गुरुङ जातिको उद्गमस्थल लमजुङका थप 5 गाविसले पर्यटक भित्र्याउने पहल थालेका छन्। पहिले रोधी हुँदै सामुहिक एकतामा होमिएका गाउँले पछिल्लो समय आमा समूह, युवा क्लब, बाबा समूहमार्फत गाउँको विकास निर्माणमा जुटेका हुन्। उनीहरु पछिल्लो समय ग्रामिण पर्यटनतर्फ समेत आकर्षित हुन थालेका छन्।
सार्क राष्ट्रकै नमुना मानिएको घलेगाउँदेखि सुरु भएको ग्रामीण पर्यटनको अवधारणा अहिले एउटै गाउँ र एउटै गाविसले परिचित भुजुङ, पसगाउँ, गाउँसहरको काउरेपानी हुदै भुलभुले, घेर्मु, ताघ्रिङ, खुदी, बाहुनडाँडासम्म पुगेको छ। घलेगाउँ, भुजुङबाट सुरु भएको सामुहिक एकता अहिले अन्य गुरुङ गाउँहरूमा पनि फैलिएको छ। समूह/समूह हुँदै पछिल्लो समय भुलभुले, घेर्मु, ताघ्रिङ, खुदी, बाहुनडाँडालगायत 5 गाविसका स्थानीयले गाउँमा पर्यटन प्रवर्द्धन गर्न/गराउन छुट्टै समितिसमेत स्थापना गरेको उत्तरी लमजुङ पर्यटन व्यवसायी समितिका अध्यक्ष नरबहादुर गुरुङले बताउनुभयो।
नजिकैका गाविसमा ग्रामीण पर्यटनको अवधारणा भित्रिए पनि उत्तरी लमजुङका 5 गाविसमा भने गतवर्षबाट कारीतास नेपाल र चेस नेपालको आर्थिक र प्राविधिक सहयोगमा मात्रै पर्यटन व्यवसायले गति लिन थालेको हो। यी संस्थाले ग्रामीण पर्यटनको सम्भावना रहेका पर्यटकीय गाउँलाई व्यवस्थित गरी स्थानीयको आर्थिकस्तर मजबुत पार्न तालिम, बैठक, गोष्ठी जस्ता कार्यक्रमसहित आर्थिक सहयोगसमेत जुटाइदिएका छन्।
अहिले यी संस्था 5 गाविसको पर्यटन व्यवसायलाई मध्यनजर गर्दै स्थानीयलाई पर्यटनमैत्री बन्न बनाउन त्यस क्षेत्रको जैविक, सांस्कृतिक, भाषा र परम्पराको संरक्षणमा जुटेका छन्। चेस नेपाल र कारितासले स्थानीय उत्पादनलाई प्राथमिकता दिने, होमस्टे तथा सामुदायिक पाहुना घरको निर्माण आदिमा सहयोग गर्दै आएका छन्। 5 गाविसको पर्यटन विकासका लागि संस्थामा आएको 23 लाख रुपैयाँ बजेटमा हालसम्म 18 लाख खर्च भइसकेको चेस नेपालका संस्थापक अध्यक्ष राजकुमार पाण्डेले बताउनुभयो।
स्थानीयले दाताको सहयोगमा खुदी गाविसको ढगैलगायत अन्य स्थानमा पनि सामूहिक पाहुनाघरको निर्माण गरेका छन्। यसअन्तरगत सिउरुङमा 15, ताघ्रिङको मिप्रामा 3 र छापा गाउँको 5 घरमा व्यवस्थित होमस्टे निर्माण गरिएको छ। अहिले ती क्षेत्रलाई प्लास्टिक निषेधित क्षेत्र बनाउने, स्थानीय कला र संस्कृतिको जगेर्ना गर्ने, सबै गाउँमा सामूहिक पाहुना घर बनाउने, संग्रालयको निर्माण गर्ने, गाउँका होमस्टेलाई 'कम्युनिटी स्टे'मा लैजाने, गाउँमा अनिवार्य रूपमा धुवाँरहित चुल्हो निर्माण गरी विदेशी तथा स्वदेशी पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने काम भइरहेको कारोबार अनलाइनले लेखेको छ।
विश्वविख्यात अन्नपूर्ण पदमार्गमा जाने विदेशी तथा स्वदेशी पर्यटक यी ठाउँमा जाने गरेका छन् भने यसै ठाउँलाई गन्तब्य बनाएर पर्यटक आउने क्रम पनि बढेको छ।
विशेषगरी लमजुङ, अन्नपूर्ण र मनास्लु हिमाललाई छर्लंग नियाल्न सकिने ठाउँ भएकाले गाउँहरूबाट मर्स्याङ्दी, खुदी, मिदिमलगायतका नदीनाला देखिन्छ। यी क्षेत्र क्यानोनिङ र हनिहन्टिङको लागि निकै संभावना भएको मानिन्छ।
