३५ वर्षीय सलाङवाङट्रा तिब्बत जातीय रेल चालक हुन्। सन् २०२१ जुन महिना तिब्बतमा पहिलो विद्युतीय रेलवे औपचारिक रूपमा सञ्चालित आएको छ। उनी ल्हासाबाट लिनचसम्म रेलका लागि पहिलो रेलको चालक हुन्। आजको अल्पसंख्यक कार्यक्रममा रेल चालक सलाङवाङट्राको कथा सुनाउँछु।

पठारभूमिमा रहेको तिब्बत भौगोलिक अवस्थाका हुनाले पहिले दीर्घकालमा चीनको एउटा मात्रै रेल सञ्चालित नभएको प्रान्तस्तरीय प्रशासनिक क्षेत्र थियो। सलाङवाङट्रा तिब्बती छाङतु शहरअन्तर्गत एउटा सानो गाउँमा जन्मेका हुन्। उनका बुवा-आमा दुबै किसान तथा पशुपालक हुन्। १६ वर्षको उम्मेरमा सलाङवाङट्राले परीक्षा पास गरेर लानचौ रेलवे मेकानिकल विद्यालयमा भर्ना भएका थिए। उनी गाउँमा सिकाइमार्फत पहाडबाहिर गएको पहिलो मान्छे हुन्। त्यसबेला उनी पहिलोपटक रेल चढेका थिए। उनीले छाङतु शहरबाट दुई दिनमा बसद्वारा ल्हासा पुगेर २४ घण्टाको अर्को बसद्वारा छिङहाइ पुगी रेलद्वारा लानचौ जानुपर्थ्यो। त्यसबेला रेल ज्यादै तिव्र र स्थिर भएको महसुस गरेको सलाङवाङट्राले बताए।

विद्यालयमा उनले रेल चलाउन सिक्ने विषय पहिलोपटक थाहा पाए।

“त्यसबेला मलाई विश्वास नै थिएन। पहिले मैले रेल देखेको थिइँन। कसरी थाहा पाउनु, भविष्यमा रेल चलाउनेछ भनेर?” सलाङवाङट्राले हाँसेर भने।

सन् २००६ छिङहाइ-तिब्बत रेलवे सञ्चालनमा आएको थियो। जसले तिब्बतमा रेल नभएको इतिहास समाप्त गरेको छ। त्यसपछि सन् २००७ सलाङवाङट्रा विश्वविद्यालयबाट स्नातक भएर छिङहाइ-तिब्बत रेलअन्तर्गत सिनिङ मर्मतसम्भार व्यूरोमा रेल चलाउन सिकेका थिए। सन् २०१४ मा ल्हासाबाट शिगाचेसम्म रेलवे सञ्चालित भयो। सलाङवाङट्राले डिजेल लोकोमोटिभ चलाएर ल्हासा र शिगाचेबीच आदानप्रदान गर्नथाले। सन् २०२१ मा ल्हासाबाट लिनचसम्म रेलवे सञ्चालित भयो। फूसिङ नामक तिव्रगति रेल पहिलोपटक पठारभूमिमा चलेको छ। यो रेलको गति प्रत्येक घण्टा १६० किलोमिटर पुगेको छ। जसले दुई शहरलाई अझै नजिक बनाएको छ। पहिले दुई शहरमा आवत-जावत गर्न राजमार्गमार्फत ५ घण्टा लाग्थ्यो। हाल रेलमार्फत ३ घण्टा मात्रै लाग्छ।

रेलवे सेवामा काम सुरु गरेको १६ वर्षमा सलाङवाङट्रा सामान्य कर्मचारीबाट, उपचालक हुँदै चालक बनेका छन्। उनले चलाएको रेल प्रारम्भको आयातित डिजेल लोकोमोटिभबाट स्वतन्त्र अनुसन्धान तथा विकास भएको फूसिङ नामक तिव्रगति रेलसम्म बनेको छ। साथै ल्हासा-शिगाचे रेलवे, ल्हासा-लिनच रेलवेको सञ्चालन भएपछि यी दुई रेलवे र छिङहाइ-तिब्बत रेलवेले  “Y”प्रकारको रेल प्रणालीको निर्माण गरेको छ। रेलवेको लम्वाइ पनि लगभग १४०० किलोमिटर पुगेको छ।

हालसम्म सलाङवाङट्राकी आमाले रेल चढेकी छैनन्। योजनाअनुसार भविष्यमा सछ्वान-तिब्बत रेलवे उनको जन्मथलो छाङतु शहरसम्म निर्माण हुनेछ।

“सछ्वान-तिब्बत रेल सञ्चालन भएपछि आमाले पनि रेल चढेर तिब्बतको यात्रा गर्नुहुनेछ भन्ने मेरो आशा छ। उहाँलाई आधुनिक रेलको सुविधाको अनुभव दिलाउने मेरो इच्छा छ।”

हामी सलाङवाङट्राको आशा अवश्य नै साकार हुने विश्वास गर्छौं।