नयाँ वर्षको पहिलो दिन अर्थात् २०८० वैशाख १ गते चीन सम्बन्धि तीनवटा पुस्तक सार्वजनिक गरिएको छ। शुक्रवार विमोचित तीन कृतिहरूमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका पूर्व कूलपति गंगाप्रसाद उप्रेतीको चक्रव्यूह, नेपाली कविता संग्रहको अंग्रेजी अनुवाद ‘एन इम्पेनट्रेबल फोर्टिफिकेसन’, मकालु प्रकाशन गृहका प्रबन्ध निर्देशक वासुदेव ढकालको ‘चिनियाँ यात्री फाहियानको यात्रा विवरण’ र चेतनाथ आचार्यको ‘नयाँ युगमा चीन’ रहेका छन्। ती पुस्तकहरूबाट नेपालको नव वर्षमा चिनियाँ संस्कृतिको उत्सव मनाइएको भन्न सकिन्छ।

चीनका लागि नेपाली पूर्व राजदूत लीलामणि पौड्यालले विमोचन समारोहमा समीक्षा गर्दै “नयाँ युगमा चीन”पुस्तक गहन र सार्थक रहेको तथा चीनको राजधानी बेइजिङमा बसेर विभिन्न गाउँ र शहरको विचरण गर्दै पत्रकारका आँखाले त्यहाँको इतिहास पढेर वर्तमानको परिदृश्य भोगेर, देखेर, अनुभव गरेर तयार गरिएको उक्त पु्स्तकबाट पाठकले नयाँ युगमा चीनको विकास देख्न र बुझ्नसकिने बताउनुभयो।

पुस्तक संसारको पोषण हो। सांस्कृतिक आदानप्रदान र आपसी सिकाइको रूपमा पुस्तकले चिनियाँ र नेपाली जनताको मन जोडेको छ। "बेल्ट एण्ड रोड" प्रस्तावको सहयोगात्मक प्रारूपमा चीन र नेपालको प्रकाशन उद्योग तिव्र विकासमा प्रवेश गरेको छ। तथ्याङ्कका अनुसार, चीनका ३० भन्दा बढी प्रकाशन घरहरूले नेपालका प्रकाशन संस्थासँग सहयोग सन्धिमा हस्ताक्षर गरेका छन्। त्यसमा पुस्तक, रेडियो तथा भिडियोसम्बन्धी प्रकाशन, प्रसारण अधिकार सन्धि लगभग एक हजार पुगेको छ। त्यसबाहेक चिनियाँ प्रकाशन उद्योगले नेपालमा केही पुस्तक पसलको स्थापना गरेका छन्।

उदाहरणका लागि सिन च बुक्स्टोर, निशान बुक्स्टोर, चिनियाँ तिब्बत बुकस्टोर आदि छन्। नेपाली साथीहरूले ती पसलहरूमा पछिल्ला चिनियाँ प्रकाशन पाउनसक्छन्। हाल लुशुन नेपालमा एकमात्र लोकप्रिय चिनियाँ लेखक होइन। अझ बढी श्रेष्ठ चिनियाँ लेखकका कार्यहरू नेपालीहरूको हातमा देखिन्छन्। प्रसिद्ध नेपाली कवि देवकोटालाई चीनमा सम्मान गर्दै "जनताको गायक" मानिएको छ। उहाँको "मूनामदन" चिनियाँ भाषामा अनुवाद पनि गरिएको छ।

धेरै चिनियाँ पाठकले कवि देवकोटा बारेमा सुचारू रूपमा भन्नसक्छन्। चिनियाँ र नेपालीहरू आपसी प्रसिद्ध साहित्यकारबारे राम्रोसित परिचित भएको यो दशौँ वर्षको अवधिमा दुई देशका सरकार र नागरिक क्षेत्रमा सक्रिय संस्कृतिक आदानप्रदान र सिकाइसित घनिष्ट सम्बन्धित रहेको छ।

नेपाल र चीन दुवै प्रशस्त संस्कृतिक सम्पत्तिद्वारा भरिपूर्ण मुलुक हो र सांस्कृतिक आदानप्रदान र प्रकाशनको विस्तृत जानकारी पाउने आपसी महत्वपूर्ण झ्याल रहेको छ। चीनका राष्ट्राध्यक्ष सी चिनफिङले सधैँ ‘सभ्यताको आदानप्रदान गरी संयुक्त रूपमा सुन्दर सिर्जना गर्ने’ विचारधारा अपनाउनुभएको छ। उहाँले प्रस्तुत गर्नुभएको बेल्ड एण्ट रोड प्रस्तावमूनि भविष्यमा नेपाल चीन प्रकाशन व्यवसायको सहयोगात्मक सम्भावना उज्ज्यालो हुने छ। यसबाट एक अर्काको रचना तथा प्रेरणाबाट दुवै मुलुकको मित्रतालाई प्रबर्द्धन गर्नुका साथै जनताको मनलाई जोड्ने पुल बन्ने विश्वास छ।