[ऐतिहासिक विवरण] भन्ने त्यो बृहत् ऐतिहासिक ग्रन्थलाई प्रमुख काण्ड , विषय सूची, विशेष विषयक इतिहास, ठालु र कुलिन परिवारका कुरा तथा प्रसिद्ध व्यक्तिहरु आदि पाँच भागमा विभाजित गरिएको छ।

इतिहासमा विभिन्न राजवंशको उत्थान र पतन सम्बन्धी महत्वपूर्ण ऐतिहासिक काण्डहरु त्यसको पहिलो भाग अर्थात “ प्रमुख काण्ड “मा उल्लेख गरिएको थियो। “विषय सूची” भन्ने दोस्रो भागमा विभिन्न ऐतिहासिक अवधिमा देखापरेका काण्डहरुको संक्षेपमा बयान गरिएको थियो। तेस्रो भागमा अन्तरिक्ष विज्ञान, पाञ्चाङ वा तिथि-मिति, जल संभार, अर्थतन्त्र र संस्कृति आदि क्षेत्रका विशेष विषयक विवरणहरु लेखिएका थिए। त्यसको चौथो भागमा विभिन्न राज्यकालताका ठालु र खानदानी परिवारहरु सम्बन्धी कुराहरु संकलन गरिएका थिए। त्यसको अन्तिम भाग अर्थात पाँचौ भागमा विभिन्न राज्यकालताका प्रसिद्ध र प्रभावकारी व्यक्तिहरुको जीवनी बारे बयान गरिएको थियो। त्यसमा अल्पसंख्यक जातिहरुको इतिकास बारे पनि केही लेखिएको थियो। ती पाँच भाग मध्ये प्रमुख काण्ड, ठालु र कुलीन परिवार, प्रसिद्ध व्यक्तिहरुको जीवनी आदि तीन भागले पूरा ग्रन्थको धेरैजसो स्थान लिएका थिए। ती तीन भागमा मानिस सम्बन्धी कुराहरु बारे बयान गर्दै इतिहासलाई प्रतिबिम्बित गरिएको थियो। यसले गर्दा स मा छिआन्ले [जीवन वृत्तान्त ] भन्ने लेखाइमा एक किसिमको नयाँ शैलीको सिर्जना गर्नुभयो।
[ऐतिहासिक विवरण] भन्ने किताबलाई एक वास्तविक विवरण ठानिएको छ। पहिलेका राजवंशका अधिकारीहरुले राजा र भारादारहरुको श्रेयदानको बयान र गुणगान गर्ने उद्देश्य राखी इतिहासका कुराहरु बयान गरेका थिए। तर स मा छिआन्ले राजनीतिक कुरामा मात्र दृष्टि नपुर्‍याई राजनीतिक, सैनिक, साँस्कृतिक, अन्तरिक्ष, भौगोलिक आदि विषय तथा रीतिस्थितिलाई घनिष्टताकासात एकीकृत पारेर एक विचित्र ऐतिहासिक जगतको सिर्जना गर्नुभयो र त्यसको वर्णन गर्नुभयो। स मा छिआन्को भाग्य नराम्रो भएकोले उनले आफ्नो जीवन शक्तिको विकास र व्यक्तिगत मूल्यलाई व्यवहारमा उतार्नेतर्फ विशेष ख्याल दृष्टि राखेका थिए। पहिलेका सामन्तवादी राजवंशको प्रमुख इतिहासभन्दा स मा छिआन्को किताबमा माया र घृणालाई स्पष्टताकासाथ देखाइएको थियो। त्यस किताबमा सामन्तवादी शासक वर्ग, अझ विशेष गरी हान् राज्यकालको सर्वोच्च शासन समूहलाई उदांगो पार्ने र ब्यंग्य गरिएको थियो भने व्यापक जनताले सामन्तवादी निरंकुश शासनको प्रतिकार गरेको तथ्यलाई प्रतिबिम्बित गर्नुका साथै साधारण जनता तथा केहि देशभक्त र वीरहरुको गुनगान पनि गरिएको थियो। केही कुराहरु ऐतिहासिक धारणा अनुसार अलि बेठिक छन् भने तर स मा छिआन्का आँखामा ती कुराहरु पनि उल्लेख्य छन्।
साहित्यिक दृष्टिबाट हेर्दा [ऐतिहासिक विवरण] भन्ने किताब निकै मूल्यवान् छ भने त्यस किताबमा कलात्मक शैलीद्बारा वास्तविक ऐतिहासिक सामग्रीको प्रयोग गरी विभिन्न स्वभाव र चरित्रका धेरै मानिसहरुका रुप-आकृतिको बयान गर्नेतर्फ निकै सफल भएको वताइएको छ। उदाहरण होः त्यस किताबमा शासकको शोषणलाई झेल्न नसकी विद्रोह गरेका साधारण मानिस, महात्वाकांक्षा लिएर ठूलो कार्य गरेका वीर, अधिकार र शक्तिको वास्ता नगरी आँटिलो भएर दुर्बलहरुलाई सहायता गर्ने साहसी व्यक्तिहरु, सधैं नै विजय पाउने निकै पराक्रमपूर्ण जनरल र मार्शल, ज्यानमारा, बुद्धिमत्तापूर्ण व्यक्ति, पैसावाला, शत्रु पक्षका विधवा तथा पोइल गएका महिलाहरुलाई सहानुभूति देखाउने गरी विभिन्न तह र दर्जाका मानिसहरु बारे बयान गरिएको थियो। ती असाधारण मानिसहरुको बयानले नै त्यस किताबको विचित्रता र महत्व देखाइएको थियो।
सरल र जीउँदो-जाग्दो शैलीमा लेखिएको त्यस किताबले नाटकको दृश्य बयान गरे जस्तै पाठकहरुलाई निकै आकर्षित गरेको थियो । त्यस किताबलाई पहिलेदेखि नै चीनको [प्राचीन भाषा]मा उल्लेखनीय सफलताका रुपमा ठानिआएको छ।