अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा चीनको स्थान बढेको र विश्वमा चिनियाँ सांस्कृति लहर बढेकाले चिनियाँ शास्त्र विश्वमा चर्चित विषय बनेको छ। हाल "चिनियाँ शास्त्री र चिनियाँ तथा विदेशी सांस्कृतिक आदान-प्रदान" बैठक चीनको राष्ट्रिय संग्रहालयमा चीनको संस्कृति मन्त्रालयद्वारा आयोजना भएको छ। विश्वका सत्र मुलुकका दशौँ गण्यमान्य चिनियाँ शास्त्री अनि नोवेल पुरस्कार जितेका मो यानलगायत पन्ध्र जना चर्चित चिनियाँ लेखकले त्यसमा भाग लिएर चिनियाँ तथा विदेशी सांस्कृतिक आदान-प्रदान, विश्वमा चिनियाँ साहित्य विकासलगायत विषयबारे गहिरो रुपमा छलफल गर्नुभयो।
हाल विशेषयुक्त चिनियाँ संस्कृतिले विश्वमा चिनियाँ शास्त्र लहर उठाएको छ। मो यानको लेखलाई जापानी भाषासम्म अनुपाद गरेका जापानी चिनियाँ शास्त्री योश्याकी हिशिनुका अनुसार, चीनको खोन छ्यु ओपेरा धेरै जापानीलाई मन पर्छ। चिनियाँ सांस्कृतिक प्रणाली जस्तो जापानीलाई चिनियाँ संस्कृति मन परेको मात्र नभई चिनियाँ परम्परागत संस्कृतिसँग निकै फरक मुलुकमा पनि लोकप्रिय बन्दैछ। मस्को मित्र विश्वविद्यालयका प्राध्यापक युरी ताभरोभस्कीले पनि त्यससम्बन्धी अनुभव व्यक्त गर्नुभयो।
धेरैले चिनियाँ भाषा तथा चिनियाँ संस्कृतिमा अझै बढी चासो राखेका छन्। म चिनियाँ शास्त्री हुँ। त्यसैले उहाँहरुले मलाई चिनियाँ भाषा सिकाउने स्कूल जानकारी दिन माग्नुभयो। मेरा छोरा-छोरी र नातिनीलाई चिनियाँ भाषा र संस्कृति सिकाउन प्रयास गरिरहेको छु। हाल मस्को र अरु शहरका धेरै स्कूलले चिनियाँ भाषा कक्षा खोलेका छन्। अझै कहाँसम्म भने इस्पात वा तेल विश्वविद्यालयमा पनि चिनियाँ भाषा कक्षा खोलिएको छ।
चिनियाँ शस्त्र चर्चित बन्दैआएको हुनाले बैठकमा सहभागी चिनियाँ शास्त्रीहरुले आ-आफ्नो क्षेत्रमार्फत आफ्नो मुलुकमा सक्दो प्रयास गरी चिनियाँ संस्कृतिका विविधताबारे देखाउने बताउनुभयो। बेलायत संग्रहालयको एशिया शाखाका प्रमुख जान स्टुआर्टले भन्नुभयो—
बेलायतमा हामीले संग्रहालयमा पुरानो कालको प्रदर्शन गर्छौँ साथै आधुनिक प्रदर्शन पनि गर्छौँ। यो निकै राम्रो छ। किनभने पहिला धेरै विदेशीले चीनबारे चर्चा गर्दा पुरानो संस्कृति मात्रै थाहा हुन्थ्यो। त्यसैले हामीले एकै समयमा पुरानो र आधुनिक यी दुईटै चिनियाँ प्रदर्शन गर्छौँ।
नोवेल साहित्य पुरस्कार जितेका चिनियाँ लेखक मो यानले वरिष्ठ चिनियाँ लेख लेख्न चिनियाँ सर्वसाधारणको जीवनमा जानुपर्ने बताउनुभयो।–
मलाई लाग्छ चिनियाँ शास्त्रीको रुपमा हाम्रो लागि आधुनिक चिनियाँ साहित्य अनुवाद गर्न वा चिनियाँ संस्कृति अध्ययन गर्न गहिरो चिनियाँ भाषा आधार हुनैपर्छ। त्यसबाहेक चिनियाँ सर्वसाधारणको जीवनमा जानुपर्छ। जसबाट चिनियाँ शास्त्र अध्ययन गर्न बढाउन सकिन्छ।
चिनियाँ संस्कृतिको सरकारी प्रबर्द्धन व्यक्तिको रुपमा रहेको चीनका संस्कृतिमन्त्री छाइ ऊले चीन आएर चीनसम्बन्धी कुरा बुझेर विश्वलाई चीनबारे जानकारी दिनका लागि विभिन्न चिनियाँ शास्त्रीलाई प्रोत्साहण गर्नुभयो। --
हामीले आशा लिन्छौँ चिनियाँ शास्त्रीहरु चीनमा आएर थप अनुभव लिनुहोस्। अनुवाद र अध्ययनबाहेक व्यावहारिक रुपमा चीनको व्यावहारिक जीवन हेर्नुस् अनुभव लिनोस्। यसरी नै चीनसम्बन्धी विश्वको बुझाइ र चीन तथा विदेशबीचको सांस्कृतिक आदान-प्रदानलाई बढाउन सकिन्छ।
उल्लेख गर्न लायक भनेको यसै बैठकमा सहभागी चिनियाँ शास्त्रीका विभिन्न उमेरका छन्। त्यसबाट विश्वमा चिनियाँ शास्त्र चर्चित बन्दैआएको देखिन्छ।
