नेपाल पुगे। अनि कस्सिए अन्नपूर्ण हिमाल आरोहणका लागि।

    पहिले नै सगमाथाको आरोहरण गरिसकेको व्यक्ति फेरि त्योभन्दा कम उचाइको हिमाल आरोहणमा किन गएको?

    'अन्नपूर्ण हिमाल आरोहण गर्न सगरमाथाभन्दा कठिन छ भन्ने सुनेको थिएँ, त्यसैले' उनले अत्यन्त सहज र सरल जवाफ दिए। दोस्रोपटक उनी एक्लो चिनियाँ थिए।

    अन्नपूर्ण हिमाल आरोहण गर्न सगरमाथाभन्दा निकै कठिन रहेको उनले सुनाए। उनीहरु आरोहणमा जाँदा डोरी टाँगिएको थिएन। सगरमाथाको आरोहण रुटमा पहिले नै डोरी टाँगिएको हुन्छ। डोरी टाँग्दै चढ्नुपर्ने त्यसमाथि अर्को कठिनाइ भनेको बेसक्याम्पबाट शिखरमा पुग्ने दुरी पनि सगरमाथाकोभन्दा अन्नपूर्णको बढी रहेको छ। अन्नपूर्णको सबैभन्दा माथिल्लो बेसक्याम्प ४ हजार १ सय ५० मिटर उचाइमा छ। अन्नपूर्ण हिमाल ८ हजार १ सय मिटर उचाइको छ। तसर्थ बेसक्याम्पबाट शिखरमा पुग्नका लागि थप ४ हजार मिटरको उचाइमा पुग्नुपर्छ।

    सगरमाथाको सबैभन्दा माथिल्लो बेसक्याम्प ५ हजार ३ सय मिटरमा रहेको छ। सो बेसक्याम्पबाट शिखरमा पुग्न थप ३ हजार ५ सय ४८ मिटर उचाइमा पुगे हुन्छ। यस हिसाबले सगरमाथाभन्दा अन्नपूर्ण हिमाल आरोहणमा बढी कठिनाइ भएको उनले बताए। थाओ हुले भने 'पहिले सगरमाथा आरोहण गर्दा असाध्य कठिन लागेको थियो। बाटोमा शव देख्दा, आफ्नै साथी चिप्लिएर खस्दा, शारीरिक रुपमा शक्ति क्षिण भएर जिउ लल्याकलुलुक हुँदा हिमाल बेक्कारमा आएँछु जस्तो लाग्थ्यो। तर जब अन्नपूर्ण आरोहरण गरेँ त्यतिखेर सगरमाथा आरोहरण जसिलो गरी गरिएको रहेछ भन्ने लाग्यो।'

    अन्नपूर्णको शिखरमा उनी २० मिनेट रहे। सगरमाथा चढ्दाभन्दा गुणस्तरीय क्यामरा लगेकाले फोटो र भिडियो खिच्न केही सहज भयो। उनले यात्राभर गोप्रो पनि बोकेका थिए।

    चालु वर्ष सन् २०२२ मा उनले कञ्चनजंघाको आरोहण गर्ने योजना बनाएका थिए। दुःखको कुरा यतिबेला नेपाल र चीन जोड्ने हवाइ उडान नभएपछि उनले आफ्नो योजनालाई स्थगित गर्नुपरेको बताए।

    सूचना प्रविधिका एक विज्ञ र आफ्नै व्यवसाय गरिरहेका चिनियाँ व्यक्तिमा हिमाल आरोहणको गज्जबको भूत चढेको छ। मिहिनेत गरेर कमाएको पैसा हिमाल चढेर सक्दा आफू सन्तुष्ट रहेको उनी सुनाउँछन्। उनका बुबाआमा र प्रेमिकाले पनि उनको हिमाल आरोहणको सपनामा अवरोध पुर्‍याएका छैनन्। तर हिमाल अरोहण अत्यन्त कठिन कार्य भएको र जीवनमरणको टुङ्गो पनि नभएकाले उनीहरु डराउने गरेको उनले सुनाए।

    दोस्रोपटकको नेपाल भ्रमणले उनलाई नेपाल र नेपालीका बारेमा थप चिनाउने काम गरेको छ। दाल, भात, तरकारी उनका लागि मिठो भोजन बन्न थालेको छ। पोखरा र काठमाडौँ उपत्यकाका हँसिला अनुहारहरु उनको मनमा अमिट बनेर बसेका छन्। भन्छन् 'नेपालीहरुको मन सफा हुन्छ। उनीहरु हँसिला र चम्किला अनुहारका हुन्छन्। नेपालीको अनुहार हेरेमा आफूभित्र भएको सबै तनाव हराउँछ। प्राकृतिक सौन्दर्यले नेपाल जति सुन्दर छ त्यति नै नेपालीहरु राम्रा छन्।'

    आफूभित्र नेपालप्रतिको प्रगाढता हिमाल आरोहणमा सहयोगी शेर्पाको योगदानले पनि थपेको उनले सुनाए। 'आफ्नो ज्यान माया मारेर आरोहीको ज्यान जोगाउने व्यक्ति नै शेर्पा हुन्' उच्च प्रशंसा गर्दै भने 'हिमाल आरोहीले मात्र होइन सबैले उनीहरुको कामलाई सलाम गर्नुपर्छ।' नेपाली शेर्पाको कामले गर्दा नै उनले चिनियाँ नाम थाओपछि दोर्जी शेर्पा जोडेर नेपाली नाम बनाएका छन्।

    उनले आफ्ना सहयोगी शेर्पाहरुलाई बेइजिङ बोलाएर भ्रमण गराएका छन्। उनको फेसबुक साथीमा सबैभन्दा बढी नेपालीहरु नै छन्। उनलाई काठमाडौँभन्दा पोखरा मन पर्छ। अर्कोपटकको भ्रमणमा चितवन र लुम्बिनी पनि भ्रमण गर्ने योजना बनाएका छन्।

साभारः नेपाल भ्युज अनलाइन।