 कान सु प्रान्त उत्तर-पश्चिमी भागमा रहेको पहेंलो माटोको टारभूमिमा पर्दछ। चीनको गम्भीर खडरी भएको क्षेत्रहरुमध्येको एक कान सु प्रान्त हो। गत शताद्बिको नब्बेऔं दशकदेखि कान सु प्रान्तले सौर्य ऊर्जा र मरुभूमीकरणको नियन्त्रण आदि व्यवहारिक प्रविधिलाई प्रचारप्रसार गर्नथालेको छ। यसबाट स्थानीय वातावरणमा सुधार हुनुका साथै सर्वसाधारणको जीवनस्तरलाई उकासिएको छ। प्रिय श्रोता, आजको कार्यक्रममा म तपाईंलाई यसबारे जानकारी दिलागेकी छु।
कान सु प्रान्तको तिंग सि शहरको ता फिंग गाउँ गएर हाम्रा सम्बाददाताले यहाँ हरेक कृषकको घरमा सौर्य ऊर्जाको प्रयाग गरी खाना पकाएको देखे। कृषकले सौर्य ऊर्जाको प्रयोग गरेपछि इन्धन किन्ने रकम किफायत भएको मात्र नभई पहाड चढेर दाउरा काट्नु आवश्यक पर्दैन। यसबाट गाउँ वरिपरिको पर्यावरणलाई प्रभावकारी रुपमा सञ्रक्षण गरिएको छ।
ता फिंग गाउँमा यस्तो ऊर्जा स्रोतबाट खाना पकाउने यन्त्र कान सु प्राकृतिक ऊर्जा अनुसन्धान केन्द्रले अध्ययन र उत्पादन गरेको हो। सो केन्द्रका इन्जिनियर चिन चि चुले सस्तो मूल्य र व्यवहारिक क्षमता चाहिं यस्तो सौर्य ऊर्जाबाट सञ्चालित उत्पादित वस्तु ग्रामीण क्षेत्रमा लोकप्रिय भएको मुख्य कारणबारे यसरी जानकारी दिनुभयोः
आवाज---1
बराबर मात्राको पानीलाई तातो पार्ने समय सौर्य ऊर्जाबाट सञ्चालित यन्त्र र विद्युतबाट सञ्चालित यन्त्रका लागि बराबर छ। त्यसैले सौर्य ऊर्जाबाट सञ्चालित यन्त्र निकै व्यवहारिक, प्रदूषणरहित र सस्तो छ। सौर्य ऊर्जाबाट सञ्चालित यन्त्रका लागि एक सय असी चिनियाँ युआन मात्र तिरेर दश वर्षसम्म प्रयोग गर्न सकिन्छ। हरेक वर्ष अठार चिनियाँ युआन मात्र तिर्नुपर्छ। श्रमिकको खर्च र इन्धनको खर्च जोडेको खण्डमा हरेक घरमा हरेक वर्ष एक हजार चिनियाँ युआनको किफायत गर्न सकिन्छ।
वास्तवमा हाल कान सु प्रान्तको दुइ तिहाईभन्दा बढी ग्रामीण क्षेत्रमा सौर्य ऊर्जाबाट सञ्चालित यन्त्रको प्रयोग गरि सकिएको छ। कान सु प्रान्तमा सारा वर्षमा घाम लाग्ने समय एक हजार सात सयदेखि तीन हजार तीन सय घण्टा पुगेको छ। सौर्य ऊर्जाले कान सु प्रान्तलाई सफा ऊर्जा स्रोतको अनुसन्धान, विकास र प्रयोग गर्नका लागि सुविधाजनिक शर्त प्रदान गरेको छ।
कान सु प्राकृतिक ऊर्जा अनुसन्धान केन्द्रको नमुना खडा गर्ने बरिष्ठ इन्जिनियर चांग लिन यिंगले हाम्रा सम्बाददातासमक्ष उन्नतिशील प्रविधिद्बारा ऊर्जा स्रोतको किफायत भएको एउटा निर्माण-बस्तुबारे जानकारी दिनुभएको छ। उहाँका अनुसार, वितेका केही वर्षमा अनुसन्धान केन्द्रले कान सु प्रान्तलगायत् उत्तर-पश्चिमी चीनका पन्ध्र वर्गमिटर भएको ग्रामीण क्षेत्रमा उक्त किसिमका निर्माण बस्तुको प्रचारप्रसार गरिसकेको छ।

आवाज---2
यस किसिमका सौर्य ऊर्जाबाट सञ्चालित निर्माण बस्तुमा तातो हावा निकाल्ने यन्त्र नभएको खण्डमा कोठाको तापक्रमलाई बाह्र डिग्रीमा उकास्न सकिन्छ। बिजुली होइन, बरु राम्रो डिजाइन रचनाको कारण 65 प्रतिशत ऊर्जास्रोत किफायत गर्न सकिन्छ। त्यसैले उत्तर-पश्चिमी चीनको गाउँ-बस्तीका कृषकले यसको स्वागत गरेका छन्।
间奏
सूर्यका कडा किरणले कान सु प्रान्तलाई सौर्य ऊर्जास्रोत पुर्याएको छ। यसका साथै यसबाट कान सुमा खडरी र पानी अभाव हुनुका साथै भौतिक मरुभूमीकरण भएको छ। प्राप्त तथ्यांककाअनुसार, हाल कान सुमा मरुभूमीकरण भएको भूभागको क्षेत्रफल उन्नाईस लाख हेक्टर पुगेको छ। जुन कान सु प्रान्तको कूल क्षेत्रफलका पैँतालीस प्रतिशतभन्दा बढी हो। व्यवस्थापन गर्नुपर्ने र सुरक्षा गर्नुपर्ने बलौटे जमिनको क्षेत्रफल एक करोड हेक्टरभन्दा बढी पुगेको छ।
ऊ वेइ शहरको कु लांग जिल्ला कान सु प्रान्तमा सबभन्दा खडरी भएका बीस जिल्लाहरुमध्येको एक हो। सो जिल्लाको मा लु थान नामक वन फारम थंग क लि मरुभूमिको दक्षिणी भागमा पर्दछ। मा लु थान वन फारमका उपप्रमुख निंग ल्यांग फंगले दश वर्षअघि कु लांग जिल्लाले मा लु थान वन फारमलाई परीक्षणका साथ मिलुजुलीरुपमा व्यवस्थापन गर्नथालेको कुरा बताउनुभयो। हाल मरुभूमिको प्रक्रिया रोकिएको छ।
आवाज---3
पहिले प्रतिवर्ष आठदेखि दश मिटरसम्म सारिएको थियो। व्यवस्थापनपछि दुइदेखि तीन मिटरसम्ममा आएको छ।
थंग क लि मरुभूमिमा रहेको बालुवाका कण निकै साना छन्। चार/पाँच स्तरीय हावा चलेको अवस्थामा उठाइएको बालुवाको प्रभावकारी दूरी आठ किलोमिटर पुग्नसक्छ यो विशेषतालाई लक्षित गरी मा लु थान वन फारमले गम्भीर पर्यवरणीय क्षेत्रवरिपरि बार लाएको छ। अनि बालुवा बाधाको स्थापना र कृत्रिम वन मिलाएर बनजंगल हुर्काउने गरेको छ। हाल वन फारममा सबैभन्दा बढी प्रयोग गरेको र सबैभन्दा प्रभावकारी भएको प्रबिधि चाहिं बालुवा बाधाको स्थापना हो।

मा लु थान वन फारमका उपप्रमुख ह लिनले दिनुभएको जानकारीअनुसार, बालुवा बाधा दाउराको बिटो, रुख आदि सामग्रीद्बारा बालुवामाथि बनाइएको बाधा हो। यसबाट हावाको गति कम पार्न सकिन्छ।
बालुवाको सामना गर्ने विभिन्न परम्परागत तरिकाका अतिरिक्त, मा लु थान वन फारमले मरुभूमिमा रहेका किरा र वनस्पतिको उपयोग गरी बालुवाको व्यवस्थापन नमुना केन्द्रमा मरुभूमिमा स्थानीय कुखुरापालन केन्द्र निर्माण गरेको छ। मा लु थान वन फारमका प्रमुख चांग फिंगले मरुभूमिमा पालेका कुखुराले मरुभूमिको किरा खाएको मात्र नभई मरुभूमिको पर्यावरणको संरक्षण गर्नसक्ने कुरा बताउनुभएको छ।
आवाज---5
खडरीका कारण बालुवायुक्त भूमी टुक्राटुक्रा भएको छ। अनि परेको पानी भूइँमा अडिन सक्दैन। त्यसैले वनस्पति सधैं नै सजिलै मर्छन्। तर कुखुरा पालेर कुखुराका खुट्टाले त्यो बालुवालाई बिगार्न सक्छ। यसरी पानी भूमिमुनि पस्नसक्छ।
बालुवायुक्त भूमिको व्यवस्थापन कार्य गरेको मात्र नभई मा लु थान वन फारमले सन् 2005देखि मरुभूमिको पर्यावरणीय अर्थतन्त्र र बालुवा व्यवसायको विकासलाई सबल पार्नथालेको छ। पर्यावरणीय अर्थतन्त्रको नमुना क्षेत्रमा वनस्पति ढाकिने दर पहिलेको पन्ध्र प्रतिशतबाट बढेर असी प्रतिशत पुगेको छ। यसरी वन उद्योगको पर्यावरणीय व्यवस्था र व्यवसायको व्यवस्थाबीच विकास भएको पर्यावरणिय व्यवस्थापन प्रणाली उठाएको छ।
|