
अहिले यापी भैरब सि.आर.आई श्रोता क्लबको अध्यक्ष अजय बाखुको एउटा पत्र छ। उहाँले सोध्नुभएको छ:चिनियाँहरुको खाद्य परम्परा कस्तो छ ?
पूर्वी चीनमा पर्ने फु च्यान प्रान्तको छ्युआन चाउ क्षेत्रमा सबैभन्दा पहिले पाहुनाहरुलाई फलफूल खुवाउने चलन छ। स्थानीय बासिन्दाहरु त्यसलाई "थ्यान थ्यान" अर्थात् "गुलियो गुलियो" भन्दछन। त्यत्ति मात्र होइन, उनिहरु ती खाद्य-पदार्थहरुमा सुन्तलाका केही केस्रा राखी पाहुनाहरुलाई खुवाउँछन। किनकि स्थानीय भाषामा सुन्तलाको उच्चारण र मंगल शब्दको उच्चारण ठ्याक्क मिल्नेभएकाले त्यसको सेवन गर्नदिएर पाहुनाहरुलाई उनिहरुको जीवन सुन्तलाजस्तै गुलियो र मंगलमय होस् भन्ने शुभकामना व्यक्त गरिन्छ।

पाहुनाहरुको सम्मानमा भोज खुवाउने सम्बन्धमा पनि विभिन्न ठाउँको चलन फरक-फरक छ। पैचिङ्ग नगरमा सबैभन्दा न्यूनतम स्तरको भोजमा "दुइवटा आठ" अर्थात आठवटा प्लेट र आठवटा कचौरामा तरकारीहरु हुनुपर्छ। प्लेटको तरकारी भोजको अगाडि तयार गरेर चिस्याइएको तरकारी हो भने कचौराको तरकारी भोजका अवसरमा भर्खरै पकाइएका तातो तरकारी हो। उत्तरी चीनमा पर्ने है लुङ्ग च्यान प्रान्तका बासिन्दाहरुले पाहुनाहरुको सम्मानमा तयार गर्नुपर्ने तरकारीहरुको संख्या दोब्बर अर्थात् हरेक किसिमको तरकारीको संख्या दोब्बर हुनु पर्दछ। त्यस बाहेक कुनै ठाउँमा पाहुनाहरुलाई भोज खुवाउँदा माछा पनि पकाइएको हुनुपर्छ। किनकि चिनियाँ भाषामा "माछा" शब्दको उच्चारण र "सम्पन्न जीवन" शब्दको उच्चारण एउटै भएकाले त्यस माध्यमबाट पाहुनाहरुको आगामी जीवन सम्पन्न होओस भन्ने कामना गरिन्छ। साधारण दिनमा विवाहका बेलाका "खाने-पिउने"प्रक्रिया नाना किसिमका छन।
जस्तै, लमीले दुबै पक्षसँग सम्पर्क राख्ने भोज,केटा र केटी बीच भेट गराउने भोज, केटा र केटी बीचको विवाहका लागि केटी लिने-दिने कुराको निर्णय भएपछि ख्वाइने भोज,विवाह भोज एवम् उक्त समारोहपछि दुलही माइती फर्कने भोज आदि आदि। तिमध्ये विवाह भोज सबैभन्दा भव्य हुन्छ। उदाहरणका लागि, उत्तरी चीनमा पर्ने वल्लो शान्सी प्रान्तका केही ठाउँहरुमा विवाह भोजमा तयार गरिएका विभिन्न किसिमका तरकारीहरुको आआफ्नै अर्थ हुन्छ। त्यसमा पहिलो परिकार रातो मासुको बनाइएको हुन्छ र"रातो"रंगको अर्थ सु-समाचारले कोठा भरिदिने भन्ने अर्थ आउँछ। दोस्रो परिकार"समस्त घर सम्पन्न"हो र त्यसबाट परीवारका सबै सदस्यहरु भेला भई दुःख-सुखमा सधैं सँगसँगै बसिरहने भन्ने अर्थ लाग्छ। तेस्रो परिकार लेसिलो चामल,बयर,कमलको बियाँ,कटुस आदि आठ किसिमका सामग्री मिलाएर तयार पारिएको ठूलो ढाँचाको खाद्य-पदार्थ हो।

त्यसको अर्थ दुलाहा र दुलही सयौं वर्षसम्म शान्तिपूर्वक मिलेर बस्नसकुन भन्ने हो। चीनको पूर्वी भेगमा पर्ने च च्यान प्रान्तका केही ग्रामीण क्षेत्रमा विवाह भोजमा सोह्रवटा, चौबीसवटा र छत्तीसवटा कचौरामा तरकारी तयार हुनुपर्छ भने शहर क्षेत्रमा पनि यो भोज भव्यखालको हुनुपर्छ। जे होस, ती सबैको अर्थ मंगल हो। जन्म दिवसका उपलक्ष्यमा आयोजित भोज बुढा-बुढीहरुले शुभकामना व्यक्त गर्ने र आशिर्वाद दिने भोज हो। त्यस अवसरमा प्रायजसो चौ चौ खाने चलन छ। त्यसलाई दीर्घायु चाउचाउ भनिन्छ। पूर्वी चीनमा पर्ने हाङ्ग चाउ नगर र च्यान सु प्रान्तको उत्तरी क्षेत्रका केही ठाउँहरुमा धेरैजसो दिउँसो चाउ चाउ खाने र बेलुक भोज खुवाउने चलन छ। हाङ्ग चाउ शहरका बासिन्दाहरुले चाउचाउ खाँदा हरेक मान्छेले आ-आफ्नो कचौराबाट केही चाउचाउ झिकेर जन्म दिवस मनाइरहेका बुढा वा बुढीको कचौरामा थपिदिने चलन छ। यसको अर्थ बुढा-बुढीहरुलाई दिर्घायुको कामना गर्नु हो। त्यसबाहेक, हरेक मान्छेले दुइवटा कचौराको चाउचाउ खानु पर्छ। तर कचौरामा टन्न पारेर राख्नु हुँदैन। नत्र भने मंगलको साटो अमंगलको अर्थ हुनजान्छ।
|