 ती पूर्जाहरु जलाइएपछि लोसाङ चोदार र परिवारका अन्य सदस्यहरु भूदास मालिक सुरखांग वांगचेन गेलेगको भूदासीबाट छुटेर ख सोंग गाउँका बासिन्दा बनेका छन्। जग्गा-जमिन, गाइवस्तु र घरबार पनि पाएका ती मुक्त गाउँलेहरुको सक्रियताको मूल फुटेको थियो। लोसाङले भन्नुभयो-
"मैले बाँडिएका पाँच मु अर्थात एक तिहाई हेक्टर जग्गा, पाँचवटा खसी र घर पाएँ। उहिले हामी मानिसले पशुसँगै एउटै घरमा बस्नुपरेको थियो। तर अब हामीसँग पनि घर भयो। आफ्नो जग्गामा श्रम गर्न पाएकोमा साँच्चै नै धेरै खुशी थियौं र धेरै मेहनत गरेर श्रम गर्यौँ। पहिलो वर्षमा नै मेरो घरले सात सय पचास किलोग्राम अन्नपात भित्र्याएका थियौं। दुहुनो गाई पनि पाल्यौं नौँनी चिया पनि खान पायौं। मैले विवाह पनि गरेँ"।
जीवनमा ठूल्ठूलो परिवर्तन भएको लोसांग चोदारको एक परिवारमा मात्र होइन, ख सोंग गाउँका सबै बासिन्दाहरुको जीवनमा टड्कारो परिवर्तन आएको देखियो। सन् 1959 सालभरि समस्त ख सोंग गाउँले असी हजार किलोग्राम मात्र अन्नबाली भित्र्याएको थियो तर 2008 सालमा भने ख सोंग गाउँको कुल अन्नबालीको मात्रा आठ लाख पचास हजार किलोग्रामभन्दा बढी पुगेको थियो।
तिब्बतको तमाम आर्थिक र सामाजिक विकासका साथसाथै ख सोंग गाउँका बासिन्दाहरुले खान लाउन पुग्ने गरी खेतीपातीमा मात्र भर पर्नु पर्दैन। यता हालैका केही वर्षदेखि ख सोंगका गाउँलेहरु पर्यटन व्यवसाय, ढुवानी कार्य र कृत्रिम हरित गृह खेती जस्ता नयाँ उद्योगको विकास गर्न निकै सक्रिय देखिन्छन्। यसले गर्दा सन् 2008 मा सारा गाउँको सरदर प्रतिव्यक्ति आय छ हजार तीन सय चिनियाँ युआनभन्दा बढी पुगेको थियो।

लोसाङ चोदारका छोराछोरीहरु अब वयस्क भए साथै आफ्नो मेहनतले गर्दा धनी पनि बने। उहाँका छोरा घरेलु पंक्षी पाल्ने व्यवसायमा लागेका छन् भने छोरी र ज्वाइंले पर्यटन बस सञ्चालन गरेका छन्। सन् 2001 मा लोसाङले तीन सय वर्गमीटर भएको इटाले बनेको ठूलो घर बनाउनुभयो। गत वर्ष उहाँको घरको चोखो आम्दानी तीस हजार चिनियाँ युआनभन्दा बढी पुगेको थियो।
सत्तरी वर्षभन्दा बढी उमेर चढीसक्नुभएका लोसाँग चोदारले सुखमय बूढेस्कालीन जीवन बिताइरहनुभएको छ। तर उहाँको अझै आफ्नो मनोकाँक्षा छ। उहाँले भन्नुभयो
चौथो आवाज
"अहिले हाम्रो जीवन धेरै राम्रो भयो। उहिले उहिले हामीले च् पासमेत खान पाउँदैनथ्यौं। अहिले गाउंलेहरुले च् पा त्यतिको खाँदैनन। बिहान नोनी चिया खान्छन। दिउंसोको खाना चाहिं भात वा मान थौ अर्थात उसिनेको पाउरोटी खान्छन। मेरो परिवारको अब पैसा धेरै भयो। तर मलाई त्यसै बसिरहन मन पर्दैन। म नातिलाई हेर्नुका साथै खेतीमा पनि जान्छु। मेरी बूढीले घरेलु पसल हेर्छिन। मेरा तीनजना नाति छन। उनीहरुलाई राम्रो स्तरका विद्यालयमा पठाउने मेरो विचार छ"।

लोसाङ चोदारले भन्नुभयो- प्रजातान्त्रिक सुधारअघि आफू पुगेको सबैभन्दा टाढाको ठाउँ चाहिं आफ्नो घर भएको या लोंग खोंच नै थियो। तर प्रजातान्त्रिक सुधारपछि उहाँ शिगाते र ल्हासा आदि तिब्बतका ठूला शहरमा पुग्नुभयो। अहिले उहाँले आफ्नो नातिलाई पैचिङको विश्वविद्यालयमा पढाउँने विचार लिनुभएको छ। त्यसवेला उहाँले पैचिङ पनि जाने अपेक्षा लिनुभएको छ।
|