श्री सामु ग्रुबको जस्तै "गेसार" महाकाव्य गाउने धेरै कलाकारहरुले अनौठा कुरा भेटेका छन। श्री सामु ग्रुबले "गेसार" महाकाव्यमा लेखिए अनुसार एउटा टोपी र काठको लट्ठी बनाउनुभयो। किनभने गेसारले ती दुइवटा वस्तुको प्रयोग गरेका कुरा सोही महाकाव्यमा लेखिएको छ। ती वस्तुहरु लिएर श्री सामु ग्रुबले तिब्बतको उत्तरी भागदेखि पूर्वी भागसम्म पुगेर गाउने गर्नुभएको छ। आफ्नो जीवनबारे जानकारी दिंदै श्री सामु ग्रुबले भन्नुभयोः

"मैले जताततै गेसारको प्रचार-प्रसार गर्नेगरेको छु। मेरो जीवन निर्वाहको बाटो पनि यहीं भएको छ। गेसारको प्रचार-प्रसार गरेवापत मैले पाउने आम्दानी पनि निरन्तर रुपमा बढिरहेको छ। केही गण्यमान्य व्यक्तिहरुले पनि केही महत्वपूर्ण समारोहमा "गेसार" महाकाव्य गाउनका लागि मलाई निम्त्याउनेगर्नुभएको छ।"
गेसार गाउँदा-गाउँदै श्री सामु ग्रुबको नाउँ क्रमशः चारैतिर फैलिएको छ। हाल उहाँ सम्पूर्ण तिब्बत स्वायत्त प्रदेशमा स्वागतका पात्र हुनुहुन्छ।
विगत केही वर्षदेखि यता तिब्बत स्वायत्त प्रदेशका सम्बन्धित विभागहरुले "गेसार" महाकाव्यको शुद्धिकरण तथा संरक्षण जोडतोडका साथ गरिरहेका छन। यस सन्दर्भमा श्री सामु ग्रुबलगायतका प्रसिद्ध कलाकारहरुलाई तिब्बत विश्वविद्यालय र तिब्बत सामाजिक वैज्ञानिक प्रतिष्ठान आदि अध्ययन संस्थाहरुमा प्रवचनका लागि निमन्त्रण गरिएको छ। यसका अतिरिक्त, तिब्बत स्वायत्त प्रदेशका सम्बन्धित विभागहरुले ती कलाकारहरुका लागि बस्ने सुविधा प्रदान गर्नुका साथै आर्थिक सहयोग पनि गर्नेगरेका छन।

सन 1980 देखि यता तिब्बतले हरेक वर्ष "गेसार" महाकाव्यका एक/दुइवटा कथाहरु प्रकाशित गर्नेगरेको छ। हालसम्म तीसवटा कथा प्रकाशित गरिसकिएको छ। पहिलेका कलाकारहरुले गाउँदा-गाउँदै "गेसार" महाकाव्यको सुरक्षा गरिएको हो। हाल त्यस्ता कलाकारहरुको उमेर निकै बढी भइसकेको छ र केहीको स्वर्गबास पनि भइसकेको छ। यसबाट "गेसार" महाकाव्यको शुद्धिकरण तथा संरक्षणका लागि ठूलो कठिनाइ उत्पन्न भएको छ। यसबारे जानकारी दिंदै तिब्बत स्वायत्त प्रदेश सामाजिक वैज्ञानिक प्रतिष्ठान अन्तर्गत जातीय मामिला अध्ययन केन्द्रका प्रमुख रिग्जिनले भन्नुभयोः
"श्री सामु ग्रुब जस्ता कलाकारहरुले गाएका कथाहरुलाई रेकर्ड गरेर तीनलाई अक्षरमा उतारेर यस महाकाव्यको सुरक्षा गर्नु नै हाल हाम्रो सबैभन्दा जरुरी कार्य हो। आगामी पाँचदेखि आठ वर्षभित्रमा श्री सामु ग्रुबले गाउनसक्ने साठीभन्दा बढी कथाहरु सबै छाप्ने योजना हामीले गरेका छौं। विगत पाँच वर्षको अवधिमा हामीले तीमध्येका पच्चीसदेखि सत्ताइसवटा कथा छापिसकेका छौं।"

लामो ऐतिहासिक विकासका क्रममा तिब्बतीहरुले आफ्नो बुद्धिमार्फत विविध सांस्कृतिक सम्पदाको सिर्जना गरेका छन। "गेसार" महाकाव्य बाहेक तिब्बती लोक नाच, उखान र अन्य केही किसिमका जातीय संस्कृति पनि विकसित हुँदैआएका छन। हाल झन-झन बढी मानिसहरुले तिब्बती परम्परागत कलाको संकलन, शुद्धिकरण, तयारी तथा प्रकाशन कार्यमा भाग लिइरहेका छन। तिनीहरुले ती प्राचीन कालका विविध संस्कृतिलाई जोगाइराख्न आ-आफ्नातर्फबाट योगदान गरिरहेका छन।
|