#अल्पसंख्यक जाति# दूरदर्शिताबाट पीत नदी स्रोतको संरक्षण
2023-10-31 09:17:26cri
Share with:

 

पीत नदीको स्रोतमा “दिदी-बहिनी” भनिएका चालिङ ताल र अलिङ ताल छन्। यी तालहरू चिनियाँ छिङहाइ प्रान्तीय कोलो तिब्बती स्वायत्त प्रिफेक्चर मातो जिल्लामा अवस्थित छन्। “पर्यावरणको झ्याल” नामक रिमोट भिडियो अनुगमन व्यवस्थापन प्रणालीमार्फत् पर्यावरणको संरक्षण गर्ने कार्यकारीहरू चालिङ ताल तथा अलिङ ताललगायतले पीत नदीको स्रोत क्षेत्रको समयमै अनुगमन गर्नसक्छन्।

मातो जिल्लाको सरदर उचाइ ४५०० मिटरभन्दा बढी छ। त्यो सान च्याङ युआन अर्थात् तीन नदी स्रोत पार्कको केन्द्रिय क्षेत्र हो र छिङहाइ-तिब्बत पठारभूमिको महत्वपूर्ण पर्यावरणीय बाधा पनि हो। त्यसैले मातो जिल्ला “पीत नदीको स्रोतमा पहिलो जिल्ला” र “हजारौँ तालहरूको जिल्ला” मानिएको छ। यद्यपि पर्यावरणमा मातो जिल्लाको स्थान महत्वपूर्ण र विशेष भए तापनि अनुगमन र संरक्षण गर्न ज्यादै गाह्रो छ। सन् २०१६ मा छिङहाइ प्रान्तीय पर्यावरणीय वातावरणको संरक्षण व्यूरोले “पर्यावरणको झ्याल” नामक रिमोट भिडियो अनुगमन व्यवस्थापन प्रणालीको स्थापना गरेको छ। यो “पर्यावरणको झ्याल” दूरदर्शिताजस्तै दूर-क्षेत्रमा मानवीय अनुगमन गर्न गाह्रो अवस्था र समस्याको समाधान गरेको छ।

समयमै अनुगमनबाहेक कर्मचारीहरूले “पर्यावरणको झ्याल” मार्फत् विशाल डाटाको संकलन गरेर छिङहाइ प्रान्तमा पीत नदीमा जल पर्यवरणको संरक्षण तथा वातावरणको व्यवस्थालाई डिजिटाइज र सूचना प्रसार गरेको छ। जसबाट पीत नदीको प्रमुख जलाधारमा जल वातावरणको गुणस्तर र परिवर्तन प्रवृत्ति देखाइएको छ। साथै आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स स्वचालित विश्लेषण प्रविधिसँग मिलेर “पर्यावरणको झ्याल” ले पीत नदीको माथिल्लो भागमा जल वातावरणको अनुगमन तथा वैज्ञानिक निर्णयलाई सूचनाको समर्थन दिनसकिन्छ।

 

हाल विज्ञान तथा प्रविधिको सहयोगमा माउस ट्याप मात्र गरेर पीत नदीको स्रोतको सुन्दर दृश्य पूर्ण रूपमा हेर्नसकिन्छ।

 

  छिङहाइ प्रान्तीय पर्यावरणीय वातावरण व्यूरोअन्तर्गत सूचना केन्द्रका कर्मचारी छन ल्याङपोको जानकारीअनुसार, ७ वर्षमा “पर्यावरणको झ्याल” को अनुगमन बिन्दु ६ बाट ७६ सम्म पुगेको छ।

 

त्यसका साथै छिङहाइको “पर्यावरणको झ्याल”ले हिमचितुवा, तिब्बती मृगलगायत दुर्लभ वन्यजन्तुको संख्या गणना तथा उनीहरूको क्षेत्रको तथ्याङ्क तथा फलो-अप अवलोकनलाई सबल पारेको छ। जसबाट पीत नदीको स्रोत क्षेत्रमा प्रजाति सर्वेक्षण तथा जीवनको विविधताको संरक्षणका लागि विश्लेषण दिनसकिने छ।

 

तथ्याङ्कका अनुसार, सन् २०१५ को तुलनामा अलिङ तालको क्षेफल ११७.४ वर्गकिलोमिटर बढेको छ। पीत नदीको स्रोत क्षेत्रमा तालको संख्य ४०७७ बाट ५८०० भन्दा बढी पुगेको छ। जंगली जनावरको प्रकार ७९ बाट १०६ पुगेको छ।