आफ्नो विशेषतायुक्त"ख्वाइ च"अर्थात् भोजनशलाका बारे
   प्राप्त जानकारी अनुसार, विश्वमा मानिसहरु खाना खाँदा तीन तरिकाले खान्छन। विश्वमा हातले खानेहरुको संख्या चालीस प्रतिशत छ। काँटा-चम्चाले खानेहरुको संख्या तीस प्रतिशत छ र "ख्वाइ च"अर्थात भोजनशलाकाले खाने मानिसहरुको संख्या तीस प्रतिशत छ।

          भोजनशलाका भनेको चिनियाँहरुको एउटा ठूलो रचना हो। थाहा भएअनुसार, करिब तीन हजार वर्षअघिको "इन शाङ्ग"नामक युगमा भोजनशलाकाको प्रयोग गरिन्थ्यो। शरुमा त्यसलाई भोजनशलाका भनिंदैनथ्यो। प्राचीनकालका किताबमा लेखिए अनुसार, त्यस बेलाका मानिसहरु त्यसलाई "टु"वा"च्या"भन्दथे। इसा पूर्व छैठौं र सातौं शताव्दीमा त्यसलाई "चिइन" भनिन्थ्यो। "भोजनशलाका"अर्थात् "ख्वाइ च"को नाम कसरी आयो होला? यस बारे पूरानो किताबमा यसरी भनिएको छः पूर्वी चीनमा याङ्ग सी नदीको किनारमा बस्ने मानिसहरुले चिनियाँ भाषामा"टु"शब्दको उच्चारण र"रोक्नु"को उच्चारण ठ्याक्कै मिलेकाले रोक्नुबाट डुंगा चलाउनेहरुका लागि बेफाइदा भएको ठानेर"टु"को सट्टामा "ख्वाइ"अर्थात् "छिटो"अर्थ दिने नाम दिएका थिए। इसा पूर्व दशौं शताव्दीमा सुङ्ग राज-वंशदेखि मानिसहरुले चिनियाँ भाषाको यो शब्द"ख्वाइ"अक्षरमा घाँसको टाउको अर्थलाग्ने अक्षर थपेपछि अहिलेको ख्वाइ च " शब्दको उत्पत्ति भएको हो। यसको अर्थ के भने धेरैजसो भोजनशलाकाहरु बाँसबाट बनाइएका हुन्छन। बाँस र घाँस सबै वनस्पतिका जात हुन।

          भोजनशलाकाको रचना कसरी गरिएको थियो त?अनुमान गरिए अनुसार, आदिमकालमा मानिसहरुले काँचो खाद्य-पदार्थलाई सेकाउँदा हात पोल्नबाट जोगाउनका लागि रुखका दुइवटा हाँगा वा बाँसका दुइवटा शाखाको प्रयोग गरी ती चीज-बीज च्यापेर खानु एकदमै सजिलो ठानेर अन्तमा त्यस भोजनशलाकाको रचना गरे। भोजनशलाकाको बनौट सजिलो छ। त्यसको आकारको दृष्टिबाट हेर्दा तीनीहरु माथिल्लो भाग मोटो एवम् चार कुने र तल्लो भाग मसिनो र गोलो भएका दुइवटा साना लठ्ठी हुन। यस्तो आकारका भोजनशलाका प्रयोग गर्दा नचिफ्लिने भएकाले सजिलो हुन्छ। त्यस्तो चौकुने आकारको भोजनशलाका टेबुलमा राख्दा आफै गुड्दैन र खाने कुरा खाँदाखेरी मसिनो भागतिर गोलो भएको हुनाले त्यसले मुखमा चोट-पटक लाग्ने खतरा हुँदैन। भोजनशलाकाले जापानमा प्रवेश पाएपछि त्यहाँका बासिन्दाहरुले त्यसको पूर्ण आकारमा परिवर्तन गरी माथिल्लो भाग मोटो र तल्लो भाग मसिनो बनाए तर मोटो भागतिर चार कुने पारेनन, गोलै राखे। त्यसको कारण के हो भने जापानीहरु चाना-चाना पारी काटिएको काँचो माछा लगायत नपकाएका खाद्य-पदार्थहरु मन पराउँछन। त्यस्ता चाना खानका लागि यस्तो आकारको भोजनशलाकाको प्रयोग उपयुक्त हुन्छ।

         भोजनशलाकाको बनौट साधारण भए पनि त्यसलाई बनाउन चाहिने सामग्री छान्ने र तिनलाई कुँद्ने काममा चिनियाँहरुले निकै मगज खियाउँदैआएका छन्। दुइ हजार वर्षभन्दा बढी समयअघि चीनमा हात्तिका ¬दाँत र पितलबाट बनाइएका भोजनशलाकाहरु देख्न पाइन्थ्यो। छैठौं र सातौं शताव्दीमा दरवार,मन्त्री निवास र धनी मानिसहरुका घरमा सुन र चाँदीबाट बनाइएका भोजनशलाका वा जेट, मोति र मूगाबाट सिंगार-पटार गरिएका भोजनशलाकाहरुको प्रयोग गर्न थालियो। केही मान्छेहरुले भोजनशलाकाको तल्लो भागमा पनि चाँदी जडान गर्नेगरेका थिए। खाने कुरामा वीष छ कि छैन भनेर प्रश्न उठ्दा चाँदी जडान गरिएका भोजनशलाकाबाट सजिलै थाहा हुनसक्छ। खानामा साँच्चै वीष भएमा भोजनशलाकामा जडान गरिएको चाँदीको रंग तुरुन्तै कालो वा हरियो हुनजान्छ।

         भोजनशलाकाले चिनियाँहरुको जीवनमा ठूलो भूमिका खेल्दैआएको छ। कुनै ठाउँमा गर्नलागेको बेलामा केटीको घरले अवश्यनै रातो डोरीले बाँधिएका दुइ थान भोजनशलाका र कचौरा दुलहा-दुलहीका लागि पुर्‍याउनु पर्छ। तिनलाई"छोरा-नाति भोजनशलाका र कचौरा" भनिन्छ। जसले अबदेखि उक्त नयाँ जोडी एउटै घरमा बस्नेभएको संकेत गरेको मात्र नभई चिनियाँ भाषामा भोजनशलाका र छिटो शब्दको उच्चारण एउटै भएको आधारमा छिटो छोरा-छोरी पाओस् भनेर शुभकामना व्यक्त गर्दैआएको ठानिन्छ। त्यसैका आधारमा उत्तरी चीनका केही ग्रामीण क्षेत्रहरुमा पहिलो रातमा दुलहा र दुलहीलाई हँसाउने क्रममा नाता-कुटुम्ब र इष्ट-मित्रहरुले झ्यालबाट कोठाभित्र भोजनशलाका फ्याँक्ने चलन छ। त्यसको अर्थ छिटो-छिटो छोरा-छोरी पाओस् भन्ने हो। लठ्ठीरुपी भोजनशलाका साना भए पनि तिनको कुशल प्रयोगका लागि कोशिश गर्नु पर्दछ।

         भोजनशलाकाको प्रयोग सम्बन्धमा चिनियाँहरुको कुशलताले बारम्बार विदेशीहरुको ध्यानाकर्षण गर्दैआएको छ। कुरा कहाँसम्म भने केही पश्चिमी मुलुकहरुमा विशेष गरी भोजनशलाकाको प्रयोग केन्द्र स्थापित गरिएको छ रे। केही सम्बन्धित विशेषज्ञहरुले भोजनशलाकाको प्रयोगले मान्छेको शरिरका तीसवटाभन्दा बढी जोर्नी र पचासभन्दा बढी मासपिण्डलाई सबल पारी हातको कुशलता र मगजको विकासलाई सहायता दिन्छ भन्ने ठहर गर्नुभएको छ। चीन भोजनशलाकाको जन्मथलो भए पनि विश्वमा भोजनशलाका सम्बन्धी संग्रहालय भने जर्मनीमा छ रे। त्यस संग्रहालयमा सुन, चाँदी, जेट, बाँस, काठ आदिबाट बनाइएका दश हजार भन्दा बढी भोजनशलाकाहरु राखिसएका छन्। ती भोजनशलाकाहरु विभिन्न ऐतिहासिक काल वा विभिन्न मुलुक र क्षेत्रहरुबाट विकसित हुँदैआएका हुन। यति ठूलो विश्वमा चमत्कारयुक्त कुराहरु पनि धेरै छन, हैन त!