वनै मासिने गरी फैलिएको बनमारा झार नयाँ ऊर्जाको स्रोत हो भन्दा जोकोहीलाई पत्यार लाग्दैन ।
वनमारा झारको सदुपयोग गरी बायो ब्रिकेट बनाएपछि पर्वत जिल्लाका चन्द्रबहादुर विकले सबैलाई चकितमात्र पारेनन् नयाँ ऊर्जाको स्रोत वनमारा झार हो भनेर प्रमाणित पनि गरिदिएको छ र पर्वत जिल्लाका तिलहार-3 उपल्लो गिज्यानका चन्द्रबहादुर विकका अनुसार वनमा पाइने वनमारा झारलाई डढाइ कालो कार्बन बनाइ माटो र कार्बन मिलाएर बायो ब्रिकेट बनाइन्छ ।
माटोको प्रकार हेरी कार्बन धुलो र माटोको रेसियो मिलाइ तयार पारिएको इँटा शैलीको गोलो प्रकारको डल्लो नै बायो ब्रिकेट हो । जुन आगो बाल्नका लागि प्रयोग गरिन्छ । खाना पकाउन प्रयोग हुने बायोब्रिकेट विशेष गरी बाथ रोगी, निमोनिया र बच्चालाई सेकताप गर्नका लागि यो उपयोगी हुने चन्द्रबहादुरले बताए ।
स्थानीय उत्पादन, कम लागायत, धुँवारहित यो उर्जाले जुन महत्त्व पाउनु पर्ने हो सो पाउन नसकेको विकको गुनासो छ । तीन वर्ष पहिले काठमाडौं र ललितपुरमा यससम्बन्धी तालिम लिएका चन्द्रबहादुर दुई वर्षसम्म बायोब्रिकेटबारे र्सवसाधारणलाई जानकारी दिनमा नै लागेको बताउँछन् । ग्याँसको मूल्य वृद्धिसँगै यो उर्जा प्रविधिमा सवैको चासो र प्रयोगकर्ताको माग बढेको छ । चन्द्रबहादुरले भने- 'अहिले माग गरे अनुसार पुरा गर्न सकिरहेको छैन । यसको माग आज भन्दा भोली झन बढी छ ।'
वनको फोहोरलाई मोहोरमा परिणत गर्न सफल चन्द वहादुरको 4 जनाको उप-समूह छ । उनीहरूले दिनको एक सय वटासम्म बायोविगेट उत्पादन गर्ने गर्दछन् । एक बायोविगेटको बजार मुल्य 10 रुपैयाँ पर्दछ । वनबाट वनमारा झार हट्ने भएपछि वरिपरिको सामुदायिक वनका उपभोक्ता समुहले पनि बोलाउने गर्दछ उनीहरूलाई । काठमाडौं, पोखरालगायतका विभिन्न ठाउँबाट यसको माग आएको बताउदै होटलहरूबाट यसको माग बढी भएको उनले बताए ।
आर्थिक अवस्था कमजोर भएका चन्द्र बहादुरले कसैले सहयोग गरिदिए बायोविगेटलाई उद्योगको रुपमा विस्तार गरी लैजाने योजना रहेको बताउँछन् ।
दिनहुँ जसो विभिन्न स्वदेशी तथा विदेशी, अनुसन्धानकर्ताले सोधपुछ गरे पनि आर्थिक रुपमा कसैले सहयोग नगरेकोले खिन्नता प्रकट गर्दै स्वदेशी उद्योगको स्थानिय उर्जालाई प्रोत्साहन गर्न सवैलाई आग्रह गरेका छन् ।
|