प्राचीन लिच्याङ्ग सहरको रात्री जीवन

     श्रोताहरु, ध्रुवजीले चीनको सुन्दर युनान प्रान्तस्थित प्राचीन सहर लिच्याङ्ग भ्रमणका बेला लेख्नुभएका डायरीका अंशहरुलाई पैचिङ्ग डायरीको केही हप्ताअगाडि देखिको कार्यक्रमबाट राख्तैआएका छौं । अगिल्लो हप्ताको कार्यक्रममा ध्रुवजीले प्राचीन लिच्याङ्ग सहरमा पैदलयात्रा गर्दाको अनुभव सुनाउँदै हुनुहुन्थ्यो । पुरानो लिच्याङ्ग पैदल हिँड्दा अरु के के देख्नुभयो ध्रुवजी ?

      रविजी, चीनको पश्चिममा पर्ने युनान प्रान्तस्थित प्राचीन लिच्याङ्ग सहरमा पैदलयात्रा गर्दा देख्न सकिने अथवा अनुभव गर्न सकिने रमाइला कुराको विषयमा चर्चा गर्दागर्दै अगिल्लो हप्ताको पैचिङ्ग डायरीको समय सकिएको थियो । आज म पैदल हिँड्दा देखेका कुराहरुबाटै कार्यक्रम अगाडि बढाउँछु ।

     वास्तवमा पैदल हिँड्दा खेरी प्राचीन लिच्याङ्ग सहरमा उपहारजन्य स्थानीय उत्पादन किन्न पाइने मात्रै होइन कि ती बस्तुहरु बनाइरहेको दृश्य पनि आँखाले प्रत्यक्षरुपमा देख्न सकिन्छ । मुख्यगरी त्यहाँको सिलाइ बुनाइजन्य उत्पादन बुटिक मलाई ज्यादै राम्रो लाग्यो । नेपालमा पनि त्यस्ता सिलाइ बुनाइसम्बन्धी घरेलु उद्योगको अवलोकन गरे तापनि लिच्याङ्गका स्थानीय नासी अल्पसंख्यक जातिका मानिसहरुले स्थानीय परम्परागत पोशाकमा सजिएर सिलाइ बुनाइ गरिरहेको दृश्य देख्न पाउनुका साथै त्यो दृश्य मजाले क्यामेराबाट पनि लिन सकिन्छ । अनि त्यसको साथसाथै त्यहाँका सामानहरु जस्तो कि स्काप, पस्मिना, ऊनीका सुइटर, टोपी, छालाका झोला, मनिपर्स, जुत्ता, माछा, मासु र फलफूलका सुकुटी, विभिन्न किसिमका अचारजस्‍ता उत्पादनहरु तुलतात्मकरुपमा चीनका अन्य क्षेत्रमा भन्दा सस्तो पनि पाएँ मैले । अझ अर्को कुरा पर्यटकीय स्थलमा रहेका पसलहरको सामान तुलतात्मकरुपमा महँगा हुन्छन् । त्यो विश्वब्यापी यथार्थ पनि हो । तर त्यति धेरै पर्यटकहरुको भीड भए तापनि लिच्याङ्ग प्राचीन सहरमा हस्तकलाका सामान निकै सस्तो भएको मैले पाएँ।

   

ध्रुव- रविजी, सस्तो भनेपछि त सबैलाई केही केही किनुँकिनुँ लाग्छ नै । मैले पनि प्राचीन लिच्याङ्ग सहरको चिनोको रुपमा केही सामान त अवश्य किन्नुपर्छ भन्ने सोचले केही पसलहरु चाहरेँ । बुझ्दैजाँदा प्रायः सबै पसलमा सामानको मुल्य समान रहेको मैले पाएँ । त्यसैले मैले पनि चिनियाँ अक्षरमा लिच्याङ्ग लेखिएको बील र काजपत्र राख्ने खल्तीसमेत भएको भित्तामा राख्न मिल्ने कलमदानी किनेँ । स्थानीय बुनाइको परिश्रम र सामान गुणस्तरसँग तुलना गर्दा ती उत्पादन मैले निकै सस्तो पाएँ । त्यसको साथसाथै मैले छालाद्वारा बनाइएको मनीपर्स पनि किनेँ । चीनमा धेरै ठाउँमा घुम्दा धेरै सामान किन्न मन लाग्‍छ । तर नेपाल जाने बेलामा विमानमा वा रेलमा 20-30 किलोभन्दा बढी सामान लैजान नपाइने भएकोले नेपाल जाँदा बोक्न पनि सजिलो हुने र हलुका चिनोहरु किनेको हुँ मैले ।

      पछिसम्म खान हुने गरि संरक्षित तरिकाले बनाइएको अचार र सुकुटीहरु पनि किन्नुभयो कि ?

     रविजी, ती खाद्यपदार्थहरु किन्ने इच्छा हुँदाहुँदै पनि मैले किनिनँ । मैले ती बस्तुहरु नकिन्नका दुई कारण छन् ।

    ध्रुवजी, त्यी कारणहरुका बारेमा एकैछिनमा बताउनुहोला । किनभने अब भने श्रोताहरुलाई एउटा गीत राख्ने बेला भएको छ । पहिला श्रोताहरुलाई एउटा गीत सुनाऔं ।

      हुन्छ रविजी । तपाईंले पहिला श्रोताहरुलाई गीत सुनाउनुहोस् । श्रोताहरुसँगै हामीले पनि गीत सुनौं र गीतपछि मेरा कुराहरुलाई अगाडि बढाउँला ।

      श्रोताहरु, अब सुन्नुहोस् एउटा मीठो नेपाली गीत ।

      श्रोताहरु, यो मीठो गीतपछि तपाईंहरुलाई पैचिङ्ग डायरीमा पुनः स्वागत छ । आजको कार्यक्रममा हामीले ध्रुवजीले चीनको युनान प्रान्तमा रहेको लिच्याङ्ग प्राचीन सहरको भ्रमणका बेला लेख्नुभएका डायरीका अंश राखिरहेका छौं । ध्रुवजी, भर्खरै बजाइएको गीतभन्दा अगाडि लिच्याङ्गमा पैदलयात्रा गर्दाका रमाइला क्षणहरुको बारेमा चर्चा गर्दै हुनुहुन्थ्यो ।

      हजुर रविजी । पैदलयात्राका क्रममा मैले लिच्याङ्ग प्राचीन सहरका केही चिनोहरु किनेको थिएँ । तर लिच्याङ्गको विशेषतायुक्त खाद्यपदार्थ र सुकुटी चाहिँ किनिनँ । तपाईंले यसको कारणबारे सोध्दै हुनुहुन्थ्यो । वास्तवमा त्यहाँ बेच्न राखिएका सुकुटी केको मासु हो भनेर मैले सोधेको थिएँ । त्यहाँ बेचिने प्रायः सबै मासु र मासुजन्य उत्पादनहरु चौरी गाईको रहेछ । म हिन्दू धर्ममा आस्था राख्ने हुनाले गाईको मासु र मासुजन्य खाद्यबस्तु खान मेरो मनले मान्दैन । त्यसैले मैले त्यहाँका मासुजन्य विभिन्न उत्पादनहरु राम्रोसँग अलोकन गरेर पनि मलाई ती खाद्यबस्तु खाउँखाउँ भन्ने नै लागेन पनि । त्यसैले मासुजन्य कुरा किन्ने कुरा भएन ।

   

हामी लिच्याङ्ग पुगेर साङ्गरिलामा आयोजना गरिने कार्यक्रमको लागि नाम दर्ता गरिसकेपछि आयोजकहरुले हामी सबै सहभागीहरुलाई आवश्यक कागजपत्रसहित उपहारकोरुपमा फलफूलका सुकुटी अर्थात् ड्राई फ्रुट दिएका थिए । त्यसैले पैदल यात्रामा गएर स्थानीय बजार बुझेँपछि आयोजकहरुले हामीलाई दिएका ती उपहारहरुको कति महत्त्व रहेछ भन्ने छर्लङ्ग पनि भयो । त्यसैले मैले लिच्याङ्ग प्राचीन सहरको विशेषतायुक्त हस्तकलाका सामान किनेँ तापनि मासुजन्य उत्पादन र ड्राड फ्रुटहरु चाहिँ किनिनँ रविजी ।

      ध्रुवजी, त्यहाँको रात्री जीवन त ज्यादै मनमोहक छ नि, तपाईं साँझ वा रातममा प्राचीन सहर घुम्नुभयो कि भएन ?

     रविजी, वास्तवमा अगि मैले समान किनेको कुरा गरेको पनि साँझको कुरा हो । हामी लिच्याङ्ग पुगेर कार्यक्रमको दर्ता प्रक्रिय पूरा गर्ने बित्तिकै हामीलाई साँझको खानापछि सबै सहभागीलाई त्यहाँ लैजाने योजना बनाइएको जानकारी दिइएको थियो । सबै जना मिलेर जाँदा साँझको आठ बजेसम्म कुर्नुपर्ने भएकोले अन्य दुईजना बेलायती साथी र मैले चाडै खाना खाएर सूर्यास्त पनि हेर्ने र प्राचीन सहरको पनि अवलोकन गर्ने भनेर अरुभन्दा अगाडि नै होटलबाट निस्कियौं । दिनभरीको विमानयात्रा अनि पैचिङ्गभन्दा अलि उँचो भागमा पुगेकोले केही थकानको अनुभव त भएको थियो । तर त्यहाँको रात्रीजीवन हेर्नुपर्ने कुरा थाहा पाएपछि हामीले हाम्रो थकान पुरै बिर्सियौं र त्यहाँको रात्रीजीवन हेर्न गयौं ।

      ध्रुवजी, लिच्याङ्ग प्राचीन सहरको रात्रीजीवनको बारेमा आजको कार्यक्रममा कुरा गर्न समय पुग्दैन । किनभने आजको हाम्रो कार्यक्रमको निर्धारित सयम सकिनै लागेको छ ।

   हुन्छ रविजी । म अर्को हप्ताको कार्यक्रममा लिच्याङ्गको रात्रीजीवनको बारेमा अवश्य नै बताउँछु ।

    हवस् त श्रोताहरु, आजक पैचिङ्ग डायरीबाट म रवि

    अनि म ध्रुव पौडेललाई बिदा दिनुहोस् ।

    नमस्कार ।