चौ खौ तेनको "पैचिंग वन-मान्छे" नामक ऐतिहासिक थलो पैचिंग शहरको दक्षिण-पश्चिमी भागको फांग शान क्षेत्रको चौ खौ तेन गाउँको लोंग कु पहाडमा अवस्थित छ। यो पहाडी क्षेत्र र टार भूमिको संगमस्थल हो। यो ठाउँको दक्षिण-पूर्वमा व्हा पै ठूलो टार भूमि छ भने उत्तर-पश्चिममा पहाडी क्षेत्र छ। त्यस वरिपरिको पहाडी क्षेत्रमा लामो समयदेखि पानीको वहावले गर्दा धेरै ठूला वा साना गुफा बनेका छन्। पहाडमा पूर्वदेखि पश्चिमतिर फैलिएको एक सय चालिस मिटर लामो एउटा प्राकृतिक गुफा छ। त्यसलाई "वन-मान्छे गुफा" भनिन्छ। सन् 1929 मा पहिलो पटक यस गुफामा प्राचीन मानवको अवशेष पत्तो लगाइएपछि यस गुफालाई "चौ खौ तेनको प्रथम स्थल" भनिएको हो।

（चित्र：चौ खौ तेनको "पैचिंग वन-मान्छे" नामक ऐतिहासिक थलो）

　　 चौ खौ तेनको "पैचिंग वन-मान्छे" नामक ऐतिहासिक थलो उत्तरी चीनको प्राचीन महत्वपूर्ण ऐतिहासिक थलो हो। त्यसमध्ये चौ खौ तेनको प्रथम स्थल अर्थात् "पैचिंग वन-मान्छे" नामको ऐतिहासिक थलो सबैभन्दा प्रसिद्ध छ। यो स्थल सन् 1921मा स्विडेनका विद्बानले सर्वप्रथम पत्तो लगाउनुभएको हो। त्यसपछि धेरै विद्बानहरुले यस स्थलको अध्ययन गरेका थिए। सन् 1927 मा क्यानडाका विद्बानले चौ खौ तेनको ऐतिहासिक थलोको औपचारिक रुपमा उत्खनन गर्नुभएको थियो। उहाँले त्यहाँ पत्ता लगाएका वन-मान्छेका तीनवटा दाँतलाई "चीनका वन-मान्छेमध्ये पैचिंगको समूह" भन्ठान्नुभएको छ। सन् 1929 मा चीनका पूरातत्वविदहरुले त्यसको उत्खनन गर्ने क्रममा "पैचिंग वन-मान्छे"को पहिलो खप्पर पत्तो लगाउनुभएको थियो। यस कुराले विश्वमा ठूलो प्रतिकृया सिर्जना गरेको थियो।

            चौ खौ तेनको "पैचिंग वन-मान्छे" नामक ऐतिहासिक स्थलमा असी वर्षभन्दा बढी समयदेखि अनुसन्धान कार्य भइरहेको छ। चौ खौ तेनको "पैचिंग वन-मान्छे" नामक ऐतिहासिक स्थलमा पत्तो लगाइएका वन-मान्छेका जिवाशेष, ढुङ्गे वस्तु र जनावरका अवशेषहरु निकै प्रशस्त छन। यो संख्याको तुलना अरु ऐतिहासिक स्थलहरुमा प्राप्त वस्तुहरुसँग गर्न सकिंदैन।

             चौ खौ तेनको प्रथम स्थलमा आगोको प्रयोग गरिएको अवशेष पत्तो लगाइएको कुराले मानव जातिद्बारा आगोको प्रयोगको इतिहासलाई लाखौं वर्ष पूरानो बनाएको छ। त्यस ऐतिहासिक स्थलमा पाँचवटा खरानीका थुप्रा र धेरै अन्य अवशेष रहेका छन। सबैभन्दा ठूलो थुप्रोको मोटाइ छ मिटर छ। यी ऐतिहासिक स्थलबाट प्राप्त तथ्यले के कुरा पनि प्रष्ट पारेको छ भने "पैचिंग वन-मान्छे"ले आगोको प्रयोग गर्नसकेको मात्र नभई उसले आगोको बीउ जोगाइराख्न पनि सकेको थियो।

          त्यस ऐतिहासिक स्थलमा हजारौं ढुङ्गे-वस्तुहरु पनि फेला पारिएका छन्। ती ढुङ्गे वस्तुहरुको आकार प्राय सानो छ। तीनीहरुको प्रकार पनि विविधखालको छ। अघिल्ला अवधिका ढुङ्गे वस्तुहरु तुलनात्मक रुपमा ठूला थिए भने मध्य अवधितिर तीनको आकार अलि सानो भएको देखिन्छ। पछिल्ला अवधिका ढुङ्गे वस्तुहरुको आकार अझ सानो हुदैगएको देखिन्छ। त्यस ठाउँमा त्यस अवधिमा मात्र देख्नपाइने तीन कुने गोलाकार ढुङ्गे वस्तुहरु पनि फेला पारिएका छन।

　      गुफामा फेला पारिएका अवशेषहरुबाट पैचिंग वन मान्छेले आजभन्दा सात लाखदेखि दुइ लाख वर्षसम्मको अवधिमा चौ खौ तेन क्षेत्रमा बसोबास गरेको प्रमाणित भएको छ। ती मानिसहरु त्यती बेला मुख्यगरी बटुल्ने कार्य र शिकार गर्ने कार्य गर्दथे। पैचिंग वन-मान्छे प्राचीन कालको वन-मान्छेबाट मानवमा परिणत हुने मध्य-अवधिको आदिम मानव थियो। पैचिंग वन-मान्छेका बारेमा जानकारी हासिल गरेको कुराले जीवित वस्तु शास्त्र, इतिहास शास्त्र र मानव जातिको विकासको इतिहासको अनुसन्धानमा ज्यादै महत्वपूर्ण अर्थ रहेको छ।

           पैचिंग वन-मान्छे र सम्बन्धित सँस्कृतिशका बारेमा जानकारी हासिल गरिएको र त्यसको अनुसन्धान गरिएको कुराले 19 औं शताव्दीमा वैज्ञानिक क्षेत्रमा तथाकथित "उभिने मान्छे"वास्तवमा वन-मान्छे कि मानव नै हो भन्ने सम्बन्धी विवादको समाधान गरेको थियो। तथ्यका आधारमा "उभिने मान्छे" वन-मान्छेबाट वास्तविक मानिससम्म विकसित हुने महत्वपूर्ण प्रक्रिया हो भन्ने कुरा स्पष्ट गरिएको छ। पैचिंग चौ खौ तेन वन-मान्छे "उभिने मान्छे"को प्रतिनिधि नै हो। सो ऐतिहासिक थलो पनि विश्वमा प्राचीन कालका मानव जाति सम्बन्धी ऐतिहासिक स्थलमध्ये सबैभन्दा ठूला ऐतिहासिक स्थल हो। विश्व साँस्कृतिक निधिका सम्बन्धित मापदण्ड अनुसार, चौ खौ तेन पैचिंग वन-मान्छेको ऐतिहासिक स्थललाई सन् 1987 को डिसेम्बर महिनामा "विश्व सम्पदा सूची"मा समावेश गरिएको थियो। विश्व सम्पदा परिषद्ले सो ऐतिहासिक स्थलको मूल्यांकन गर्दै भनेको छ: चौ खौ तेन पैचिंग वन-मान्छेको ऐतिहासिक थलोको वैज्ञानिक अन्वेषण कार्य अझै भइरहेको छ। हालसम्म वैज्ञानिकहरुले चिनियाँ वन-मान्छे "पैचिंग वन-मान्छे" समूह अन्तर्गतको भएको कुरा प्रमाणित गरेका छन्। साथै वैज्ञानिकहरुले पत्तो लगाएका भिन्नाभिन्नै किसिमका जीवन-वस्तुहरुबाट यो अवशेष ईशा पूर्व 18 हजारदेखि 11 हजारसम्मका नयाँ मानव जातिको अवशेष भएको कुरा स्पष्ट भएको छ। चौ खौ तेनको ऐतिहासिक थलोबाट प्राचीन कालमा एशियामा मानव जाति मौजुद रहेको सम्बन्धी बिरलै देखिने ऐतिहासिक प्रमाण भएको मात्र नभई सो ऐतिहासिक थलोबाट मानव जातिको विकास प्रक्रियामा पनि प्रकाश पारिएको छ।