पूर्वी चीनको हांग चौ शहरअवस्थित शि हु तालको पानी कञ्चन छ। यस वरिपरिको मनोहर दृश्यले सधैं हरेक मानिसलाई मोहित पार्नेगरेको छ। चौधौं शताब्दीमा इटलीका प्रसिद्ध यात्री मार्कोपोलोले शि हु तालको दृश‌यावलोकन गर्दै "यस तालको अंगालोमा बाँधिएर मानिस स्वर्ग जानसक्ने विश्वास आफूले गरेको" भनेर यस तालको गुणगान गरेका थिए।

           शि हु ताल पूर्वी चीनको च च्यांग प्रान्तको सदर मुकाम हांग चौ शहरको एक चहकिलो मोति मानिएको छ। त्यसका तीनतिर पहाड छन र तालको पानी एकदमै सफा र पारदर्शी छ। चीनका प्रसिद्ध दुइजना कवि सु तुं फ र पाइ च्यु यीका थरबाट नामाकरण गरिएका दुइवटा लामा बाँध अर्थात सु बाँध र पाइ बाँध दुइवटा हरिया रेशमी फित्ता जस्तै पानीको तरंगमा बहिरहेका जस्ता देखिन्छन। यात्रुहरुले बाँधमा पैदल हिंडडुल गर्दा नजिकै ढकमक्क फुलिरहेका राता फूल र हरियो बैंसका रुखहरुले मानिसका आँखालाई मोहित पार्दछन भने पर-पर तालमा टल्किरहेको पानी र हरियो पहाडको दृश्यले पनि मानिसहरुलाई आनन्दित तुल्याउँछन। त्यहाँ हरेक पाइलामा एउटा नयाँ दृश्य हेर्नपाइने अनुभव मानिसहरुले गरेका छन। चारैवटा ऋतुमा फरक-फरक रमणीय दृश्यले मानिसहरुलाई मग्न पार्न सफल शि हु तालको सुन्दर दृश्यले विभिन्न युगका बुद्धिजीवि तथा चित्रकारहरुलाई यसका बारेमा लेख्न र कोर्न प्रेरित गरेको छ। थांग राज्यकालका प्रसिद्ध कवि पाइ च्यु यीले "हांग चौ छोडेर अन्यत्र जान नसकेर आफ्नो मन त्यसै तालमा रहेको " भन्ने विषयको कविता लेखेर शि हु तालप्रति आफ्नो गहन ममता व्यक्त गर्नुभएको थियो। सुंग राज्यकालका प्रसिद्ध कवि सु तुंग फले शि हु ताललाई प्राचीनकालकी एउटी सुन्दरी शि शको नाम दिएका थिए। "खुला आकाशमुनि तालको पानी छचल्किरहेको, पानी पर्दा पहाडको झिलिमिली दृश्य झनै मनमोहक, शि हु ताललाई शि श नामकी केटीको तुलना गर्न सकिन्छ र अलि सजधज भएको वा बेसरी सिंगार पटार भएकोमा सबै नै मनोहर छ " भन्ने कवि सु तुंग फको यो कविता शि हु तालको बयान गरिएको चीरन्जीवी कविता हो।

         शि हु तालको नाम लिने वित्तिकै चिनियाँ तथा विदेशीहरुका मनमा निकै सुन्दर दशवटा दृश्यावलोकन स्थलहरुको याद आउँछ। ती दशवटा दृश्यावलोकन स्थलहरु यस प्रकार छनः सु थि भन्ने बाँधमा वसन्त ऋतुको सुइँको, छ्यु युआन् उद्यानमा हावामा नाचिरहेका कमलको फूल, शरद ऋतुमा शान्त तालमा जूनको किरण, चुण्टिएको पुलमा हिउँ, बैंसका रुखमा आर्‍यौल चराको चिरबिर, पुल-घाटमा माछाको अवलोकन, सान् थान् दहमा जुनेरी छाया, लै फंग शिखरमा अस्ताउँदो सूर्य, साँझपख नान् फिंगको घण्टाको आवाज तथा बादल छुने गगन्चुम्बी दुइवटा टाकुरा।

          शि हु ताल बारे धेरै रोचक दन्त्य कथाहरु प्रचलित छन। माथि हामीले भनिसकेको चुंडिएको पुलमा हिउँ भन्ने दृश्यमा त्यो पुल चीनमा दैलो परिवारमा थाहा पाइएको [ सेतो साँपको विवरण ] नामक लोक कथामा सेतो साँपको रुप बदलेर पाइ निआङ च भन्ने केटीको रुप धारण गरेकी केटी र उनका पति स्यु सिआनको भेट भएको ठाउँ हो।

            जन-श्रुति अनुसार, एउटा सेतो साँपले सहस्र वर्षसम्म शुद्धिकरण गरेर बल्ल मानिसको रुपधारण गर्नपाएर पाइ निआङ च नामकी एउटी सुन्दरी बनेको छ। अर्को हरियो साँपले पाँच सय वर्षसम्म शुद्धिकरण गरेर यौवनले भरिपूर्ण स्याउ छिङ नामकी केटीको रुप लिएको छ। उनीहरु सँगै बिहार गर्न शि हु ताल आइपुगे। केही भाग भत्किएको त्यो पुलनीर पुग्दा पाइ निआङ चले मानिसहरुको भीडमा एकजना गहुँगोरो अनुहारको केटालाई देखेकीथिइन। त्यसप्रति उनको मनमा प्रेम भाव पैदा भयो। अर्को साँपबाट स्याउ छिंग भन्ने केटीको रुपधारण गरेकी केटीले मन्त्र गरेर मुसलधारे पानी पारिन। त्यो बुद्धिजीवी केटाको नाम स्यु सिआन् हो। उ छाता लिएर तालको किनारमा आयो।

          त्यसै बेला स्यु सिआन्ले पाइ निआङ च र स्याउ छिंग निथ्रुक भिजेको देखे र उनले तुरुन्तै आफ्नो छाता ती दुइवटी केटीलाई ओढ्न दिए र आफू पर गएर पानीमै उभिए। यो देखेर पाइ निआश्र च नामकी केटीले स्यु सिआन एकजना सोझा र भलादमी केटा भएको कुरामा विश्वास गरिन। उनको मनमा मायाको लहर उठ्यो, त्यस केटाप्रति। त्यस केटामा पनि उनीप्रति प्रेम भाव जाग्यो। स्याउ छिंग भन्ने अर्की केटीको सहायतामा ती दुइजनाको विवाह भयो। र उनिहरुले शि हु ताल छेउ एउटा आयुर्वेद पसल खोले र मानिसहरुको उपचार गर्नथाले। त्यहाँका छरछिमेकी र बासिन्दाहरुले उनीहरुलाई धेरै मन पराए।

            तर चिन् शान वौद्ध विहारका फा हाई नामका एकजना धर्माचार्यले पाइ निआङ च राक्षस हो र त्यसले दुनियाँमा प्रकोप ल्याउनसक्ने भन्ठानेका थिए। ती धर्माचार्यले लुकीचोरी स्यु स्यानलाई कानेखुसी गर्दै भने: पाइ निआङ च एउटा सेतो साँपबाट केटीको रुप धारण गरेको केटी हो। साथै ती धर्माचार्यले पाइ निआङ चलाई कसरी फेरि सेतो साँप बनाउने भन्ने उपाय पनि स्यु सिआनलाई सिकायो। त्यसपछि स्यु सिआनले शंका उपशंका गर्दै दिन काट्नथाल्यो। त्यसपछि तुआन् उ भन्ने एक चाड आयो। त्यस चाडका बेला स्थानीय बासीन्दाहरु दुर्दशाबाट जोगाउने विश्वास गरिएको सिउङ व्हांग अर्थात रातो हरिताल मिसाएर बनाइने रक्सी खानेगर्थे। स्यु सिआनले फा हाई नामका धर्माचार्यको उपाय अनुसार पाइ निआङ चलाई त्यस किसिमको रक्सी धेरै ख्वाइदिए। त्यस बेला पाइ निआङ चले पेट बोकेकी थिइन। तर स्यु सिआनले दिएको रक्सी नखाएमा उसले नमजा मान्ने अनुभव उनले गरिन। तर धेरै रक्सी खाएपछि साँपको रुप देखियो। डरको कारण स्यु सिआन तत्कालै मर्‍यो। उनलाई बचाउनका लागि पाइ निआङ चले गर्भधारण गरेको कुराको वास्तै नगरी पुनर्जीवित पार्नसक्ने एक किसिमको अमृत नामको बुटि चोर्न हजारौं किलोमिटरको दूरी पार गरेर खुन लोन् पहाड पुगिन। त्यस बुटीको संरक्षण गर्ने रक्षक र पाइ निआङ चका बीच भीषण संघर्ष भयो। रक्षकले पाइ निआङ चको क्रियाकलाप देखेर निकै प्रभावित भए र त्यो अमृत बुटी पाइ निआङ चका हातमा पारिदिए। त्यो बुटी खाएर स्यु सिआन जीवित भए र उनले पाइ निआङ चको अगाध मनोभावना पनि बुझे। ती दम्पत्तिका बीच निकै माया बस्यो।

              तर धर्माचार्य फा हाइले त्यो सेतो साँपले मर्त्य लोकमा जीवन बिताइरहेको देख्न नसकेका कारण स्यु सिआनलाई झुक्क्याएर चिन् शान् विहारमा ल्यायो र उनलाई भिक्षु बन्न कर गर्‍यो। पाइ निआङ च र स्याउ छिंगले क्रोधित भएर स्यु सिआनलाई त्यस विहारबाट मुक्त गर्नका लागि तलाउका जलज प्राणीको नेतृत्व गरेर त्यो विहारमाथि हमला गर्नथाले। उनीहरुले बारम्बार तन्त्रमन्त्र गर्दै जादू-टुना गरेर बाढी उत्पन्न गराए। चिन् शान स विहार भेलबाढीको घेरामा पर्‍यो। यो नै [ पानीले चिन् शान विहार डुबाउने] दन्त्य कथा हो। धर्माचार्य फा हाइले पनि आफ्नो अलौकिक जादू देखाएको थियो। पाइ निआङ च गर्भवती भएका बेला फा हाइसँग लडेर पनि विजयी भइन् र स्याउ छिंगको संरक्षणका लागि दौडर आइन्।

              उनीहरुले त्यो चुँडिएको पुलमा पुग्दा चिन् शान विहारबाट भागेर आएको स्यु सिआनसँग भेटे। यस्तो दुःखकष्ट झेलेका दुइजनाले पहिले चीनाजान भएको पुलमा फेरि भेटेकोमा हर्षले अंकमाल गर्दै डाँको छोडेर रोए। पाइ निआङ चले छोरो जन्माएको खबर पाउने बित्तिकै फा हाइ पनि आयो। उसले पाइ निआङ चलाई शि हु तालको किनाराअवस्थित लै फै स्तूपमुनि थुनिराखेको थियो। यसका अतिरिक्त फा हाइले शि हु तालको पानी नसुकेसम्म र लै फंग स्तूप नढलेसम्म पाइ निआङ च मर्त्य लोकमा फर्कन सक्नेछैन भन्ने सराप पनि दिएको थियो।

         धेरै वर्ष पछि हरित साँपले रुपधारण गरेकी स्याउ छिंग नामकी केटीले शुद्धिकरण गरेर निकै दक्षता पनि हासिल गरिन् र उनी शि हु ताल फर्केर फा हाइलाई पराजित गरेर शि हु तानको पानी पनि सुकाई लै फंग स्तूपलाई ढल्काई पाइ निआङ चलाई बचाइन।

             पाइ निआङ च र स्यु सिआनका बीच शि हु तालको तोआन् छिआओ अर्थात चुँडिएको पुलमाथि भेट भएर विछोड भएको दुःख-सुखको यो दन्त्य कथाले मानिसहरुका मनमा दु:ख र सुखको बाढी ल्याउनेगरेको छ। यसरी शि हु ताल मानिसहरुका मानसपटलबाट मेट्नचाहेर पनि मेट्न सकिएको छैन।