चिनियाँ खाना र परिकार

            रवि- श्रोताहरु, हामीले केही हप्ताअगाडिदेखिको पैचिङ्ग डायरीमा चिनियाँ खानाको विषयमा कुराकानी गरिरहेका छौं । ध्रुवजी, अगिल्लो हप्ताको कार्यक्रममा तपाईंले चिनियाँ खाना र आतिथ्यताको बारेमा कुराकानी गर्नुभएको थियो । आज चाहिँ कुन विषयबाट कार्यक्रम अगाडि बढाउने विचार गर्नुभएको छ तपाईंले ?

            ध्रुव- रविजी । मैले अगिल्लो हप्ताको कार्यक्रममा अतिथिहरुलाई घरमा खाना खान बोलाउँदा होस् अथवा रेष्टुराँमा खाना खान लैजाँदा होस्, खाना खाने टेबल खानाको परिकारले भरिएको हुन्छ भनेको थिएँ र त्यही बेलामा हाम्रो पैचिङ डायरीको निर्धारित समय सकिएको थियो ।

            रविजी, मैले धेरै ठाउँमा धेरै पटक अतिथी भएर खाना खान जाँदा चीनमा के पाएको छु भने अधिकांश चिनियाँहरुले घरमा भए पनि धेरै परिकार पकाउने र रेष्टुराँमा खुवाउन लैजाँदा पनि धेरै परिकार अर्डर गर्ने गर्छन् । घरमा खाना खाँदा होस् अथवा अतिथीलाई रेष्टुराँमा खाना खुवाउँदा होस् खाइसकेपछि पनि धेरै खाना उब्रिएको मैले पाएको छु । घरमा पकाइएको खाना खाइसकेपछि उब्रिएको खाना अथवा धेरै भएको खाना प्याक गरेर घरकै फ्रिजमा सुरक्षित पनि राख्न सकिन्छ । यसमा त ठूलो समस्या केही भएन । तर रेष्टुराँमा पनि छ्याल्लब्याल्ल हुने गरेर धेरै परिकार अर्डर गर्ने गरिन्छ । अतिथीले पेटभरि खाऊन् र भोकै नपरुन् भन्नका लागि यसरी खानाका धेरै परिकार  र प्रशस्त मात्रामा उब्रिने गरी खाना अर्डर गर्ने चीनमा चलन बसेको मैले सुनेको छु ।

            रविजी, म पहिलोपटक पैचिङ आएपछि हामीलाई सधैँ रेष्टुराँमा नै खाना खुवाउन लगिन्थ्यो । त्यसबेला हामीलाई हाम्रो नेपाली विभागबाट केही समयअघि सेवानिवृत हुनभएका सुहाओ दाइले घुमाउने जिम्मा लिनुभएको थियो । हामी पनि भोकै हुन्छौं कि भनेर उहाँले धेरै खाना अर्डर गर्नुहुन्थ्यो । पहिलो पटक उहाँले धेरै खाना अर्डर गर्नुहुँदा मलाई अलिकति असजिलो महसुस भयो । नेपालमा थालमा राखिसकिएको खाना फाल्नुहुँदैन र फालेमा अन्नको श्राप लाग्छ भन्ने मान्यता छ । र, बेलुकी रहेको खाना भोलिपल्ट बिहान बासी हुन्छ र सकेसम्म खानुहुँदैन भन्ने भनाइ पनि पाइन्छ । पहिलोपटक पैचिङ्ग आउँदा मित्र राजेन्द्र पहाडी, सुहाओ दाइ र म गरी तीनजनालाई सुहाओ दाइले पाँच छ परिकार अर्डर गर्नुभएको थियो । वास्तवमा चीनमा एकजनाको लागि एउटा परिकारको दरले हिसाव गर्ने गरिन्छ । त्यस हिसाबमा सुहाओ दाइले हामी तीनजनाले खानसक्नेभन्दा करिबकरिब दोब्बर खाना अर्डर गर्नुभएको थियो । त्यति धेरै खाना खाएर खानाका सबै परिकार सक्ने क्षमता हाम्रो थिएन । त्यसैले सुहाओ दाइलाई धेरै खाना अर्डर गरेकोमा गुनासो पनि पोख्यौं । तर हामी नजिकै अर्को टेबुलमा पनि दुईजना चिनियाँहरु खाना खान बसिरहेका थिए । उनीहरु दुईजनाको टेबुलमा हामी तीनजनाको लागि अर्डर गरिएको भन्दा बढी खानाको परिकार थियो । हामी गफगाफ गर्दागर्दै धेरै समय रेष्टुराँमा बस्यौं । हामी नजिक बसेका मानिसहरुले केही समयपछि वेटरलाई चिनियाँ भाषामा खाना प्याक गरिदिन अनुरोध गरे । ग्राहकको अनुरोधअनुसार वेटरले उब्रेको धेरै खाना प्याक गरेर टेबुलमै छोडिदियो । रेष्टुराँबाट निस्कने बेलामा उनीहरुले त्यो प्याक गरेको खाना बोकेर आफूहरुसँगै लगेँ ।

          रवि- ध्रुवजी, तपाईंलाई मैले एकैछिन रोक्नुपर्ने भएको छ । किनभने अब एउटा सन्देश राख्ने बेला भएको छ । पहिला एउटा छोटो सन्देश राखौं र त्यसपछि तपाईंले कुराकानीको क्रमलाई अगाडि बढाउनुहोला ।

          ध्रुव- हुन्छ रविजी ।

          सन्देश

          रवि- श्रोताहरु, यो सन्देशपछि पैचिङ्ग डायरीमा तपाईंहरुलाई पुनः स्वागत छ । आजको कार्यक्रममा हामीले चिनियाँ खानाको बारेमा कुराकानी गरिरहेका छौं । ध्रुवजी, भर्खरै बजाइएको सन्देशअगाडि चीनका रेष्टुराँमा खाना खाँदा बढी भएको खाना प्याक गरेर लगिएको बारेमा कुराकानी गरिरहनुभएको थियो ।

           ध्रुव- हजुर रविजी, आजभन्दा झन्डै दश वर्षअगाडि सन् २०००मा पहिलोपटक पैचिङको भ्रमणमा आएको बेलामा रेष्टुराँमा खाना खाँदा दुईजना चिनियाँहरुले रेष्टुराँमा अर्डर गरेर पनि खान नसकेको अथवा खाएर उब्रेको खाना प्याक गरेर आफूसँगै लगेको पहिलो पटक देखेको कुरा सुनाइरहेको थिए, यो सन्देशभन्दा अगाडि । पैचिङ्ग बसाइको झन्डै साढे चार वर्षको अवधिमा रेष्टुराँमा खाएर उब्रेको अवस्थामा खाना प्रायः प्याक गरेर ग्राहक आफैँले घर लैजाने गरेको मैले अनेकौंपटक देखेको छु । तर नेपालमा खाँदाखादैँ उब्रिएको खाना घर लैजान चलन छैन । पैचिङ्ग आउनुभन्दाअगाडि मैले भारत र म्यानमारको पनि केही दिनको भ्रमण गरेको थिएँ । त्यहाँ पनि रेष्टुराँमा खाएर नसकिएको खाना अर्थात् उब्रिएको खाना प्याक गरेर घर लैजाने चलन मैले देखिनँ ।

          रविजी, सन् १९४९मा नयाँ चीन स्थापना हुनुभन्दाअगाडि चीनमा भोकमरिले वर्षेनी हजारौं मानिसले ज्यान गुमाइरहेको स्थिति थियो । यसरी कुनै ठाउँमा हुनेखानेले धेरै खाना अर्डर गरेर उब्रेको खाना फाल्ने र कुनै ठाउँका जनता खान नपाएर भोकभोकै मर्नुपर्ने अवस्था पक्कै पनि उचित थिएन । त्यसैले यसरी रेष्टुराँमा उब्रेको खाना पनि खेरा नफालिकन प्याक गरेर घर लैजाने र पछि खाने चलन ज्यादै उपयोगी लाग्यो ।

          रविजी, मैले थाहा पाएअनुसार चीनमा विश्वको सात प्रतिशत मात्रै खेतियोग्य जमिन छ । तर चीनमा विश्वको करिब बीस प्रतिशत जनता छन् । नयाँ चीन स्थापना भएपछि कृषि क्षेत्रमा गरिएको प्रगतिले विश्वको सात प्रतिशत खेतीयोग्य जमिनको उब्जनीले विश्वको झन्डै बीस प्रतिशत जनतालाई खाना पुगेको छ । यद्यपि रेष्टुराँमा उब्रेको खाना प्याक गरेर घर लैजान चलन चीनमा अझै पनि व्यापक छ ।

           रवि- ध्रुवजी, आजको लागि हाम्रो पैचिङ डायरीको निर्धारित समय सकिनै लागेको छ । त्यसैले अब श्रोताहरुसँग बिदा माग्नु पर्ने भएको छ ।

           ध्रुव- हुन्छ रविजी । तर श्रोताहरु, अन्य नियमित कार्यक्रमसहित चिनियाँ अन्तर्राष्ट्रिय रेडियो सीआरआई नेपाली सेवाको प्रसारण भने जारी नै रहनेछ । हामीलाई सुन्दै गर्नुहोला ।

           रवि- श्रोताहरु, आजको पैचिङ्ग डायरी कार्यक्रमबाट म रवि..

            ध्रुव- अनि म ध्रुव पौडेल बिदा हुन्छौं ।

            दुबै- नमस्कार ।