मान जातिका मानिसहरु चीनका विभिन्न ठाँउमा बसोबास गर्छन्। यस जातिका मानिसहरुको सबैभन्दा ठूलो बसोबास ल्याउ नीन प्रान्तमा छ। मान जातिको भाषालाई मान भाषा भनिन्छ। यो भाषा अल्थाइ भाषा-प्रणालीको एक भाग हो। हान जातिका मानिसहरुसँगै बस-उठ तथा आदान-प्रदान गर्दैआएका कारण हाल मान जातिका मानिसहरु हान जातिको भाषाको प्रयोग गर्दछन्।

          ग्रामीण क्षेत्रमा बसोबास गर्ने मान जातिका बुढा-बूढीहरु मात्र मान जातिको आफ्नो भाषा बोल्न सक्छन्। मान जातिका मानिसहरु धेरै देव-देवता मान्ने आदिम धर्म मान्दछन्। मान जातिको इतिहास लामो छ। मान जातिका पुर्खा लगभग दुइ हजार वर्षअघि देखापरेका थिए। उनीहरु उत्तर-पूर्वी चीनमा पर्ने छाङपाइ पहाडको उत्तरतिरबाट बगिरहेको हैलुङ च्याङ नदीको मध्य तथा तल्लो भाग एवम् उसुली नदीको वारिपारिको फराकिलो क्षेत्रमा बसोबास गर्दथे। बाह्रौं शताब्दीमा त्यस बेला "न्यूचन" नामक मान जातिले जीन राजवंशको स्थापना गर्‍यो।

          सन् 1583मा त्यति बेलाका प्रशासक नुर्हाचले "न्यूचन" जातिका विभिन्न समूहहरुलाई एकीकृत गरी "पाछी" नामक अवस्थाको शुरुवात गरेका थिए। साथै उनले मान जातिको अक्षर पनि सृजना गरेका थिए। सन्1635 मा उनले मान जातिको नाम परिवर्तन गरी "मानचौ" राखे। सन् 1636 मा उनले आफूलाई राजा घोषित गरे र आफ्नो देशलाई "छीङ्ग " नामाकरण गरे। सन् 1644मा "छीङ्ग "का सेना चीनको मुख्य भूमिमा प्रवेश गरे र चीनलाई एकीकृत पारे। "छीङ्ग " राज-वंश चीनमा केन्द्रीय अधिकारमा स्थापति अन्तिम सामन्तवादी राज-वंश हो। सन्1911 "सिन्हाइ" क्रान्तिपछि न्यूचन जातिलाई औपचारिक रुपमा "मान जाति"को नाम दिइयो। मान जातिले चीनको एकीकरण, भू-भागको विस्तार एवम् आर्थिक तथा साँस्कृतिक विकास क्रममा निकै महत्वपूर्ण योगदान गरेको छ।

          ह्वै जातिको जनसंख्या 98 लाख भन्दा बढी छ। यस जातिका मानिसहरु उत्तर-पश्चिमी चीनमा पर्ने नीङ स्या ह्वै जातीय प्रिफेक्चरमा बसोबास गर्दछन्। चीनका अन्य क्षेत्रमा पनि ह्वै जातिका मानिसहरुले बसोबास गरिरहेको देखिन्छ। वास्तवमा ह्वै जातिका मानिसहरु चीनभरि नै बस्नथालेको देखिएको छ।

          ह्वै जातिलाई चीनभरि जताततै बसोबास गरिरहेको सबैभन्दा ठूलो अल्पसंख्यक जाति भन्न सकिन्छ। ह्वै जाति र हान जाति लामो समयदेखि नै एक-आपसमा मिलेर बसोबास गरिरहेकाले उनीहरु धेरैजसो हान जातिको भाषा बोल्छन्। अरु जातिहरुसँग बसोबास गर्ने ह्वै जातिका मानिसहरुले त्यहीं जातिको भाषा बोल्ने गर्दछन। केही ह्वै जातिका मानिसहरुले अरब तथा पार्सी भाषा बोल्न सक्छन्। ह्वै जातिको इतिहास सातौं शताब्दीदेखि शुरु भएको हो। त्यस बेला चीनमा आएका अरबेली तथा पेरुसेली व्यापारीहरु चीनको दक्षिण-पूर्वी समुद्रतिर पर्ने क्वाङ चौ, छ्यान चौ आदि क्षेत्रमा बस्न थाले। सयौं वर्षसम्मको बसोबास र विकासपछि अब उनीहरु ह्वै जातिको एक भाग बनिसकेका छन।

         यस बाहेक, तेह्रौं शताब्दीको शुरुमा अधिकांश मध्ये-एशियाली, फारसी तथा अरबीहरु युद्धका कारण बाध्य भएर आ-आफ्ना घर छोडी चीनको उत्तर-पश्चिमी क्षेत्रतिर सरेका थिए। बिहे गर्ने, एउटै धर्म मान्ने आदि उपायमार्फत उनीहरुले हान जाति, युगुर जाति, मंगोलियाली जातिसँग मिलेर अन्त्यमा ह्वै जाति बने। ह्वै जातिका मानिसहरु इस्ला धर्म मान्दछन्। उनीहरु बसोबास गर्ने शहर, बस्ति अथवा गाँउमा इस्लामिक मन्दिरहरु देख्न सकिन्छ। मन्दिरको वरिपरि बस्ने ह्वै जातिको विशेषता हो। उनीहरुको आफ्नो विशेष खाने बानी छ। ह्वै जातिको आर्थिक तथा साँस्कृतिक स्तर उच्च छ। यसले चीनको इतिहासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो।