अगष्ट तीस तारिख बेलुकी चढेको रेलले एकतीस तारिख बिहानै शाङ हाइ पुर्याएको थियो। त्यसपछि करिब एक घण्टाको यात्रा गरेर म शाङ हाइको फु तुङ क्षेत्रको हान थिङ भन्ने होटलमा आइपुगेँ । होटलमा दर्ता आदि काम सकेर बिहानको खाजा खाएँ। खासै निद्राको अवस्था थिएन किनकि रेलमा आनन्दले सुत्ने व्यवस्था थियो। नुहाइ धुवाई गरेर केही बेर आराम गरेँ। अनि दिउँसोको खाना सकेर एक्स्पो अवलोकन गर्ने स्थानतर्फ लागेँ।
पहिलो चौकीमा एकदमै राम्रोसँग सुरक्षा जाँच गरेर भित्र गइयो। त्यस स्थानमा एउटा हेर्नलायक कुरा थियो । त्यो के भने त्यहाँ एउटा फ्यान थियो वा पङ्खा थियो तर त्यस पङ्खाले हावा होइन कि चिसो पानीको साथमा बरफ फाल्ने गरेको थियो। जसले त्यहाँ चेक जाँचमा रहेका सबैलाई गर्मीबाट बँचाएको थियो। मौसमको रुपमा हेर्ने हो भने शाङ हाइमा छिनमा हल्का पानी पर्दथ्यो अनि छिनमा नै हलुका घाम लागेर गर्मी हुन्थ्यो। पैचिङको भन्दा हावा धेरै आर्द्र थियो। अनि घरहरू पनि निकै अग्ला थिए। अनि भित्र पुगेपछि बसमा चढ्ने स्थान आयो। पत्रकार तथा एक्स्पो अवलोकनकर्ताका लागि चीन सरकारले एक्स्पो सटल भन्ने बसको व्यवस्था गरेको रहेछ। ती सबै बसहरू व्याट्रीबाट चल्ने हुनाले पूर्ण रुपमा वातावरणमैत्री थिए। सबै नयाँ बस अनि कुनै भाडा तिर्नु नपर्ने रहेछ। त्यही बस चढेर हामी केही पर पुग्यौँ। त्यो बसबाट ओर्लियौँ। अनि फेरि अर्को बस चढ्नु पर्ने रहेछ।अनि हामी खास विश्व मेला क्षेत्रमा प्रवेश गर्यौँ। हामी भन्नाले हाम्रा विभागका प्रमुख वर्षा जी ， सहकर्मी सुमेघा ，सहकर्मी समुद्र र सहकर्मी परी थियौँ। हामीले देखेको जापानी मण्डप एकदमै ठूलो माछाको आकारमा रहेछ । धेरै आकर्षक लाग्यो। अनि साउदी अरब मण्डपलाई मैले निहालेँ। एकदमै ठूलो पानी जहाजको आकारमा थियो त्यो। पेभिलियन निर्माणमा सबैभन्दा बढी लगानी गरेको साउदी अरेबियन मण्डप र सुन्दर पाकिस्तानी मण्डपलाई पनि बाहिरैबाट अवलोकन गरेका थियौँ किनकि समय पावन्दीको कुरा पनि थियो।यति भएपछि मैले अलि पर हेरेँ स्वयम्भूको चैत्य देखेँ। म नेपालमा छु जस्तै भयो।तर नेपाली मण्डपको केही यता भारतीय मण्डप थियो। त्यो मण्डपमा पानीको छहरा हेर्नलायक देखेँ मैले। अनि त रातो रङमा बनाइएको धेरै आकर्षक चिनियाँ मण्डपकै नजिकै नेपाली मण्डप थियो।
म नेपाली मण्डप पुगेँ। त्यो वर्णन गर्न लायक थियो। नेपालमा प्राचीन शैलीको सुन्दर घर विद्यमान थियो। सुरुमा नै नेपाल भनेर लेखेको अनि चिनियाँ तथा नेवारी भाषमा समेत नेपाल लेखिएको थियो।नेपाली मण्डपमा राखिएको नेपाली पाराको लस्सी र चिकेन रोस्टले नेपाल पुगेको भान हुन्थ्यो। विविध प्रकारका बुद्ध मूर्तिहरू राखिएका जसले नेपालको बौद्ध क्षेत्रको परिकल्पना गर्न सकिथ्यो अनि अनि नेपाली हस्तकलाका सामग्री थुप्रै थिए। सुन्दर मादल नेपाली बिनायो बाजा अनि नेपाली डमरु कम आकर्षक थिएनन् । ती कुराले नेपालमा धार्मिक सहिष्णुताको नमुना प्रस्तुत गर्न सफल भएको थियो। स्वयम्भूको परिक्रमा गर्नेको ताँती स्पष्ट रुपमा धेरै लामो थियो। नेपाली मण्डपको माहोलले बुद्ध नेपालमा जन्मेका होइनन् कि भन्ने शङ्काको निवारण गरेको देखिन्थ्यो। यसै क्रममा नेपाली पेभिलियनका निर्देशक तथा कार्यान्वयन अधिकृत श्री विनायक शाहसँग भेटघाट भयो। मैले उहाँसँग नेपाली पेभिलियन के कस्तो अवस्थाले चलिरहेको छ भनेर सोध्दा उहाँले प्रत्येक दिन लाखौँ लाख अवलोकनकर्ता आउने गरेको बताउनुभयो। धेरैले नेपालको बारेमा जिज्ञासा राख्ने गरेको कुरा बताउनुभयो। पेभिलियन निर्माणमा शाङ हाइ शहरी सरकार तथा चीन केन्द्र सरकारले तन मन धनले सहयोग गरेको बताउनुभयो।त्यसै गरेर उहाँले यस सहयोगले दुई देशको मित्रता अझ गाढा हुने कुरा बताउनुभयो।विविध रमिता हेर्दाहेर्दै समयले नेटो काट्यो । बेलुकी खाना खाएर सुतेँ।
