
श्वी जातिको बसोबास मुख्य रुपमा चीनको क्वी चउ प्रान्तको छ्यान नान पु यी जाति र म्याउ जाति स्वायत्त प्रिफेक्चर अन्तर्गत सान तु श्वी जातीय स्वायत्त जिल्ला र छ्यान तुँग नान म्याउ जाति र तुँग जाति स्वायत्त प्रिफेक्चर अन्तर्गत खाइ लि आदि जिल्लामा रहेको छ। क्वाँग सि च्वाँग जातीय स्वायत्त प्रदेशको पश्चिमी भागमा पनि केही श्वी जातिको बसोबास छ।
हाल यस जातिको जनसंख्या लगभग तीन लाख पचास हजार छ। श्वी जातिले कृषिलाई मुख्य स्थानमा राखेको छ। यसका साथै उनीहरु धानको खेतीमा पनि कुशल छन। श्वी जातिका मानिसलाई रक्सी निकै मन पर्छ। हरेक परिवारलाई रक्सी बनाउन पनि आउँछ। चाडको बेलामा वा पाहुनालाई स्वागत गर्नका लागि रक्सी नभई नहुने कुरा हो। श्वी जातिको बसोबास रहेको क्षेत्र घना वन-जंगल र दृष्य फोटो जस्तै भएकाले यस जातिको जातीय गीतमा आफ्नो जन्मथलोलाई फिनिक्सको प्वाँख भनिन्छ।

हान जाति जस्तै श्वी जातिका मानिसहरु वसन्त चाड, तुआन ऊ चे चाड, मध्य शरद चाड आदि मनाउँछन। वसन्त चाडको अवधिमा त्यस जातिका केटा-केटीहरुले घर-घरमा गई त्यहाँका ठूला मान्छेहरुसँग मिठाइ मागेर खाने चलन छ। जसले सबैभन्दा धेरै मिठाइ पाएको छ त्यसको भाग्य सबैभन्दा राम्रो भएको मानिन्छ र भविष्यमा उ बुद्धिमान र स्वस्थ हुने विश्वास पनि गरिन्छ।
यसबाहेक, श्वी जातिका आफ्नै चाडहरु पनि छन। जस्तै तुआन चे चाड, माउ चे चाड। यी दुइवटा चाडलाई पनि श्वी जातिको वसन्त चाड भनिन्छ। किम्बदन्ति अनुसार, श्वी जातिका पूर्खाका दुईजना छोरा थिए। उनीहरु दुईवटा स्थानमा बसोबास गर्दथेए। निश्चित योजनाअनुसार, राम्रो फसल भित्र्याएपछि बुवा कहाँ फर्केर चाड मनाउने थियो।
तर अत्यन्त टाढा भएकाले उनीहरुले आफ्नो बसोबास भएको क्षेत्रमा मनाउने निर्णय गरेको थिए। अन्तमा दाजुले मनाउने चाडलाई तुआन चे चाड भनिन्छ र भाइले मनाउने चाडलाई माउ चे चाड भनिन्छ। अहिले तुआन चे चाड मनाउने क्षेत्र माउ चे चाड नमनाउने र माउ चे चाड मनाउने क्षेत्र तुआन चे चाड नमनाउने श्वी जातिको चलन छ।

तुआन चे चाडअघि घर-घर, परिवार-परिवारले आफ्ना घर सफा गर्नेगर्दछन। यसका साथै, नयाँ चामल र माछाको झोल पनि तयार गर्नुपर्छ। तुआन चे चाडको बेलामा मानिस नाचगान गर्नेगर्दछन। घोडा दौड र गाई-गोरु खेलाइ आदि मनोरञ्चनात्मक कार्यक्रमहरु पनि छन। त्यती बेला नजिकमा बसोबास भएका म्याउ जाति, तुँग जाति, पु यी जाति, च्वाँग जाति, याउ जाति र हान जाति आदिका मानिसले पनि यहाँ आएर मनाउने कार्यक्रममा भाग लिन्छन।
श्वी जातिको पात्रोअनुसार, हरेक वर्षको नवौँ महिना वा दशौँ महिना माउ चे चाड मनाइन्छ। त्यस बेला पनि विविध कार्यक्रमहरुको आयोजना गरिन्छ।
|