आवाज एक

तिब्बती संस्कृतिको एक द्योतकको रुपमा रहेको कालो माटोको वस्तुको तिब्बतीहरु केन्द्रित भएको आबास क्षेत्रमा व्यापक रुपमा प्रयोग भइरहेको छ। पुरातात्विक उत्खननबाट के कुरा पत्तो लगाइएको छ भने चिंग शा नदी र लान ठ्राँग नदी बगेर गएको क्षेत्रमा दुइ हजार वर्षभन्दा बढी समयअघिका कालो माटो वस्तु उत्खनन गरिएको थियो। दुइ हजार वर्षभन्दा बढी समयदेखि यता तिब्बतका लोक कलाकारहरुले मेहनतका साथ आफ्नो दुवै हातले कालो माटोको वस्तुहरु बनाउने काममा जुटीरहेका छन र उनीहरुले यस मार्फत आफ्नो जातिको दिर्घकालीन कालो माटोको संकृतिको बिंडो थाम्ने काम गर्दै आएका छन।

थाँग तुइ गाउँको कालो माटोको वस्तुको ज्यासलमा पुग्दा चार पाँचजना तिब्बती युवाहरु पलेंटी कसेर बसिरहेका देखिन्छन। काठ ठोक्ने, कुँद्ने र ताछ्ने आवाजसंग मिसिएर गुन्जिरहेको हल्का र मीठो धूनले त्यहाँको वातावरणलाई शान्त र मंगलमय तुल्याएको छ। अँध्यारो रातो रंगको हत्केला, अँध्यारो रातो रंगको कालो माटोको वस्तु र अंध्यारो रंगको अनुहारबाट त्यो ज्यासल पुरुषत्वले भरिपूर्ण भएको ठाउँ बनेको छ। गोला गोला गिलो कालो माटो ती कालिगडहरुको हातमा वेगसित घुरहेको छ। जुन एकदमै कोमल र सुन्दर केटी नाचिरहेको जस्तो देखिन्छ। कालिगडको अनुहारबाट कालो माटोमा खसेको पसिनाको थोपाले एक किसिमको बोलरहित सुन्दरता जस्तो भएर यस कालो माटोको वस्तुलाई बलियो बनाइदिएको छ।

आवाज दुइ

लारोंग ठ्रुठ्रंग र अरु कालिगडले एकदमै शान्त र गम्भीर मुद्रामा काम गरिरहेका छन। उनी भन्छन- गिलो माटोलाई पिट्ने, ठोक्ने, ताछ्ने र काट्ने काम गर्दा आफ्नो मनमा रत्तिभर नचाहिंदा विचार आउनुहुँदैन खालि मैले सबैभन्दा आकर्षक रचना बनाउनुपर्ने विचार मात्र लिनुपर्छ। लारोंले आफ्नो हजुर बाकहाँबाट कालो माटोको वस्तु बनाउने शीप कौशल सिकेर जानिसकेका छन। उनले यो ज्यासलमा काम गर्दै आएको तेह्र वर्ष भइसक्यो। उनी भन्छन- हरेक वस्तुलाई आफूले आफ्नै बच्चा जस्तो ठान्ने गर्दछु। माटोको एक टुक्राबाट आफ्नो हातमा सूक्ष्म आकर्षक वस्तु बनेको देखेर आफू एकदमै प्रफुल्लित र गौरव लागेको महशुस गर्दछु।