तिब्बत स्वायेत्त प्रदेश जन सरकारका अध्यक्ष छ्याङबा पुङचोकले हाल सञ्चार माध्यमसँग कुराकानी गर्दै अहिले तिब्बतको परिस्थिति स्थिर रहेको छ। ठूलो दुर्घटना उत्पन्न हुने छैन। हिंसात्मक घटनाले तिब्बतको छोटो अवधिसम्मको विकासलाई रोक्नसक्छ। तथापि आगामी दिन एवम् दिर्घकालीन अवधिको दृष्टिकोणबाट हेर्दा तिब्बतको विकासलाई कसै पनि रोक्नसक्ने छैन।

          चीनमा एउटा उखान छ, त्यो भनेको स्थिरता समाजका लागि सबैभन्दा ठूलो फाइदा हो भने दंगा समाजका लागि सबैभन्दा ठूलो क्षति हो। तिब्बतमा गएको आधा शताव्दीदेखि भएको विकासको प्रक्रियाले यस कुरालाई प्रमाणित गरेको छ। सामाजिक परिस्थिति स्थिर भएको बेलामा तिब्बतको तिब्र विकास भएको थियो भने सामाजिक परिस्थितिमा डाँबाडोल रहेको बेलामा तिब्बतको विकास स्थगित परिस्थितिमा देखा परेको थियो।

          श्री छ्याङबा पुङचोकको उक्त भनाई धेरै वर्षदेखि उहाँको अनुभवबाट आएको हो। उहाँले शान्तिपूर्ण तथा स्थिर वातावरण तिब्बतको विकासका लागि आधारभूत प्रत्याभूति भएको विश्वास गर्दै स्थिरता तथा विकास खोज्नु तिब्बती जनताको संयुक्त इच्छा रहेको विश्वास लिनुभएको छ।

          सन् 1951मा तिब्बत शान्तिपूर्ण मुक्ति भएपछि चीनको केन्द्रीय सरकारले तिब्बतलाई राजमार्ग तथा कारखानाको निर्माणका लागि सक्रियताका साथ सहायता पुर्‍याएको थियो र पुर्‍यउँदै पनि आएको छ। जसले स्थानीय अर्थतन्त्र तथा समाजको विकासलाई अघि बढाएको छ। तथापि सन् 1959मा दलाइ गुटले विद्रोही गतिबिधि गरेपछि तिब्बतको विकासको प्रक्रियामा गम्भिर प्रभाव पारेको थियो। त्यस वर्षमा तिब्बतको सरदर गार्हस्थ्य उत्पादन मात्रा एक सय बयालीस चिनियाँ युआन थियो। विद्रोहलाई साम्य पारिएर प्रजातान्त्रिक सुधार गरिएपछि तिब्बतको अर्थतन्त्र तथा समाजको क्रमश:विकास हुँदै आएको छ। सन् 2008मा तिब्बतको सरदर गार्हस्थ्य उत्पादन मात्रा तेह्र हजार आठ सय एकसठी चिनियाँ युआन पुगेको छ।

          दिर्घकालीन अवधिदेखि यता शान्ति तथा स्थिरताले तिब्बतको विकासलाई अघि बढाएको छ। तिब्बतले शान्ति तथा स्थिरतालाई कायम राखेको सबैभन्दा ठूलो कारकतत्व जनताको मनको स्थिरता हो। तिब्बतले प्रजातान्त्रिक सुधार गर्नुअघि भू-मालिकको जनसंख्या तिब्बतको कूल जनसंख्यामध्येको पाँच प्रतिशत मात्र रहेको थियो। तथापि उनीहरुले प्रायजसो मालसामान तथा श्रोत-साधन ओगटेका थिए। यसका साथै व्यापक भूदासको मालसामान, श्रोत-साधन तथा स्वतन्त्रता थिएन। उनीहरुले तिब्बती भाषा पढ्ने अधिकार प्राप्त गरेका थिएनन् र तिब्बतको मामिलाको व्यवस्थापन गर्ने अधिकार प्राप्त गरेका थिएनन्। यस्तै निकै पक्षपातपूर्ण व्यवस्थाले तिब्बतको विकासलाई रोकेको थियो।

          प्रजातान्त्रिक सुधार गरिएपछि तिब्बतको भूदास व्यवस्थालाई उन्मुलन गरिएको छ। लाखौं-लाख भूदाससँग आफ्ना खेति तथा पशु छन्। उनीहरु विद्यालयमा तिब्बती भाषा पढ्नसक्छन तथा स्वतन्त्र रुपमा धार्मिक विश्वासको छनौट गर्नसक्छन्। सन् 1965मा तिब्बत स्वयत्त प्रदेशको स्थापना भएपछि चीनको केन्द्रीय सरकारले तिब्बतमा लागू गरेको जातिय क्षेत्रको स्वशासित व्यवस्थाले कानूनमा तिब्बतको पूर्ण स्वशासित अधिकार रहेको कुरालाई प्रत्याभूति दिएको छ।

           भूदास व्यवस्था उन्मुलन भएको कुराबाट व्यापक तिब्बती जनताले व्यक्तिगत स्वतन्त्रता पाएको छ। जातिय क्षेत्रको स्वशासित व्यवस्थाबाट तिब्बती जनताले स्वतन्त्र रुपमा यस क्षेत्रको मामिलाको व्यवस्थापन गर्ने अधिकार पाएको छ। त्यसैकारण तिब्बती जनताको सकारात्मक तथा सिर्जनात्मक स्वभावले राम्रोसँग खेलेको छ। त्यसका अतिरिक्त, चीनको केन्द्रीय सरकार तथा चीनका अरु क्षेत्रका जनताद्वारा दिइएको समर्थनको कारण वर्तमान तिब्बतका आधारभूत प्रबन्धको निर्माण तथा शिक्षा, चिकित्सा तथा जातिय संस्कृति कार्यमा चौतर्फी तथा तिब्र विकास भएको छ।

           वितेका धेरै वर्षदेखि तिब्बतको यस्तो शान्तिपूर्ण तथा स्थिर विकासको परिस्थितिलाई पटक पटक गरी दलाई गुटको पृथकतावादी गतिबिधि विगारिएको छ। उदाहरणका लागि गत वर्ष लासा शहरमा भएको "मार्च चौध" हिंसात्मक घटनामा परी लासाका धेरै वटा अस्पताल, पसल, विद्यालय, आबास भवनलाई ध्वास्त पारिएको थियो भने अठार जना सर्वसाधारणको मृत्यु भएको थियो। जसले स्थानीय समाजलाई डाँबाडोल पारेको थियो।

          तथापि यस्तो डाँबाडोल परिस्थिति छिटै समाप्त भयो। त्यसले तिब्बतको आर्थिक तथा सामाजिक विकासमा केही असर पारेतापनि व्यापक तिब्बती जनताको स्थिरता तथा विकास खोज्ने इच्छा र विश्वासको परिवर्तन गरेको छैन। किनभने तिब्बती जनताले तिब्बतको ऐतिहासिक विकासको अनुभवबाट तिब्बतको विकासका लागि एउटा शान्तिपूर्ण तथा स्थिर वातावरणको आवश्यक्ता रहेको कुरा गहन रुपमा बुझेका छन्।