श्री अच्युत आचार्य、बाहादुर सिंह तामाङ

अब हामीले नयाँ गाउं एक, चैनपूरवेशि काभ्रे, एभरेष्ठ सि.आर.आई श्रोता क्लवका अध्यक्ष श्री अच्युत आचार्यले हामीलाई पठाउनुभएको पत्र श्रोताहरुलाई सुनाउनेछौं। सि.आर.आई सुन्न थालेको लगभग सात वर्ष हुन लाग्यो। तर श्रोता क्लव भने गत वर्षको अक्टुबर तेह्र तारिखमा गठन गरि पत्रकार्फत जानकारी पठाएका थियौं। अब हामीले नयाँ गाउं एक, चैनपूरवेशि काभ्रे, एभरेष्ठ सि.आर.आई श्रोता क्लवका सचिव श्री बाहादुर सिंह तामाङ्गले हामीलाई पठाउनुभएको पत्रमा आफू सि.आर.आई नेपाली सेवाका सबै कार्यक्रम बारे चर्चा गर्दै भन्नुभयो- तपाईहरुद्बारा संचालित गरेका सम्पूर्ण कार्यक्रम मलाई अतिनै मन प-यो। साथै घरमै बसि बसि चिनियाँ भाषा सिक्न पाउंदा विभिन्न ज्ञान विज्ञाका कुराहरु सुन्न र त्यसमा आफू पनि सहभागि हुन पाउंदा मलाई गौरव महसुस भैरहेको छ। यस कार्यक्रमले प्रशारण गर्दै आएका सम्पूर्ण कार्यक्रमहरु असल र राम्रा हुंदा हुंदै पनि यस सि.आर.आईको नेपाली सेवाका केही कार्यक्रमहरु नेपालबाट नै प्रत्यक्ष प्रसारण गर्न पाए सुन्नमा सुगन्ध हुने थियो कि भन्ने मेरो यस सि.आर.आईको नेपाली विभागलाई सानो प्रतिक्रिया वा सुफाव हो। श्री बाहादुर सिंह तामाङ्गले एउटा सानो कविता पनि लेख्नुभएको छ- फूल बनेर आऊ सि.आर.आई तिमी। म मालि बनेर गोडी दिनेछु। राम्रा राम्रा कुराहरु लिएर आऊ सि.आर.आई तिमी। म सम्पूर्ण समाजको माज दिनेछु। ईशानेश्वर गा.वि.स 3, गण्डकी लम्जुङका श्रोता विकास सोतीले हामीलाई लेख्नुभएको पत्रमा भन्नुभयो- म विद्यार्थी श्रोता भएको अवगत गराउन चाहन्छु। हाम्रो क्षेत्रमा सि.आर.आई. सुन्ने मानिस त्यति धेरै थिएनन्। मैले जुन दिनदेखि सि.आर.आई. सुन्न थाल्यो। त्यस दिनदेखि मलाई चिनियाँ मानिसहरुले नेपाली भाषामा बोलेको साँस्कृतिक, आर्थिक, सामाजिक पक्षको बारेमा ज्ञान दिने भएको हुनाले मैले सि.आर.आई सुन्दै आएको छु। कञ्चनपुर वस्ती गा.वि.स 5, कञ्चनपुर महाकालीका श्रोता रमा अधिकारीले हामीलाई पठाउनुभएको पत्रमा भन्नुभयो- विश्वकै प्रतिष्ठित समाचार माध्यम चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो नेपाली सेवाको नियमित श्रोता हुं। उस रेडियोले हामीलाई हाम्रो असल र अत्यन्तै नजिकको छिमेकी राष्ट्र चीन बारे धेरै कुरा सिकाएको छ। यसबाट नेपाल र चीन बीचको सुमधुर सम्बन्ध थप सुदृढ भएको छ। नेपालको दुर्गम क्षेत्रका वासिन्दारदेखि उच्च पदस्थ सरकारी अधिकारीहरुबाटसमेत यस रेडियोको माया पाइरहेको छ। सिआरआईको यो प्रभावकारीताको निरन्तरताको कामना गर्छु। सी. आर. आई. श्रोता क्लवहरुको राष्ट्रिय परिषद्को साँस्कृतिक विभागका प्रमुख मान बहादुर खत्रीले हाल पठाउनुभएको इमेलमा भन्नुभयो - विश्वका धेरै अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो स्टेशनहरुले नेपाली भाषामा कार्यक्रम प्रसारण गरेका त छन् । तर नेपालको पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्म तथा विश्वभर छरिएर रहेका नेपाली भाषी श्रोताहरुलाई समेटेर श्रोताहरुको रुची, इच्छा तथा चाहना बमोजिमका कार्यक्रमहरु प्रसारण गर्न सकिरहेका छैनन् । विश्वमा एक मात्र एउटा रेडियो स्टेशन छ । जसले नेपालका कुनाकाप्चामा रहेका श्रोताहरु मा नभई विश्वका अन्य मुलुकहरु भुटान, भारतका सिक्किम, दार्जीलिङ, आसाम, बर्मा, बंगलादेश, खाडी मुलुकहरु साउदी अरेविया,संयुक्त अरब इमिरेट्स लगायत विश्वभर छरिएर रहेका नेपाली भाषी श्रोताहरुलाई विभिन्न प्रकारका कार्यक्रमहरु प्रसारण गरेर पुर्ण सन्तुष्टि प्रदान गरिरहेको छ । उक्त रेडियो स्टेशन र सेवा हो चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो र नेपाली सेवा । यस रेडियोको नेपाली सेवाले हामी नेपाली भाषी श्रोताहरुलाई सुरिलो, मीठो र सुनुसुनु लाग्ने कोइली चरीको स्वरले छिटो, छरिटो र भरपर्दो समाचार, ज्ञानवर्धक, रमाइला र ज्ञानगुनका कार्यक्रमहरु समयानुकूल परिवर्तन र परिमार्जन गरेर दिन प्रतिदिन प्रभावकारी बनाउँदै आएको छ । चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियोले नेपाली सेवामा कार्यक्रम प्रसारणलाई नेपाल र चीनबीचको ऐतिहासिक सम्वन्धको प्रतिफलसँग तुलना गरिएको छ । सन् 1963मा चिनियाँ प्रधानमन्त्री चाउ एन लाईले नेपाल र चीनको सम्वन्ध विस्तारमा नेपाली भाषाको रेडियो सेवा शुरु गर्ने प्रस्ताव ल्याउनु भएको थियो । यसै प्रस्तावलाई साकार रुप दिन पैचिङ ब्रोडकास्टिङ इन्स्टीच्युटमा नेपाली भाषामा पढाई शुरु गरियो । यस इन्स्टीच्युटमा नेपाली विशेषज्ञहरु कृष्ण बहादुर प्रधान, सत्य मोहन जोशीले नेपाली भाषा शिक्षण गर्नुभएको थियो । यस इन्स्टीच्युटमा 12 जना आदरणीय दिदी दाजुहरु चिनियाँ व्यक्तिहरुले नेपाली भाषा अध्ययन गर्नुभएको थियो । यसरी, चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियोले सन् 1975 को जुन 25 तारीखदेखि नेपाली भाषामा कार्यक्रम प्रसारण गर्न शुरु गरेको हो । जसमा नेपाल र चीनबीच परापुर्वकालदेखि रहदै आएको घनिष्ट मित्रता र सम्वन्धको प्रतिफललाई मान्न सकिन्छ । सी. आर. आई. नेपाली विभागले स्थापनाकालदेखि नै निरन्तर रुपमा नेपाल लगायत सिक्किम, दार्जिलिङ, आसाम, भुटान, बर्मा बंगलादेश, संयुक्त अरव इमिरेट्स र साउदी अरब तथा विश्वका कुनाकाप्चामा बसोबास गर्ने नेपाली भाषी श्रोताहरुलाई नेपाली भाषामा प्रसारण गर्दै आइरहेको छ । नेपाली भाषामा विभिन्न कार्यक्रमहरुको प्रसारणको माध्यमबाट पनि चीन र नेपाल तथा चिनियाँ र नेपाली जनताको बीच सम्वन्ध जनस्तरबाट नै माथि उठाउन र यी दुई देशबीच साझा समझदारी बढाउनमा ठुलो योगदान पुर्याएको छ । चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियोको नेपाली कार्यक्रम नेपाल र चीनबीच मैत्री पूल बन्न पुगेको छ । त्यस्तै वर्षा, रवि, मेघा, हिमा जस्ता विद्धत व्यक्तिहरुलाई दोश्रो पुस्ताका सञ्चालकको रुपमा चिन्न सकिन्छ । त्यसैगरी प्रतिभा, लालिमा लगायतका ६ जना नयाँ चेहराका श्रष्टाहरुलाई हामी युवा पुस्ताका सञ्चालकका रुपमा चिन्दछौं । । यति छोटो समयमा नै नेपाली सेवाका कार्यक्रमहरु प्रत्येक नेपाली श्रोताहरुको जनजिब्रोमा लोकप्रिय बन्न पुगेको हो । नेपाली सेवाले प्रसारणको शुरुदेखि नै नेपाली जनताहरु समक्ष शान्ति, मित्रता तथा प्रगतिप्रति चिनियाँ जनताको चाहना र अपेक्षालाई अभिव्यक्त गर्दै आएको छ । चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियोको नेपाली कार्यक्रमलाई हामी नेपाली श्रोताहरुले चीन र नेपाल बीच मित्रता, दुई देशका जनताबीच गाढापन र हिमालय पर्वत पार गर्ने मैत्रीपुण वायुपूल, मितेरीवायु र मितेरीदूतको आधार जस्ता विविध उपमा दिएका छौं । यस रेडियोको नेपाली विभागबाट स्थापनाकालदेखि हालसम्म पनि नेपाली कार्यक्रमहरुलाई प्रभावकारी बनाउनको लागि अथक प्रयासहरु भइरहेका छन् । यस विभागबाट समयानुकुल र श्रोताहरुका सुझावहरुको उच्च मुल्यांकन गर्दै कार्यक्रमहरुमा थप, परिवर्तन तथा परिमार्जन गरिदै लगिएको छ । । नेपाली कार्यक्रमहरुलाई वेभसाइटमा राखिएकोले विश्वको जुनसुकै स्थापनामा बसेर र जुनसुकै समयमा पनि हेर्न र पढ्न सकिने भएको छ । चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो र हामी श्रोताहरुले स्थापनाकालदेखि परम्परागत शैलीको हुलाकबाट मात्र पत्राचार गर्दै आएकोमा आजकल इ(मेलबाट सम्पर्क तथा पत्राचार गरिरहेका छौं । आज हुलाकको माध्यमभन्दा इमेलको माध्यमबाट सम्पर्क तथा पत्राचार गर्न सरल, छिटो तथा भरपर्दो भएको छ । यस सेवामा अत्याधुनिक संञ्चारका साधनहरुको प्रयोगले गर्दा रेडियो र श्रोताहरु बीचको सम्पर्क तथा पत्राचार निकै सरल, मितव्ययी र छिटो बनेको छ । यसबाट नेपाली सेवाका श्रोताहरु खाडी मुलुकका साथै युरोप र अमेरिकासम्म पनि विस्तार भएका छन् र नेपाली सेवाको कार्यक्रम विश्वको जुनसुकै कुनामा बसेर पनि सजिलै हेर्न र सुन्न सकिने भएको छ । त्रैमासिक रुपमा "मितेरी पूल" नामक पत्रिका प्रकाशनमा ल्याइएको छ । यस पत्रिकाले नेपाल चीन बीचको सम्वन्ध, गतिविधि, सीं. आर. आई. श्रोता क्लवहरुको राष्ट्रिय परिषद् नेपाल, श्रोता क्लव तथा श्रोताहरुको क्रियाकलापहरुलाई समेटेको छ । यस पत्रिकाले नेपाल र चीन बीचको सम्वन्धलाई जनस्तरसम्म पुर्याउनको लागि महत्वपूण भूमिका निभाएको छ । हामी श्रोताहरुको मन जित्न सफल भएको छ । यस विभागमा कार्यरत सञ्चालक, कर्मचारीहरु र श्रोताहरु कार्यक्रम प्रसारण गर्न र सुन्नमा मात्र सिमित छैनौं । दुई देश बीचको सम्वन्धलाई अझ सुदृढ गर्नुका साथै सामाजिक कार्यहरु तथा विभिन्न विकास निर्माणका कार्यमा समेत संलग्न भएको ऐ तिहासिक तथ्य पाउन सकिन्छ । जस्तै : पोखरा वाग्लुङ सडक, पोखरा जलविद्युत आयोजना र मोरङ सुनसरी सिचाई आयोजना आदि । यी आयोजनाहरुको निर्माणमा नेपाली सेवाका उच्च पदाधिकारीहरुले खेलेको भूमिका उल्लेखनीय रहेको छ । यो चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो हो। प्रिय श्रोताहरु, आजको श्रोता सहभागिता कार्यक्रम यहिंनिर टन्गियो। अर्को साता फेरि भेटौंला। नमस्कार।