‘श्रीलंका पहिला पतन भयो तर यो नै अन्तिम हुनेछैन’
2022-08-18 15:35:05cri
Share with:

‘एक श्रीलंकनको रूपमा देशको आर्थिक र राजनीतिक प्रभावको अन्तर्राष्ट्रिय समाचार कभरेज हेर्नु भनेको आफ्नै अन्त्येष्टि देखाउनुजस्तै हो, तपाईंको मृत्यु कसरी भयो भनेर सबैले अनुमान लगाएको जस्तो लाग्छ।’

पश्चिमा मिडियाले चीनले ऋणको जालमा फसाएको आरोप लगाएका छन्। टकर कार्लसन भन्छन्, ‘वातावरणीय, सामाजिक र कर्पोरेट सुशासन कार्यक्रमहरूले हामीलाई मारेको छ।’

सबैले राजापाक्षेलाई दोष लगाउँछन्, भ्रष्ट राजनैतिक राजवंश जसले गत महिना क्रोधित श्रीलंकालीहरूले उनीहरूलाई नलखेट्दासम्म शासन गर्यो।

‘तर जहाँबाट म उभिरहेको छु, अन्तिम दोष पश्चिमा-प्रभुत्वयुक्त नवउदारवादी प्रणालीमा छ जसले विकासोन्मुख देशहरूलाई ऋण-इन्धनको उपनिवेशीकरणको रूपमा राख्छ। यो प्रणाली संकटमा छ, यसको डगमगाएको जग युक्रेन युद्धले उजागर गरेको छ, जसको परिणामस्वरूप खाद्यान्न र इन्धनको अभाव, महामारी र भोकमरी विश्वभर फैलिरहेको छ।’

श्रीलंका कुनै समय आर्थिक आशा थियो। शिक्षित जनसंख्या र दक्षिण एसियामा सबैभन्दा बढी आम्दानी भएको मुलुक थियो। तर यो एउटा भ्रम थियो। ४५० वर्षको उपनिवेशवाद, ४० वर्षको नवउदारवाद र राजनीतिज्ञहरूको चार वर्षको पूर्ण असफलतापछि श्रीलंका र त्यहाँका जनता भिखारी हुनुपर्यो।

पूर्व राष्ट्रपति गोतावाया राजापाक्षेले ऋण समस्यालाई गहिरो बनाए, तर अर्थतन्त्र संरचनात्मक रूपमा प्रशासनिक रूपमा अस्तव्यस्त रहेको छ। केवल धेरै आयात छ र थोरै मात्र निर्यात। यो दिगो अर्थतन्त्र निरन्तर पतन हुँदै गइरहेको थियो। ‘तर हामी कोइला खानीमा छौँ। सारा संसार यस असफल प्रणालीमा जोडिएको छ र पीडा व्यापक हुनेछ।’

द न्यूयोर्क टाइम्समा छापिएको, श्रीलंकन लेखक इन्द्रजित समराजीवाको ‘श्रीलंका पहिला पतन भयो, तर यो अन्तिम पनि हुने छैन।’ विषयक लेखको भावार्थ यस्तो रहेको थियो।